RISK»
Eng muhim ko’rsatkichlar sifatida quyidagilarni olish va ularga nisbatan
qo’llaniladigan foizlarni tavsiya sifatida belgilash mumkin. Ushbu
ko’rsatkichlar qu-yidagi jadvalga tushirilib (2-grafa), qabul qilingan muhimlik
darajasi (%) ga muvofiq (3-graf
Moliyaviy hisobotning asosiy ko’rsatkichlari bo’yicha
muhimlik darajasini hisoblash jadvali
Asosiy ko’rsatkichlar
A
sos
iy
ko’
rsa
tki
ch
qi
y
m
at
i
%
Muhi
m
li
k
dar
aj
as
in
i
sum
m
asi
,
m
.s.
Mahsulot(ish, xizmat)larni sotishdan olingan tushum (2-shakl, 010
satr)
5%
Sotilgan mahsulot(ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi (2-
shakl, 020-satr)
3%
Jami davr xarajatlari (2-shakl, 040-satr)
3%
Korxonaning xususiy kapitali (1-shakl, 460-satr)
10%
Balansning umumiy summasi (1-shakl aktividagi 380-satr yoki
passivdagi 700-satr)
5%
Tugallanmagan ishlab chiqarish (1-shakl, 150-satr)
3%
Taqsimlanmagan foyda (1-shakl, 430-satr)
2%
Auditor jadvalning 4 grafasida chiqarilgan miqdor ko’r-satkichlarini tahlil
qilib chiqishi kerak. U boshqalaridan katta va (yoki) kichik tomonga keskin farq
qiladigan
AUDITORLIK RISKI TARKIBI
Ajratib bo’lmaydigan
tavakkal chilik
Nazorat tavakkalchiligi
Moliyaviy hisobotdagi
xatolar va
buzilishlarni
topmaslik
tavakkalchiligi
Oddiy hisob-kitoblarga
qaraganda murakkab hisob-
kitoblar moddiy jihatdan buzib
ko’rsatish ehtimolining katta
darajasiga ega bo’ladi.
Naqd pullar
o’g’irlanishi mumkin
Nisbatan barqaror fakt
ma’lumotlaridan
iborathisobvaraq (schyot)larga
qaraganda smeta taxminlaridan
kelib chiqadigan summalardan
iborat bo’lgan hisob-varaqlar
ko’proq tavakkalchilik
darajasini yuzaga keltiradi
Texnologik yutuqlar
zaxiralarni anchagina
oshirish sababchisi
bo’lib,har qanday aniq
mahsulotni eskirgan
mahsulotga
aylantirishi mumkin
Tushkunlik holatida bo’lgan,
biznesda anchagina miqdorda
muvaffa qiyatsizliklar va etarli
bo’lmagan obo rot kapitali
bilan tavsiflanadigan tarmoq
mijoz kompaniyasining rahbar
iyati moliyaviy hisobot ni
buzishga borishi uchun moyillik
tug’diradi
AUDITORLIK RISKIGA TA’SIR ETUVCHI
OMILLAR
Auditorlik riskining yuzaga kelishiga sabab bo’luvchi
omillar
Xo’jalik yurituvchi sub’ekt faoliyatining ayrim
jihatlarini tartibga soladigan, buxgalteriya
hisobini yuritish va moliyaviy hisobotni tuzishga
bevosita ta’sir ko’rsatmaydigan me’yoriy
hujjatlarning mavjudligi
Me’yoriy-huquqiy hujjatlar me’yorlarini turlicha
talqin etish mavjudligi ehtimoli
Auditor tomonidan olinadigan ko’p dalillar, ular
isbotlash tusida emas, balki axboriy xususiyatga
egadir
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning butun haqiqiy
faoliyatini aks ettira olmaydigan ichki hisob va
nazorat tizimlariga xos bo’lgan cheklashlar
q
AUDITORLIK RISKINING ORTISH HOLATLARI
Kompyuter muhiti markazlashtirilmagan
Kompyuter uskunalarining geografik tarqoqligi mavjud
Buxgalteriya xodimlarining axborot texnologiyalari
sohasidagi bitim darajalari etarli emas
KIM muhitining amal qilishida ichki nazorat
mavjud emas
KIM tizimiga ruxsat etilmagan kirishni cheklash bo’yicha
zaruriy choralar mavjud emas
Auditorlik riskining kamayish holatlari
Avtomatlashtirish tizimlari litsenziyalangan
Auditorlar uchun maxsus ishlangan dasturiy ta’minot tufayli
nazoratning ayrim turlarini chuqurlashtirish imkoniyati mavjud
Dasturiy ta’minotning maxsus nazorati mavjud
Barcha bo’linmalar, filiallar va boshqa alohida bo’linmalar,
shu’ba korxonalar KIMning yagona muhitida ishlaydi, yagona
zamonaviy dasturiy ta’minoti qo’llaydi
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning axborot siyosati KIM tizimining
asosiy foydalanuvchilari bilan kelishilgan
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning KIM tizimi rivojining uzoq
muddatli rejasi mavjud
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning axboriy siyosati uning rahbariyati
tomonidan omilkorlik bilan belgilanadi
6
6
-
-
M
M
A
A
V
V
Z
Z
U
U
.
.AUDITORLIK FAOLIYATINI REJALASHTIRISH
Auditorlik rejalashtirishning asosiy jihatlari
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning tashkiliy-boshqaruv tuzilishi
Ishlab chiqarish faoliyati turlari va ishlab chiqarilayotgan mahsulot
nomenklaturasi
Kapital tarkibi va aktsiyalar kursi (xo’jalik yurituvchi sub’ekt
aktsiyalari kotirovkalanishi kerak bo’lgan holda)
Mahsulot ishlab chiqarishning cheklanishi xususiyatlari va rentabellik
darajasi
Mahsulot ishlab chiqarishning cheklanishi xususiyatlari, shu’ba va tobe
Do'stlaringiz bilan baham: 
