Давлат (қардош тиллар) тили

Команда
– компьютер бажариши керак бўлган операция тавсифи. 
Компьютер тармоғи
– ахборот узатиш канали (ѐки электр алоқа канали) 
орқали боғланган компьютерлар, зарурий дастурий таъминотлар ва ахборотга 
уни тақсимлаб, ишлов беришни ташкиллаштириш учун мўлжалланган техник 
воситалар мажмуи. Бундай тизимдан, унга уланган қурилмаларнинг ҳар 
қандай бири ахборот узатиш ѐки қабул қилиб олиш учун фойдаланиши 
мумкин. Миқѐсига кўра компьютер тармоқлари маҳаллий ва глобал 
тармоқларга ажратилади. 
Модем
(ингл. мо(дулатор) ва дем(одулатор)), компьютерлар орасида 
ахборот алмашиниш учун мўлжалланган қурилма. Модем маҳаллий ҳисоблаш 
тармоқларида ахборот оқимининг сервер билан терминаллар орасидаги 
тақсимотини бошқаради. Шахсий компьютерларнинг модемлари, аксарият 
ҳолларда, ахборотни телефон алоқаси орқали юборади. Модемлар ички ва 

---

93 
ташқи модемларга ажратилади. Ички модемларга электрон плата уланади. 
Ташқи модемлар эса алоҳида қурилма кўринишига эга бўлади. 
Сичқонча
(ингл. mouse) – қўл кафтига бемалол сиғадиган, тугмали 
қутича кўринишига эга компьютер манипулятори, кўрсатиш қурилмаси. 
Сичқонча стол ѐки шунга ўхшаш бошқа юза устида қандай сурилса, монитор 
экранидаги курсор ҳам худди шу тарзда сурилиб боради. Сичқончанинг 
тугмалари ѐрдамида компьютерга командалар берилади. 
Мультимедиа воситалари аппарат воситалари ва дастурий воситалар 
комплекси бўлиб, инсонга табиий бўлган турли-туман муҳитлар, яъни: товуш, 
видео, графика, матн, анимация кабилардан фойдаланган тарзда компьютер 
билан мулоқот қилиш имконини берадиган воситалардир. 
Гиперматн
(hypertext) – ҳужжатларни ѐки маълумотлар базаларини 
ташкиллаштириш усули. Бунда ҳужжатларнинг ѐки ахборотларнинг тегишли 
қисмлари (парчалари) бир-бири билан ишоралар (линкс, ҳйперлинкс) 
воситасида ўзаро боғланади ва фойдаланувчига фикрлаш йўли билан ушбу 
ишоралар бўйича тегишли ҳужжатлар ѐки ахборотга ўтиш имконини беради. 
Ишоралар матн, график, аудио ѐки видео форматда ҳавола этилади. 
HTMTL
(Hypertext Markup Language) ўз ичига файл белгилашнинг 
дастурий код (markup symbols) ѐки тегларни (tags) мужассам этиб, улар 
шрифтларни, қатлам, графика ва бошқа Web -ҳужжатларга ишораларни 
белгилаб беради. HTML – World Wude Web konsortsiumi томонидан тавсия 
этилган формат бўлиб, у дастурий таъминот ишлаб чиқарувчи аксарият 
мутахассислар томонидан стандарт сифатида қабул қилинган. Тармоқ орқали 
олиб борилаѐтган тижорат ишларининг ривожи ҳамда Wебга нисбатан 
қўйилаѐтган янги талаблар HTML нинг модификация қилинишига ва унинг 
янада кэнгайтирилган шакли – Extencible Hypertext Markup Language (XHTML 
yoki XML) нинг вужудга келишига олиб келди.