Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr



Download 5,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet334/335
Sana02.08.2021
Hajmi5,36 Mb.
#136132
1   ...   327   328   329   330   331   332   333   334   335
Bog'liq
Dasturlash asoslari(O'zbekcha)

 
▪ 
Write(…) – 
konsolga argumentlarni chiqarish 
▪ 
WriteLine(…) – 
konsolga ma’lumotlarni chiqarish va keyingi qatorga o‘tish 
▪  Console.ReadKey() – 
klavish bosilguncha ekranni ushlab turadi
 
▪  KeyChar – 
kiritilgan belgini ushlab turadi
 
▪ 
int.Parse(string) – 
satrni butun tipga o‘tkazadi 
▪ 
Convert  klassi  – 
metodidan  foydalangan  holda  boshqa  tipga  o‘tkazish 
uchun ishlatiladi 
▪  try-catch – 
hatoliklarni ushlab qolish uchun ishlatiladi
 
▪  While, do – 
while, for, foreach – sikl operatorlari
 
 
 
  
Bizga ma’lumki, fayl deb xotiraning nomlangan sohasiga aytiladi.  
Faylda  turli  ma'lumotlar  saqlanadi.  Har  bir  fayl  bilan  fayl  ko‘rsatkichi  degan 
tushuncha      biriktirilgan.      Fayl      bir      necha      elementlardan      iborat      bo‘lib, 
foydalanuvchi faqat faylning ko‘rsatkichi ko‘rsatayotgan ma’lumotga murojaat qilishi  
mumkin.    Demak,  fizik  jihatdan  biz  faqat  ketma-ket  fayllarga  egamiz.  
Ya’ni    biz    oldin      birinchi,    keyin    ikkinchi,    uchinchi    va    h.k.    ma’lumotlarni 
o‘qishimiz  mumkin.  Fayl  o‘z  nomiga  ega.  Masalan,                                                                  d:\  
malumot.txt. C# tili  
dasturiy  vositalari  yordamida,  ya’ni  dasturda  ham  fayllarni  tashkil  qilish  va 
undagi      ma’lumotlarni      qayta      ishlash      mumkin.    Shu      paytga      qadar,      C# 
dasturlash tilida bir necha o‘zgaruvchilarning toifalari bilan ishlab keldik.  


Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari                                                              1-semestr
 
 
334 
 
Bular  skalyar,  oddiy  va  murakkab  tarkiblashgan  toifalardir.  Bu  toifadagi 
ma’lumotlar      yordamida      masalalarni        yechishda      boshlang‘ich      ma’lumotlar 
klaviaturadan   operativ   xotiraga   kiritiladi   va   natija   ekranga   chiqariladi.  
Ulardan   boshqa  dasturlarda  foydalanib  bo‘lmaydi,  chunki  ular  tizimidan 
chiqilgandan  so‘ng  ma’lumotlar  hech  qayerda  saqlanmaydi.  Bu  ma'lumotlarni 
xotirada    saqlash    uchun      C#    dasturlash      tilida      ma'lumotlarning      faylli      toifasi 
belgilangan.   Fayl   toifasi   alohida   o‘rin   eg allaydi.    Fayl   toifasi   bilan ishlashda   
ma'lum      tushunchalarni      o‘zlashtirish      talab      qilinadi.    Birinchidan,  fayllar  toifasi 
nega  va  qachon  qo‘llaniladi?  Maqsad  nima?  Zaruriyat  nimadan  kelib  chiqyapti? 
Ikkinchidan,  boshqa  toifalardan  n  yega  katta  farqi  bor?  Bu  savollarga  faqat 
foydalanuvchining nuqtai nazaridan qaragan holda javob bera olamiz:  
1. Juda ko‘p o‘zgaruvchilardan foydalanganda ularning qiymatlarini har  
doim    klaviaturadan      kiritishda    ma’lum    noqulayliklarga    duch    kelamiz.  
Bunga katta  massivlar  misol  bo‘la  oladi.   
 2.   Shunday   masalalar   uchraydiki,   oldindan kattaliklarning   qiymatlar   soni    
noma'lum      bo‘ladi      (masalan,      natijalar),      bu  kattaliklarni      faylga      yozish   
maqsadga   muvofiq.   
 3.  Hech      qanday      toifalar  tashqi  qurilmalarga  murojaat  qilib,  ular  bilan 
ishlashga  imkon  yaratmaydi  (dasturiy  til  muhitida).  Va  nihoyat,  boshqa  toifalardan 
fayl  toifasi  farqliligi  shundaki,      u      boshqa      toifalar    tarkibiga    kira    olmaydi.     
Fayllarning   turlari.  
Fayllar   uchun   mo‘ljallangan   umumiy   protsedura   va   funksiyalar   Faylda 
saqlanayotgan   ma’lumotlar   turiga   ko‘ra,   turlarga  bo‘linadi:    
1) toifalashmagan;  
2) toifalashgan;  
3) matnli.  
Toifalashgan  fayllar  bir  xil  toifali  elementlardan  tashkil  topadi.  Ularni  faqat 
ma’lum  qurilmalarda  uzatish  mumkin,  lekin    ekranda    o‘qish    mumkin    emas.  
Faylning   elementlari   mashina   kodlarida yoziladi  va  saqlanadi.   Toifalashmagan  
fayllarda    turli    toifadagi    ma’lumotlarni  saqlash    mumkin.        Ular    ham    mashina  


Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari                                                              1-semestr
 
 
335 
 
kodlari    bilan    yozilgan    bo‘lib    baytlar  to‘plamini    tashkil    qiladi.      Matnli      fayllar  
ASCII    kodlardan    tashkil    topgan    va  qatorlarga  ajratilgan  bo‘ladi.  Matnli  fayllarda 
nafaqat  faylning  yakunida  fayl  oxiri      belgisi,      balki      har      qatorning    yakunida  
maxsus    qator    oxiri    belgisi  qo‘yiladi.  Fayl  turidagi  o‘zgaruvchi  fayl  o‘zgaruvchisi 
deyiladi, u faylning mantiqiy nomini belgilaydi va  u mantiqiy fayl  bilan tashqi (fizik) 
fayl o‘rtasida «vositachi»   vazifasini  o‘ynaydi.   Fayl  turi  uchun  arifmetik  amallar 
belgilanmagan.    Xatto    fayllarni    solishtirish      va    bir    faylning    qiymatini    ikkinchi 
faylga  o‘zlashtirish  amallari  ham  aniqlanmagan.  Har  bir  turdagi  fayllar  ustida, 
umuman  olganda,  quyidagi  amallarni  bajarish    mumkin  va  bu  amallar  uchun 
maxsus  prosedura  va  funktsiyalar  ishlatiladi.  Hozir  biz  katalog  va  fayllar ro‘yxati 
ustida bajariladigan amallarni qarab chiqamiz. 
1.  Kompyuterda  mavjud  mantiqiy  disklarni  aniqlash  uchun  

Download 5,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   327   328   329   330   331   332   333   334   335




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish