Darsning maqsadi

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1. Markaziy osiyolik olimlardan kimlar Xiva xonligining XVI-XIX asrlar tarixiga oid asarlar yozib qoldirganlar?

2.Rossiya diplomatlari, olimlarining Xiva tarixiga oid asarlari va ularning ahamiyati haqida nimalarni bilib oldingiz?

3.Yevropa sayyohlari Xiva xonligi tarixi bo’yicha qanday asarlar yozib qoldirganlar?

4.Xiva xonligining arxiv hujjatlari bu xonlik tarixini o’rganishda qanday ahamiyatga ega?

Yangi mavzu: Kichik ma’ruza. (slaydlar) XVII asr rus yilnomalarida “черные клобуки”, mo’g’ullar tarixida “qora malaqayli “, sharq manbalarida “qora bo’rkli” deb atalgan qavm haqida ma’lumotlar bor. “Qoraqalpoq” so’zi qora qalpoqlilar so’zidan kelib chiqqan.

Qoraqalpoq davlatchiligi no’g’aylar yetakchisi Idigu boshchiligidagi XIV asr oxirlarida tashkil etilgan No’g’ay xonligidan boshlanadi. Idigu o’ldirilgach, XVI asrning ikkinchi yarmida No’g’ay xonligi 3 qismga—Olti ul o’rdasi, Kichik o’rda va Katta o’rdaga bo’linib ketgan. XVIII asr birinchi choragida Eshimxon yetakchiligida qoraqalpoq xonligi tashkil topadi. 1809- yilda Amudaryo, Quvondaryo va Orol dengizi atrofida yashovchi qoraqalpoqlar xonlikka bo`ysundirildi. 1810-1811-yillarda esa Yangidaryo atrofida yashovchi qoraqalpoqlar ham tobe etildi. Shu tariqa qoraqalpoqlarni Xiva xonligiga bo`ysundirish nihoyasiga yetkazildi. Shuningdek, qoraqalpoqlarning Xorazm vohasidagi bo`sh yerlarga o`rnashish jarayoni ham nihoyasiga yetdi.

• 
  Qoraqalpoqlar Orol va Quyi Sirdaryo bo`ylarida yashab kelgan qadimgi xalqlardan biri.
  
• 
  Bijanaklar negizida VIII-XVI asriarda qoraqalpoq xalqi shakllandi.
  
• 
  XVIII asr birinchi choragida Eshimxon yetakchiligida qoraqalpoq xonligi tashkil topadi.