|
rasmiylashtirilishi mumkin.
Moliyaviy hisobotning asosiy vositalarga doir hisobot shakllari ko’rsatkichlarining o’zaro
mosligini tekshirish.
№
Ko’rsatkichlar
Ming sum. №
Ko’rsatkichlar
Ming sum.
Farqi
ming
so’m
%
1
Asosiy vositalarning
boshlang’ich qiymati:
a)yil boshiga (010-satr,
3-ustun)
b)yil oxiriga (010-satr,
4-ustun)
143261, 0
149118, 0
3
Asosiy vositalarning
boshlang’ich qiymati:
a)yil boshiga (130-
satr, 3-ustun)
b)yil oxiriga (130-satr,
4-ustun)
143261, 0
149118, 0
-
-
2
Asosiy vositalarning
eskirishi:
a) yil boshiga (011-satr,
3-ustun)
b)yil oxiriga (011-satr,
4-ustun)
17776, 0
26009, 0
3
Asosiy vositalarning
eskirishi:
a)yil boshiga (130-
satr, 7-ustun)
b)yil oxiriga (130-satr,
10-ustun)
17776, 0
26009, 0
-
-
3
Asosiy vositalarning
qiymati:
a) yil boshiga (012-satr,
3-ustun)
b)yil oxiriga (012-satr,
4-ustun)
125485, 0
123109, 0
3
Asosiy vositalarning
qiymati:
a) yil boshiga (130-
satr, 11-ustun)
b)yil oxiriga (130-satr,
12-ustun)
125485, 0
123109, 0
-
-
Buxgalteriya hisoboti va Bosh daftar (yoki tegishli hisob registrlari) ko’rsatkichlarining
mosligini tekshirishda №3 shakldan foydalaniladi.
Ushbu amallarni bajarish natijalari quyidagi tarzda rasmiylashtiriladi.
Moliyaviy hisobotning asosiy vositalar bo’limi bo’yicha ko’rsatkichlarni Bosh daftar bilan
taqqoslash.
Hisobot
Bosh daftar
№
Satr nomi
so’m.
Schyot
shifri
Schyot nomi
So’m
Farqi
1
So’
m
%
2 Jami asosiy vositalar yil
boshiga boshlang’ich
qiymati (130-satr, 3-
ustun)
143261,
0
0110-
0190
Schyotning hisobot
yilining 01. 01. ga
qoldigi
143261, 0
-
-
3 Jami asosiy vositalar yil
oxiriga
boshlang’ich qiymati
(130-satr, 6-ustun)
149118,
0
0110-
0190
Schyotning hisobot
yili 31. 12 ga qoldigi
149118, 0
-
-
4
Asosiy vositalar
eskirishi, yil boshiga
(130-satr, 7-ustun)
17776,
0
0210-
0290
Schyotning hisobot
yili 01. 01. ga
qoldigi
17776, 0
-
-
5 Asosiy vositalar eskirishi
yil oxiriga (130-satr, 10-
ustun)
26009,
0
0210-
0290
Schyotning hisobot
yili 31. 12 ga qoldigi
26009, 0
-
-
6
Asosiy vositalar kirimi
(ishga tushirilishi) (130-
satr, 4 ustun)
12730,
0
0110-
0190
Schyotlarning
hisobot davridagi
debet oborotlari
summasi
12730, 0
-
-
7 Asosiy vositalar chiqimi
(130-satr, 5-ustun)
6873, 0
0110-
0190
Schyotlarning
hisobot davridagi
debet oborotlari
summasi
6873, 0
-
-
- tegishli schetlar qoldiqlarining yigindisi olinadi.
Keyinchalik Bosh daftar ma’lumotlarini sintetik va analitik hisob registrlari
ko’rsatkichlari bilan solishtirish natijalari bo’yicha tekshiruv davom ettiriladi. Asosiy
vositalar analitik hisobining inventar kartochkalari ma’lumotlari bilan taqqoslanadi. Auditor
asosiy vositalar guruhlari bo’yicha harakat ko’rsatkichlarini inventar kartochkalar bo’yicha
analitik hisob ma’lumotlari bilan mosligini tekshirishi mumkin. Auditor tekshiruvning
mazkur bosqichida kuzatib chiqish amallari yordamida dastlabki hujjatlar ma’lumotlarining
analitik va sintetik hisob registrlarida aks ettirilishini, Bosh daftar yozuvlarini tekshiradi.
Natijada u asosiy vositalar harakatiga doir muomalalar buxgalteriya hisobi schyotlarida
to’g’ri aks ettirilganligiga ishonch hosil qiladi.
Asosiy vositalar analitik hisobini tashkil etish auditida auditor moddiy javobgar
shaxslarni va ular bilan tuzilgan to’liq moddiy javobgarlik to’g’risidagi shartnomalar
mavjudligini aniqlashi zarur. Agar shartnomalar bo’lmasa, u holda auditor ularni tuzishni
tavsiya qilishi lozim.
Amaldagi tartibga ko’ra asosiy vositalarning analitik hisobi ularning tasnifiy guruhlari
va inventar ob’ektlari bo’yicha, shuningdek ob’ektlarning moddiy javobgar shaxslarda turish
joyi (bo’linmalar, brigadalar, tsexlar, uchastkalar va boshqalar) bo’yicha yuritiladi.
Korxonaga kelib tushgan asosiy vositalarni tekshirishda har bir ob’ekt bo’yicha alohida
tuzilgan qabul qilish - topshirish dalolatnomasi (naqladnoyi) (AV-1 shakl) ning
rasmiylashtirilishiga e’tibor qaratish zarur. Bunda dalolatnomadagi ob’ektning tavsifi,
turgan joyi, sotib olingan manbai, chiqarilgan yoki qurilgan yili, ishga tushirilgan vaqti,
ob’ektning sinov natijalari, uning texnik talablarga muvofiqligi va boshqa ma’lumotlar
tekshiriladi.
Ayrim hollarda bir turdagi va narxi bir xil xo’jalik inventarlari, asboblar, stanoklar
olinganda «Asosiy vositalarni qabul qilish-topshirish umumiy dalolatnomasi» tuzilishi
mumkin.
Bunda ushbu dalolatnoma ma’lumotlari, unga ilova qilingan pasportlar, ishlatish tartibi,
yo’riqnomalar ham tekshirilishi zarur.
Hisobga qabul qilingan har bir asosiy vosita ob’ektiga inventar raqam berilgan bo’lishi
lozim. Bu belgilar ob’ekt foydalanishda bo’lgan jami davr ichida saqlanib, buxgalteriya
hisobining barcha tegishli dastlabki hujjatlarida va hisob registrlarida ko’rsatiladi. Ob’ekt
hisobdan chiqarilganidan so’ng uning inventar raqami yangi kirim qilingan asosiy vositalarga
berilmaydi.
Ayni vaqtda auditor asosiy vositalar ob’ektlari qiymatini baholash va qayta baholash
natijalarini inventar kartochkalarida, ham buxgalteriya hisobi schyotlarida aks ettirishning
to’g’riligini tekshirishi maqsadga muvofiqdir. Bunda u O’zbekiston Respublikasi Moliya
vazirligi (№129), Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi (№4) va Davlat Soliq qo’mitasi
(№2002-86) tomonidan tasdiqlangan «1 yanvar holati bo’yicha asosiy fondlarni har yili qayta
baholashni o’tkazish to’grisida Nizom»da belgilangan qayta baholash usullarining
qo’llanilishini tekshiradi. Xususan, qayta hisoblash koeffitsentlarining qo’llanilishi va hisob-
Do'stlaringiz bilan baham: |
