Darsning maqsadi

Tashkiliy qism: Salomlashish. Davomat. Dunyo yangiliklari.

O’tilganni so’rash: Savol-javob.

1.Buxoro davlat tuzumiga ko’ra qanday davlat edi.

2.Buxoroda mustabid hukmdorlik hukm surgan bir paytda qanday davlat tizimi mavjud bo’lgan?

3.Biror-bir shaxs biror lavozimga tayinlanganida yorliqni o’sha shaxsga yetkazuvchi amaldor kim?

4.Amirning ishonchi va e’tiborini qozongan amaldor qaysi?

5.Buxoro amirligini xaritadan ko’rsating?

6.Buxoro amirligiga chegaradosh davlatlar qaysi?

Yangi mavzu: Yer mulkchiligi shakllari. Buxoro davlatida yer-suv mulkchiligining uch shakli mavjud edi: 1) davlat yerlari (bu amlok yerlar deb ham atalgan); 2) mulk yerlari (xususiy); 3) vaqf yerlari.Davlat yerlarining suvsiz dasht, to`qayzor qismi ko`chmanchi jamoalarga bo`lib berilgan bo`lib, ular bu yerlardan foydalanganliklari uchun davlatga xiroj to`lar edilar. Bunday yerlar sotilmasdi va ayirboshlanmasdi. Davlat yerlarining boshqa bir qismi hukmron sulola a'zolariga, yirik davlat mansabdorlariga, lashkarboshilariga davlat oldidagi xizmatlari evaziga suyurg`ol shaklida in'om etilgan edi. Suyurg`ol olganlar u yerni boshqarish huquqini ham olganlar. Suyurg`ol egasi davlat xazinasiga xiroj to`lashi hamda oliy hulondorning chaqirig`iga ko`ra o`z qo`shini bilan harbiy yurishlarda ishtirok etishi lozim edi.XVI asrdan boshlab davlat yerlarini „tanho" deb nom olgan shaklda in'om etish qaror topa borgan^Bunday in'omga sazovor bo`lgan kishi yerga emas, shu yerdan olinadigan soliqqa egalik qilgan. XIX asrning birinchi choragida amirlikda tarmolarning soni 12 mingdan 36 ming nafarga yetgan. Eng kichik tanho yeri 3-5 gek-tarni tashkil etgan.

•