Darsningmavzusi: Axborotning ko’rinishlari, hususiyatlari va turlari. Darsning maqsadi: Ta`limiy: – bilim

III. Yangi mavzuni tushuntirish:
Slayd 6
Inson hayotini axborotsiz tasawur qilib bo’lmaydi, masalan, axborotning rasm, chizma, matn yoki jadval kabi ko’rinishlari sizga tanishtirish. Shu bilan birga biror ko’rinishdagi axborotdan foydalana olishimiz uchun u qanday xususiyatlarga ega bo’lishi zarurligi ham g’oyatda muhimdir.
Ma’lumki, har bir inson moddiy ne’matlar (masalan, oziq-ovqat, kiyim-kechak, uyanjomlari) bilan birga ular haqidagi axborotlarni (qanday maqsadda ishlatilishi, shakli, rangi, og’irligi kabilarni) ham bilishi zarurdir.
Slayd 7
Axborotni hayotdan har xil ko’rinishlarda yoki shakllarda olish mumkin ekan.Masalan:rasm, chizma, fotosurat, yozuv; nuryokitovushlar; harxilto’lqinlar; elektrval. orvimpulslari; magnityozuvlari; mimika; hid vata’m; organizmlarning sifat va xususiyatlarini saqlovchi xromosomalar va hokazo.
Slayd 8
Axborotdan hayot faoliyatida foydalana olish uchun, asosan, quyidagi uchta muhim xususiyatga egabo’lish lozim:

• 
  Axborot ma’lum darajada qimmatli bo’lishi kerak, aks holda undan foydalanish ehtiyoji tug’ilmaydi. Qimmatli axborot vaqt o’tishi bilan o’z qimmatini yo’qotishi mumkin. Masalan, «Maktabda 6 sentabr kuni ota – onalar yig’ilishi o’tkaziladi» degan axborot 11 oktabrda o’z qimmatini yo’qotadi.
  
• 
  Axborot to’liqlik xususiyatiga ega bo’lishi lozim, ya’ni axborot o’rgani- layotgan narsa yoki hodisani har taraflama to’liq ifodalashi lozim. Aks holda noto’g’ri tushunishga yoki xatoroq qabul qilishga olib keladi. Masalan, sinf rahbaringizning «Yakshanba kuni barchamiz teatrga boramiz, shuning uchun ham mateatrbinosi oldida yig’ilsin» degan axboroti to’liq emas. Chunki, qaysi teatr, qaysi yakshanba, soat nechadaligi noma’lum.
  

Axborot ishonchli bo’lishi lozim. Aks holda undan foydalanish xato qaror qabul qilishga va noxush natijalarga olib keladi. Masalan, hazilkash sinfdoshingizning ‘»Bugun 6-soat geografiya darsimiz bo’lmaydi sabab o’qituvchi mazasi bo’lmadi” degan axborotiga o’quvchilarning darsga kirmasligi qanday natijaga olib kelishi mumkinligini tasawur qilishingiz mumkin.
Biror-bir axborotda shuxususiyatlardan birortasining yo’qligi undan foydalanib bo’lmasligiga olib keladi. Yana sharoitdan kelib chiqib axborot tushunarli, qisqa yoki batafsil ifoda etilishi zarurligini takidlab o’tish joiz.
Slayd 9-12
Axborot turlari
Axborotlar yuqoridagi xususiyatlar bilan farqlanishidan tashqari shakliga ko’ra ikki:uzluksiz (analog) va uzlukli (diskret, raqamli) turlariga ajratiladi.
Ob-havo holati yoki vaqt uz’uksiz axborotga misol bo’ladi.
Sayohatimizni yana davom ettirish uchun poyezdga o’tirib boramiz.
O’quvchilar “O’yla, izla,top maskaniga ham kirib kelibmiz-ku!

1.