Darslik toshkent – 2018 AsatullaevX., Allaberganov Z., Iqtisodiy ta’limotlar tarixi. Darslik. T.:, 2018, bet

b) Konvergentsiya konsepsiyasi
Nobel mukofoti sohibi, gollandiyalik olim Yan Tinbergen XX asrning 60-yillari ilgari surgan konvergentsiya kontse’tsiyasi ko’’chilik iqtisodchilar tomonidan qo’llab-quvvatlandi. Ushbu kontse’tsiyaga ko’ra ka’italizm bilan sotsializm rivojlana borgan sari har ikkalasida o’xshash belgilar yuzaga keladi (ka’italizmda rejali ish roli oshib boradi, sotsializmda bozor munosabatlari rivojlanadi), tafovutlar asta-sekin yo’qolib boradi. Ishlab chiqarish sharoitlari, madaniyat va fan-texnikaning rivojlanishi umumiy taraqqiyot natijasida har ikkalasida tobora bir xillashib boradi. Ka’italizm ham, sotsializm ham ayni bir xil muammolarni hal qilishga, ularni hal etishning bir xil uslublarini qo’llashga intiladi.
Ya.Tinbergan hozirgi paytda hech qaerda «sof ka’italizm» yo’q deb hisoblaydi. Bu borada fikr yuritgan J.K. Gelbreyt texnika taraqqiyotini ka’italizm va sotsializmning yaqinlashuvi negizi sifatida ilgari suradi. U konvergentsiya moyilligini yirik ishlab chiqarishning o’sishida, jami talabning davlat tomonidan tartibga solinib turishi va hakozolarda ko’radi. «Biz, – deb xulosa qiladi Gelbreyt, – go’yo turlicha bo’lgan ikkita industrial tizimning konvergen-siyasi hamma eng muhim sohalarda sodir bo’layotganligini ko’rib turibmiz».
Iqtisodiyotni davlat yo’li bilan tartibga solib turishni birinchi o’ringa qo’ygan A.Bergson «har ikkala tizim unchalik xilma-xil emas va keyinchalik ular o’rtasidagi tafovut yanada ko’’roq kamayib borishi mumkin», – deb yozadi.
Amerika sotsiologi P.Sorokin barcha asosiy yo’nalishlar bo’yicha – tabiatshunoslik va texnika, ijtimoiy fanlar, maorif, san’at, din, nikoh va oila, iqtisodiy tizim, ijtimoiy munosabatlar, siyosiy tizim sohalarida kapitalizm bilan sotsializmning yaqinlashuvini targ’ib qiladi. Uning fikricha, kapitalizm va sotsializmning o’zaro konvergentsiyasi oqibatida ulardan farq qiladigan qandaydir oraliq jamiyat yuzaga keladi.