Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

 
11. Mahalliy bo‘lmagan muhitlarga kirish 
Odatda, qism dasturlar o‘rtasidagi aloqa faqat parametrlar orqali o‘rnatilishiga 
qaramay,  ko‘pchilik  tillarda  o‘zgaruvchilar  bilan  bog‘lanishning  yana  bir  turi  mavjd 
bo‘lib, u tashqi muhit orqali amalga oshiriladi. 
Mahalliy 
bo‘lmagan 
o‘zgaruvchili 
qism 
dasturlar 
– 
bu 
qism 
dasturdako‘rinadigan  o‘zgaruvchilar  bo‘lib,  lekin  mahalliy  e’lon  qilinmagan  bo‘ladi. 
Dunyoviy  o‘zgaruvchilar  –  bu  dasturning  barcha  modullarida  ko‘rinuvchan  bo‘lgan 
o‘zgaruvilar  hisoblanadi.  4  bobda  nomahalliy  muhitlarga  kirishning  ikkita  metodlari 
o‘rganib  chiqilgan:  statik  to‘plam  va  dinamik  to‘plam.  Ushbu  ishlab  chiqarishdagi 
muammolar quyida ko‘rib chiqilgan. 
Ma’lumotlarning  statik  to‘plamiagi  asosiy  muammo  quyidagicha:  dastur 
strukturasi mahalliy va  dunyoviy o‘zgaruvchiarning kiritiluvchanligi  bilan aniqlanadi. 
Bu muammolar to‘liq ravishda 4 bobda ko‘rib chiqilgan. 
Ma’lumotlarning  dinamik  to‘plami  ikki  turdagi  muammolarni  keltirib 
chiqaradi.  Birinchidan,  qism  dastur  boshlanishidan  to  tugalangunigacha  ketadigan 
vaqt  davrida  mahalliy  o‘zgaruvchilar  bajarilayotgan  har  qanday  qism  dastur  uchun 
ko‘rinuvchan  bo‘ladi,  bunda  o‘z  ichidagi  ma’lumotlar  bo‘yicha  ushbu  dasturlar 
qanchalik  mosligiga  ahamiyat  berilmaydi.  Bunday  kirishlardan  mahalliy 

---

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari                                                              1-semestr
 
 
243 
 
o‘zgaruvchilarni  himoyalash  mumkin  emas.  Qism  dasturlar  chaqirilayotgan  modul 
muhitiga  bog‘lif  bo‘lmagan  holda  bajarildi.  Buning  natijasida,  ma’lumotlarning 
dinamik  to‘plami  ma’lumotlarning  statistik  to‘plamiga  qaraganda  ishonchsizroq 
dasturlar yaratadi. 
Dinamik  to‘plam  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  ikkinchi  muammo  –  bu  nomahalliy 
o‘zgaruvchilarga  o‘rnatilgan  ssыlkalar  tiplari  muvofiqligini  statistik  tahlil  qilish 
imkoniyatiniing yo‘qligidir, chunki  bunday  o‘zgarvchining  taqdimotini statistik holda 
topishning hech ham iloji yo‘q. 
Nomaalliy  o‘zgarvchilarga  kirishni  amalga  oshirish  9  bobda  to‘liq  ko‘rib 
chiqiladi.