Dasturlash asoslari



Download 1,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/13
Sana26.01.2022
Hajmi1,53 Mb.
#411649
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Kurs ishi uchun namuna (1)

 

 

 

 

 

                     


7

 

 



        

1.2.Massiv elementlarini saralash va saralash usullari haqida 

 

Saralash  deb  ,  berilgan  obyektlar  ketma  –  ketligini  ma’lum  mantiqiy  tartibda 

qayta  joylashtirish  jarayoniga  aytiladi.  Saralash  bir  necha  ko`rsatkichlarga  bog`liq 

bo`lishi mumkin. Misol uchun jismoniy tarbiya darslarida talabalar bo`ylariga qarab 

safda  turadi,  lekin  o`quv  jurnalida  esa  ularning  universitetga  qabul  qilingan  o`rni 

bo`yicha joylashgan. Shu yerning o`zida ikkita saralashdan foydalanilayapti. Birinchisi 

bo`y uzunligi bo`yicha , ikkinchisi esa o`quv jurnalidagi yozilgan o`rinlari bo`yicha. 

 

Saralash jarayoni qanday bo`ladi degan savolga javob berishga urinib ko`ramiz. 



Saralash jarayoni taqqoslashga  asoslangan jarayon hisoblanar ekan. Bu jarayonni his 

qilish uchun miyamizdagi tezlik bilan kechayotgan jarayonlarni birma – bir tahlil qilib 

chiqamiz. Buning uchun saralanmagan (tartiblanmagan) sonlar ketma ketligini olamiz: 

Quyidagi sonlar berilgan bo`lsin: 23, 54, 3, 22, 1, 45; 

 

1. Eng kattasini boshiga o`tkazamiz: 23, 3, 22, 1, 45, 54; 



 

2. Yana 1 da qilgan ishimizni takrorlaymiz: 3, 22, 1, 23, 45, 54; 

 

3. Yuqoridagi amalni yana bajaramiz: 3, 1, 22, 23, 45, 54; 



 

4. Oxirgi marta almashtiramiz: 1, 3, 22, 23, 45, 54; 

 

Demak  miyamiz  xuddi  shu  jarayonni  takrorlar  ekan.  Endi  bizga  ma’lumki, 



bizning miyamiz o`zi qulay hisoblagan yo`nalish bo`yicha ketadi va biz uchun faqat 

bitta  saralash  algoritmi  mavjud.  Ammo  dasturlashda  bu  mulohazamiz  noto`g`ri 

hisoblanar ekan. Dasturlashda saralash usullarining bir qanchasi mavjud. Dasturlashga 

talab  ortib  bu  soha  rivojlanib  borgani  sari  unda  bir  qator  sohalardagi  kabi  tezlikni 

oshirish mjuammosi paydo bo`ldi. Chunki ilk kompyuterlarda kompyuter tizimining 

30%  tezligi, operativ  xotirasini  saralashga  sarflanar  edi. Shu  o`rinda savol  tug`iladi, 

operatsion tizimlarda ham saralashdan foydalaniladimi? Bu savolga javob berish uchun 

hozirda keng foydalanilayotgan Total Commander dasturi ishlash prinsipini eslashimiz 

kifoya. Unda bir necha  xil  saralash  mavjud:  fayl  turi, nomi, o`zgartirilgan sanasi va 

o`lchami.  Har  birini  o`sish  yoki  kamayish  tartibida  saralash  mumkin.  Hozirgi 




8

 

 



tizimlarda esa 30% emas anchagina kamroq tezlik va xotira sarflanadi. Chunki tezlik 

masalasi tobora yuqoriga chiqayotgan va ishlanayotgan  ma’lumotlar o`lchami oshib 

borayotgan bir paytda sekin ishlovchi algoritmlardan foydalanish maqsadga muvofiq 

emas. Ma’lumotlar o`lchami juda katta, shu sababli ularni aniq va tez saralashga ehtiyoj 

mavjud. Buni amalga oshirish uchun esa yangi algoritmlarga ehtiyoj tug`ila boshladi. 

Buni yechimi sifatida bir necha turdagi algoritmlardan foydalaniladi.  

Ular quyidagilar: 

 

1. Bubble sort saralash algoritmi  



 

2. Selection sort saralash algoritmi 

 

3. Insertion sort saralash algoritmi 



 

4. Quick sort saralash algoritmi 

 

5. Merge sort saralash algoritmi 




Download 1,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish