Дастур 5А311502 – Геодезия ва картография

 
ТАБИИЙ КАРТАЛАРНИ ЛОЙИҲАЛАШ ВА ТУЗИШ фани 
бўйича: 
Турли масштабга ва мавзуга эга бўлаган табиий карталарни тузиш 
йўллари 
ва 
уларнинг 
ҳалқ 
хўжалигидаги 
аҳамияти. 
Табиатни 
карталаштиришнинг асосий йўналишлари. Қисқа мазмунга эга бўлган 
аналитик, типологик, комплекс ва имлий тахлил асосида тузилган (синтетик) 
карталар. Баҳолаш ва башоратлаш карталари. Табиий карталарни тузишда 
ишлатиладиган асосий маълумотлар - топографик ва махсус мазмунли 
карталар, аэрокосмик маълумотлар, экспедиция ва фонд материаллари. 
Мажмуали ва тизимли картага олиш. Геотизимлар ҳақида тушунча, уларнинг 
миқдор ва сифат кўрсаткичлари. Табиий карталарни тузишда ишлатиладиган 
географик қонуниятлар. Географик қонуниятлар турлари, табиий карталарни 
тузишнинг илмий аҳамияти. Географик чегаралар, турлари ва уларни 
тасвирлаш йўллари. Табиий боғлиқликлар турлари, мувозонати ва 
чегаралари. Тайёрларлик ишлари, географик асосни тайёрлаш. Муаллифлик 
ишларини картографик таъминлаш. Маълумотларни картографик тахлил 
қилиш. Карталарни тузишда муаллифлик ишлари. Табиий карталар учун 
географик асосларни танлаш. Оригинал ва келтириб чиқариш карталари. 
Муаллиф маълумотлари ва уларга картографик ишлаб чиқаришнинг 
талаблари. Табиий карталарни яратишда картографик тасвирлаш усулларини 
танлаш. Табиий карталарни тахлил қилиш. Сифатли ва миқдорли ранг, 
картограмма ва картодиаграмма усуллари. Ареаллар усули. Карталарда бир 
нечта усулларни биргаликда қўллаш йўллари. Картографик тахлил усуллари. 
Легендалар турлари. Элементар, типологик, комплекс легендалар. Баҳолаш 
карталарининг легендалари. Легендаларни ишлаб чиқиш. Легендаларни 
қуриш йўллари. Калитли, графикли ва типологик легендалар. Локализация, 
интерполяция ва генерализация методлари. Танланган методлар бўйича 
карталарни тузишда ишлар тартиби. Экстрополияция методи. Табиий 

---

карталарда генерализация. Унинг моҳияти, усуллари, қўлланилиши, 
легендаларни тузишда генерализация ишлари тартиби.
Геологик ва 
геморфологик карталарни лойиҳалаш ва тузиш. Геологик карталар турлари, 
ер ости тузилишининг асосий элементлари. Геоморфологик, тупроқ ва 
ўсимликлар карталарини лойиҳалаш ва тузиш. Тупроқлар географик ва 
генетик асослари. Ўсимликлар қоплами таснифи. Гидрогафик карталар 
турлари, маълумотларни қайта ишлаш, динамик ҳодисаларни ифодалаш. 
Орол денгизи карталари. Космик материаллардан табиий карталарни 
тузишда 
фойдаланиш. 
Зоогеографик 
карталарни 
тузиш 
йўллари. 
Картографик манбалар турлари, аэрокосмик материалларнинг табиий 
карталарни тузишдаги ўрни. Карталарнинг мазмунини ишлаб чиқиш. 
Карталарда 
генерализация, 
легендалар 
хусусиятлари. 
Ландшафт 
карталарининг турлари, уларининг аҳамияти, карталар легендалари турлари, 
уларни тузиш йўллари, аэросмик материаллардан ландшафт карталарини 
тузишда фойдаланиш.