Darsning maqsadi: Ta`limiy

Yangi mavzu bayoni:

Konstitutsiya - davlatning asosiy qonuni bo’lib, yuqori yuridik kuchga ega bo’lgan hujjatdir. Konstitutsiya - davlat tuzilish, davlat boshqaruv shakli, shaxsning huquq, erkinlik va burchlari, davlat organlarini tuzish tartibi, ularning vakolatlarini belgilaydi. Konstitutsiya me’yorlari bilan jamiyatdagi eng muhim ijtimoiy munosabatlarni mustahkamlaydi. O’zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi 1992-yil 8-dekabrda qabul qilingan. Konstitutsiyamiz 6 bo’lim,26bob,128moddadan iborat.

“Konstitutsiya “ so’zi tarixda ilk martda Qadimgi Rimda uchraydi. Rim imperatorlariningf ayrim farmonlari yoki dekretlari “kontitutsiya” deb atalgan. Bu so’z lotin tilidan tarjima qilganda “qoidalar,nizom”degan ma’noni anglatadi. O’rta asrlarda Yevropa mamlakatlaridan ayrimlari qonunchilikda yangi tushuncha “asosiy tushuncha” tushunchasi paydo bo’ldi. Davlat va jamiyat, hokimiyat va xalqning o’zaro munosabatlarida asosiy e’tibor qaratilgan hujjatlar shunday ataladi.

XIII asrda Angliya qiroli Yersiz Ioann “Erkinlik buyuk xartiyasi”ga imzo chekdi, unda hokimiyat faqat qonunga tayanishi, fuqarolar va hukmdor hamkorlik va rozilik asosida hamkorlik qilish, shuningdek, kishilarda davlat bekor qila olmaydigan huquqlari mavjudligi ta’kidlangan.Ko’pgina o’rta asr shaharlarida ustavlar qabul qilingan, shaharliklar va shahar hokimlarining huquq va majburiyatlari belgilangan edi. Mazkur jarayon faqat Yevropaga kechgan edi.

O’rta osiyoda buyuk sarkarda va davlat arbobi Amir Temur XIV asrda o’zining mashhur “tuzuklari” ni tatbiq qilgan. Unda Amir Temur hukmdor va raiyat ortasidagi munosabatlarni tartibga solib turuvchi qoidalarni sanab o’tadi, davlatni boshqarish yuzasidan maslahatlar beradi. Biroq aytib o’tilganlar hammasi qonun va qoidalar edi.

Yagona asosiy qonun ko’rinishida yozilgan birinchi Konstitutsiya XVIII asr mustaqillik uchun kurash jarayonida Amerika Qo’shma Shtatlarida vujudga keldi.

Hozirgi kunda jahondagi deyarli barcha davlatlar o’z konstitutsiyasiga ega.

Konstitutsiya butun xalq tomonidan hukumatning yalpi hokimligini cheklash va mamlakat fuqarolari huquqlariga rioya etilishini ta’minlash maqsadida qabul qilinadi va tasdiqlanadi. Konstitutsiya boshqa qonunlardan farqli o’laroq, inson huquq va burchlari , ana shu huquqlarga rioya etilishini ta’minlovchi davlat tuzilishi Konstitutsiyaning mazmunidir