Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

 
9. Alohida va mustaqil kompilyatsiya 
Dasturning 
o‘zini 
kompilyatsiyalamagan 
holda 
dastur 
bo‘laklarini 
kompilyatsiyalash  imkoniyati  dasturiy  ta’minotning  yirik  tizimlariga  xos.  Natijada, 
bunday  ilovalar  uchun  ishlab  chiqilgan  tillar  bunday  kompilyatsiya  turini  kiritishi 
lozim.  Bunday  imkoniyatga  ega  bo‘lib,  dasturchi  tizimni  ishlab  chiqarishda  yoki 
ekspluatatsiyalashda 
o‘zgarishlarga 
uchragan 
modullarnigina 
qayta 
kompilyatsiyalashi mumkin. 
Mustaqil 
kompilyatsiyaning 
asosiy 
xususiyati 
shundaki, 
alohida 
kompilyatsiyalanuvchi  modullar  orasidagi  interfeyslar  tiplar  muvofiqligini  tekshirish 
zaruriyatini  tug‘dirmaydi.  FORTRAN  77  tilidagi  qism  dasturlar  interfeysi  o‘zi  bilan 
parametrlar  ro‘yxatini  taqdim  etadi.  Qism  dastur  alohida  kompilyatsiyalanganida, 
uning  parametrlari  tiplari  kompilyatsiyalanayotgan  kod  yoki  kutubxonada 
saqlanmaydi.  Natijada,  ushbu  qism  dasturni  chaqiruvchi  boshqa  dasturni 
kompilyatsiyalashda chaqiruvdagi faktli parametrlar tiplari rasmiy parametrlar tiplari 
bilan muvofiqligi tekshirilmaydi. 
FORTRAN 77 tili uchun bu yangilik emas. Qandaydir qism dasturni chaqiruvchi 
dastur  va  ushbu  qism  dastur  bir  xil  faylda  kompilyatsiyalansa  ham,  ular  mustaqil 
kompilyatsiyalanadi. Shunday qilib, FORTRAN 77 tilidagi dasturiy modullar orasidagi 
interfeys tiplar muvofiqligini hech qachon talab qilmaydi. 
Ba’zi  tillar  na  alohida  va  na  mustaqil  kompilyatsiyaga  yo‘l  qo‘yadi.  Bu 
kompilyatsiyalashning  yagona  usuli  butun  bir  dasturni  kompilyatsiyalash  deganidir. 
Bunday tillarga misol qilib FORTRAN II tili va Pascal tilining boshlang‘ich versiyalarini 
keltirish mumkin. Na alohida va na mustaqil kompilyatsiyaga ruxsat beruvchi tilning 
imkoniyatlarini  cheklaydi.  FORTRAN  va  Pascal  tillarining  oxirgi  versiyalarida  bu 
muammo hal qilindi.