Давлат (қардош тиллар) тили

Анъанавий ўқитиш шакли 
Ижобий тарафлар 
Салбий тарафлар 
Ўқитиш тизимийлиги 
Машғулотларнинг бир қолипли 
тузилиши, бир хиллиги 
Ўқув 
материалларининг 
тартибли, изчил берилиши 
Машғулот 
жараѐнида 
фақат 
дастлабки йўналиш берилади, кейинги 
даражалар уй вазифасига топширилади. 
Оммавий ўқитишда ресурснинг 
оқилона харажати 
Ўрганувчиларнинг 
пассивлиги, 
мустақиллигининг йўқлиги 
Ўқитувчи шахсининг доимий 
эмосионал таъсири 
Ўрганувчилар ўзаро мулоқотдан 
ажратилади: нутқий фаолият суст 
Ташкилий пухталик 
Суст қайта алоқа 
Ўрта меъѐрда ѐндашув 
 
Анъанавий ўқитиш моделининг афзалликлари 

Маълум кўникмаларга эга бўлган ва аниқ тушунчаларни, фанни 
ўргатишда фойдали. 

Ўқитувчи томонидан ўқитиш жараѐнини ва ўқитиш муҳитининг юқори 
даражада назорат қилиниши. 

Вақтдан унумли фойдаланиш. 

Аниқ илмий билимларга таянади. 
Анъанавий ўқитиш моделининг камчиликлари 

Ўқувчилар пассив иштирокчи бўлиб қоладилар. 

Ўқитувчининг тўла назорати барча ўқувчилар учун мотивасияни 
вужудга келтирмайди. 

Ўқувчилар ўқитувчи билан бевосита мулоқотга кириша олмайди. 

Эслаб қолиш даражаси ҳамма ўқувчиларда бир хил бўлмаганлиги 
сабабли, синф бўйича ўзлаштириш даражаси паст бўлиб қолиши мумкин. 

Мустақил ўрганиш ва эчимлар қабул қилиш учун шароитлар 
яратилмайди. 

---

117 

Ноанъанавий ўқитиш моделининг афзалликлари 

Ўқитиш мазмунини яхши ўзлаштиришга олиб келиши 

Ўз вақтида алоқаларнинг таъминланиши 

Тушунчаларни амалиѐтда қўллаш учун шароитлар яратилиши

Ўқитиш методларининг турли хил кўринишлари таклиф этилиши 

Мотивациянинг юқори даражада бўлиши 

Ўтилган материалнинг яхши эсда сақлаб қолиниши 

Мулоқотга киришиш кўникмасининг такомиллашиши 

Ўз-ўзини баҳолашнинг ўсиши 

Ўқувчиларнинг предметнинг мазмунига, ўқитиш жараѐнига бўлган 
ижодий муносабати 

Мустақил фикрлай оладиган ўқувчининг шаклланишига ѐрдам бериши 

Фақат мазмунни ўзлаштиришга ѐрдам бермай, балки танқидий ва 
мантиқий фикрлашни ҳам ривожлантириши 

Муаммони ечиш кўникмаларининг шаклланиши.
КАМЧИЛИКЛАРИ 

Кўп вақт талаб этилиши 

Ўқувчиларни ҳар доим ҳам кераклича назорат қилиш имкониятининг 
пастлиги 

Жуда мураккаб мазмундаги материал ўрганилаѐтганда ҳам ўқитувчи 
ролининг паст бўлиши 

―Кучсиз‖ ўқувчилар бўлганлиги сабабли ―кучли‖ ўқувчиларнинг ҳам 
паст баҳо олиши. 

Интерфаол дарсларни ташкил этишда ўқув жараѐнида, якка тартибда, 
жуфт бўлиб ишлаш, гуруҳларда ишлаш, изланишга асосланган лойиҳалар, 
ролли ўйинлар, ҳужжатлар билан ишлаш, гуруҳларда ишлаш, ахборот 
манбалари билан ишлаш кабилардан фойдаланиш мумкин.