Дастур 5А630101 Атроф-муҳит муҳофазаси (саноат тармоқлари)

 
СУВ МАНБАЛАРИ ВА УЛАРНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ
фани бўйича: 
 
Табиий сув манбаларининг тавсифи, тоифалари ва уларга қўйиладиган 
асосий талаблар. Манба сувларини санитар баҳолаш. Сув манбаларини 
санитар ҳимоялаш зоналари. Сув истеъмолчилар-нинг турлари. Тоза сувга 
қўйиладиган талаблар OzDSt 950:2011 ―Ичимлик суви‖ давлат стандарти. Сув 
таъминоти меъѐрлари. Хўжалик ичимлик, ишлаб чиқариш, ўт ўчириш ва 
суғориш меъѐрлари. Ҳисобланадиган сув сарфларини аниқлаш. Сув 
истеъмолининг нотекислиги. Очиқ манбалардан сув қабул қилиш 
иншоотларнинг синфлари. Дарѐ қирғоғида жойлашган сув қабул қилиш 
иншоотлари. Дарѐнинг узанидан сув қабул қилиш иншоотлари. Кўллардан 
сувларни қабул қилиш усуллари ва иншоотлари. Лойқа сувларни қабул қилиш 
иншоотлари, чўмичсимон иншоотлар. Тоғ дарѐларидан сув қабул қилиш 
иншоотларини қўллаш ва лойиҳалаштириш. Саѐз, сузувчи ва ўта лойқа 
дарѐлардан сув қабул қилиш иншоотлари. Сув қабул қилиш иншоотларида 
балиқларни ҳимоя қилиш. Ер ости манбалардан сув қабул қилиш иншоотлари. 
Қабул қилиш иншоотларининг синфлари. Ер ости сувларининг заҳира лари ва 
уларнинг тоифалари. Қувурсимон бурғ қудуқлар. Шахтали қудуқлар. 
Горизонтал сув йиғиш иншоотлари. Нурсимон сув йиғиш иншоотлари. 
Каптаж сув йиғиш иншоотлари. Ер ости сув захираларини тиклаш. Табиий сув 
сифатини баҳолаш ва тозалаш услублари.
 
Истеъмолчилар томонидан сувнинг 
сифатига қўйиладиган талаблар. Сувдаги аралашмалар ва уларнинг фазовий-
дисперс ҳолати бўйича синфланиши. Сувни тозалаш услублари ва усуллари. 
Сувни тозалаш жараѐнларининг технологик шакллари. Сувни реагентсиз 
тозалаш усуллари ва иншоотлари. Коагуляция ва флотация. Реагент хўжалиги. 
Реагентларни сув билан аралаштириш. Аралаштиргичлар. Момиқ ҳосил 
қилиш камералари. Сувни тиндириш ва тиндиргичлар. Сувни контактли ва 

---

муаллақ чўкма-қатламли иншоотларда тозалаш. Контактли тозалагич-ларнинг 
тузилиши ва ҳисоби. Муаллақ чўкма-қатламли тиндиргичларнинг тузилиши ва 
ҳисоби. Фильтрлаш йўли билан сувларни тозалаш. Фильтрларнинг турлари. 
Секин, тез ва ўта тез ишлайдиган фильтрлар. Ювувчи фильтрлар. Сувни 
дезодорациялаш. Сув таъмини ва ҳидини йўқотиш усуллари. Аэрация, 
оксидлаш ва сорбция усуллари. Сувларни махсус тозалаш усуллари.
 
Сувни 
фторлаш технологияси. Сувни фторсизлантириш технологияси. Табиий 
сувлардан темир, марганец, кремний моддасини ва эриган газлардан тозалаш. 
Сувларни юмшатиш. Сувларни чучуклаштириш ва тузсизлантириш. Сув 
сифатини барқарорлаштириш. Ҳосил бўладиган чўкмалар, уларнинг тавсифи 
ва турлари. Тиндиргичларда, фильтрларда ва тозалагичларда ҳосил бўладиган 
чўкмалар. Чўкмаларга ишлов бериш усуллари. Сувларни зарарсизлантириш 
усуллари. Хлор, хлорли оҳак, калий ва натрий гипохлориди ѐрдамида 
зарарсизлантириш. 
Озон 
қўшиш 
йўли 
билан 
зарарсизлантириш. 
ультрабинафша нурлари ѐрдамида зарарсизланриш. Сувни тозалаш 
шаҳобчалари ва уларни жойлаштириш. Тозалаш шаҳобчаларига жой танлаш. 
Тозалаш иншоотларини жойлаштириш. Бош режа тузиш. Иншоотларни 
вертикал жойлаштириш. Сув сиғимлари.
 
Заҳира сиғимлари. Ростлаш 
сиғимларининг турлари ва вазифалари. Сиғимларни жиҳозланиши. Босимли 
сув минораларининг турлари ва таснифи. Пневматик сув кўтариш 
қурилмалари. Сув таъминоти тизимларини лойиҳалаш. Сув таъминоти 
тизимларини сейсмик ва чўкувчан тупроқли ва тоғли зоналарда лойиҳалаш. 
Лойиҳалаш тартиби. Намунали лойиҳалар ва лойиҳаларни техник иқтисодий 
асослари.