Dasturlash asoslari

3.3.3. Dasturiy vosita loyihasini tuzish boqichida ob’ektli yondoshuv xususiyatlari

Ob’ektli yondoshuvning loyiha tuzish bosqichida ob’ektli modellashtirish jarayoni davom etadi: tashqi tavsif bosqichida qurilgan modellarga, dasturiy tizimlar tavsifining atamalariga aniqliklar kiritiladi, ob’ektlarning dekompozitsiyasi davom ettiriladi.

DV ob’ektli arxitekturasini ishlab chiqish jarayonida foydalanuvchi bevosita ishlamoqchi bo‘layotgan ob’ektlarning axborot modellari ajratib olinadi hamda ularning dasturiy spetsifikatsiyasi tugallanadi, shuningdek ularning foydalanuvchi interfeysi aniqlanadi. Bunday ob’ektlarni foydalanish ob’ektlari deb ataymiz. Bunday ob’ektlar sinflari yoki alohida aktif ob’ektlar arxitektura tarmoq tizimlari (tizimchalari)ni hosil qiladi. Ushbu tarmoq tizimlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar usullari belgilanadi.
Ob’ektli yondoshuvda aktiv ob’ektlardan foydalanilganda arxitekturalarning asosiy keng sinfi sifatida parallel faoliyat ko‘rsatuvchi dasturlar jamoasi xizmat qiladi, bunda dasturlar vazifasini aynan shu abstrakt ob’ektlar bajaradi. «Mijoz-server» arxitekturasi mana shunday sinf arxitekturasining namunaviy misoli bo‘la oladi. Bunday tizimda «server» deb ataluvchi aktiv ob’ektlardan biri «mijoz» deb ataluvchi boshqa aktiv ob’ektlarning so‘rovi bo‘yicha muayyan dasturiy xizmatlar ko‘rsatadi. Bunday so‘rov serverga mijozdan keluvchi xabar yordamida uzatiladi, server bajargan so‘rov natijasi esa mijozga boshqa xabar vositasida uzatiladi.
Dasturiy tarmoq tizimlar (tizimchalar) tuzilmasining ishlab chiqilishini davom ettirish va ularni dasturlash tillarida kodlash bundan buyon relyatsion yondoshuv doirasida davom ettirilishi mumkin. Bunda relyatsion yondoshuvga yo‘naltirilgan dasturlash tillari qo‘llanadi. Foydalanuvchi ushbu tizimchalarning ichki tuzilishini endi «ko‘ra olmaydi». Biroq, ushbu tarmoq tizimlarning ob’ektli dekompozitsiyasini davom ettirish zarurligini isbotlovchi kuchli dalillar mavjud. Bu tarmoq tizimlarning ob’ektli tuzilmasi, ularning relyatsion yondoshuvdagi tuzilmasiga qaraganda, ishlab chiquvchi uchun ancha tushunarliroq bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, DV ni ishlab chiqishda ob’ektli dekompozitsiyaning davom ettirilishi va ob’ektli yondoshuvning asosiy tushunchalari va usullaridan foydalanish «tabiiy» holdir, chunki bunda ishlab chiqishning barcha jarayoni bir butun yagona tus kasb etadi (kontseptual jihatdan bir butun ko‘rinishga ega bo‘ladi). Bunda endi boshqa turdagi dasturlash tillarini - ob’ektli yo‘naltirilgan dasturlash tillarini qo‘llashga to‘g‘ri keladi. Arxitektura tarmoq tizimlarining bunday dekompozitsiyasida dasturlarda yuzaga keladigan ob’ektlarni dasturlarni bajarish jarayoni ob’ektlari deb ataymiz.


3-bobga oid nazorat savollari

1. 
   Dasturiy modul nima?
   
2. 
   Dasturiy modul mustahkamligi deganda nima tushunasiz?
   
3. 
   Dasturiy modul birikuvi nima?
   
4. 
   Tuzulmaviy dasturlash deganda nimani tushunasiz?
   
5. 
   Dasturiy modulning qadamma-qadam detarlashtiruvchi nima?
   
6. 
   Sohta kod nima ekanligini tushuntiring.
   
7. 
   Dasturiy vositalarning ishlab chiqilishiga ob’ektiv yondoshuvning mohiyati nima?
   
8. 
   Dasturiy vositaning tashqi tavsifini ishlab chiqishda ob’ektli yondashuv xususiyatlari nimadan iborat.
   
9. 
   Dasturiy vosita loyihasini tuzish bosqichida ob’ektli xususiyatlari nimadan iborat?