Darsning texnologik xaritasi mavzu

MASHQLAR BAJARISH

243-, 244-, 245-mashqlarni bajarish jarayonida ham yuqoridagi egalik qo'shimchalari qo'shilganda so'zlarda sodir bo'layotgan tovush o'zgarishlari hisobga olingan holda ularning yozilishi izohlanadi.

243-mashq. Matnni o'qing. Mazmunini so'zlab bering.

- Shahardagi 50-maktabda boks to'garagi ochilibdi. Birga yur, biz ham qatnaymiz, - taklif qilishdi Muhammadqodirning do'stlari.

Bu xabar Andijon shahridagi 23-maktabning 4-sinf o'quvchisi Muhammadqodirning uyqusini qochirdi. O'zidan ham otasi Matyoqub akaning orzusi shu edi: «Men bokschi bo'lolmadim. O'g'lim, albatta, bokschi bo'ladi!»

Yillar o'tdi... Muhammadqodir ota ishonchini oqlash uchun bor imkoniyatini ishga soldi. Qiyinchiliklardan qo'rqmadi. Natija kutilganday bo'ldi. U o'smirlar o'rtasida boks bo'yicha xalqaro turnir g'olibligidan Olimpiada va Jahon chempionligigacha bo'lgan yo'lni bosib o'tdi. O'zbekning dovrug'ini olamga yoydi.

1-topshiriq. Matnga sarlavha qo'ying. O'zingiz bilgan yana boshqa o'zbek sportchilari haqida ma'lumot bering.

2-opshiriq.Egalik qo'shimchalarini topib, izohlang. К va q undoshlari bilan tugagan otlarga egalik qo'shimchalari qo'shilganda, qanday eshitilsa, o'shanday yoziladi, ya'ni ba'zan к undoshi g tovushiga, q undoshi g' tovushiga o'zgaradi. Masalan: tuproq - tuprog'i, terak - teragi Ayrim so'zlarda bunday o'zgarish yuz bermaydi. Masalan: huquq-huquqi, idrok-idroki

O'g'il, burun kabi otlarga egalik qo'shimchasi qo'shilganda, ikkinchi bo'g'indagi i yoki и unlisi tushib

qoladi va o'g'li, burni kabi yoziladi.

244- mashq Berilgan so'zlarga I va III shaxs egalik qo'shimchalaridan birini qo'shib, namunadagidek yozing. Hosil bo'lgan so'z shaklini tushuntirib bering.

Namuna: quloq-qulog'im, quduq-qudug'i.

Ishtirok, pichoq, ertak, bo'taloq, farq, axloq, tok, to'garak, tirnoq.