Дастур 5А620701 Транспортда ташишни ташкил этиш ва бошқариш

 
5А620401 – Ҳаракат хавфсизлиги ва уни ташкил этиш
(темир йўл транспорти) 
Кириш 
5620100 – “Ташишларни ташкил этиш ва транспорт логистикаси (темир 
йўл транспорти)” таълим йўналиши – фан ва техника соҳасидаги йўналиш 
бўлиб, темир йўл ҳаракат таркибларидан фойдаланиш, темир йўл 
транспортида поездлар ҳаракатини бошқаришда фойдаланиш ишларининг 
турлари, таснифи, ташкил этиш тартиби, ҳисоблаш усуллари, темир йўл ва 
фан тарихи, ривожи, аҳамияти, темир йўл транспортида ўтказилаётган 

---

13 
ислоҳотларнинг натижалари, истиқболи ҳақидаги жами масалаларни қамраб 
олади. 
Таълим йўналиши негизидаги мутахассисликнинг вазифаси – талабалар 
билимларини чуқурлаштириш ва поездлар ҳаракатида хавфсизликни 
таъминлаш, алгоритмлаш ва математик таъминотни яратиш, технологик 
ечимларни ишлаб чиқиш бўйича ҳамда илғор педагогик технологиялардан 
фойдаланган ҳолда билимларини ошириш ва кўникма ҳосил қилишдан 
иборатдир. 
5620100 – “Ташишларни ташкил этиш ва транспорт логистикаси (темир 
йўл транспорти)” таълим йўналиши негизидаги 5А620401 – “Ҳаракат 
хавфсизлиги ва уни ташкил этиш (темир йўл транспорти)”
магистратура 
мутахассислигига кирувчи талабалар учун таълим йўналиши ўқув режасига 
асосан 2 та ихтисослик: “Темир йўлдан фойдаланиш ишларини бошқариш” 
ва “Темир йўл участкалари ва йўналишлари ишини бошқариш технологияси”
 
фанлари бўйича тест саволлари шакллантирилган. Бу фанлар ўз негизида 
қамраб олинган маълумотлар қуйида батафсил келтирилган.
Асосий қисим 
“Темир йўлдан фойдаланиш ишларини бошқариш” фани бўйича: 
Темир йўлдан фойдаланиш ишларининг асосий сон ва сифат 
кўрсаткичлари. Ўзбекистон темир йўллари” АЖ сон ва сифат кўрсаткичлари 
таҳлили. Ҳорижий давлатларда сон ва сифат кўрсаткичларининг ҳолати. 
Ажратиш пунктлари” тушунчаси ва уларнинг вазифалари. Йўл тармоғи 
мавжуд бўлмаган ажратиш пунктлари. Йўл тармоғига эга бўлган ажратиш 
пунктлари. 
Ташиш жараёнларини бошқариш тизимида темир йўл станцияларининг 
ўрни. Темир йўл станцияларининг таснифи. Ҳорижий давлатларда темир йўл 
станцияларининг таснифланиши. 
“Темир йўл станциялари тўғрисида”ги Низом. Станциянинг техник 
бошқарув акти. Станциянинг технологик иш жараёни. 
Манёвр ишларининг назарияси. Манёвр ишларининг таснифи. Манёвр 
элементлари. 
Станциянинг суткалик иш-режа графиги. Станция ишининг 
кўрсаткичларини 
ҳисоблаш. 
Манёвр 
воситаларидан 
фойдаланиш 
кўрсаткичлари.
 
Вагон оқимлари ташкил этишнинг асосий қоидалари. Вагон оқимлари 
жадваллари, диаграммалари ва поғонали графиклари. Юк поездларининг 
турлари. 
Поездлар тузиш режасига қўйиладиган талаблар. Поездлар тузиш 

---

14 
режасини ишлаб чиқишда дастлабки маълумотлар. Поездлар тузиш 
режасининг турлари.
 
Темир йўл транспорти фойдаланиш ишларини ташкил этишда поездлар 
ҳаракати графигининг аҳамияти. Поездлар ҳаракати графигига қўйиладиган 
техник фойдаланиш қоидаларининг талаблари. Поездлар ҳаракат 
графигининг таснифи. Чет эл темир йўлларида поездлар ҳаракати 
графигининг аҳамияти. Поездлар ҳаракати графигида поездларни рақамлаш 
тартиби. 
Темир йўл участкаларидаги маҳаллий ишлар ҳажмини аниқлаш. 
Участкалардаги маҳаллий ишларини бажариш учун зарур бўлган терма ва 
бошқа турдаги поездлар сонини аниқлаш. Маҳаллий поездлар ва 
диспетчерлик локомотивлари ҳаракатини ташкил этиш. 
Темир йўл линияларининг мавжуд ўтказувчанлик қобилияти. Темир 
йўл линияларининг талаб этилаётган ўтказувчанлик қобилияти. Темир йўл 
линияларининг ташувчанлик қобилияти.