Дарслик Бакалавриат йўналиши: 5140800-педагогика ва психология талабалари учун дарслик

Сосиометрик метод. Бу метод кичик гуруҳ аъзолари ўртасидаги бевосита емосионал муносабатларни ўрганиш ва уларнинг даражасини ўлчашда қўлланилади. Бунга Америкалик сосиолог Дж.Морено асос солган. Мазкур метод ёрдамида муайян гуруҳ аъзоларининг бир-бирлари билан муносабатини аниқлаш учун унинг қайси фаолиятда ким билан бирга қатнашиши сўралади. Олинган малумотлар матриса, график, схема, жадвал шаклида ифодаланади. Улардаги миқдор кўрсаткичлар гуруҳдаги кишиларнинг шахслараро муносабатлари тўғрисида тасаввур ҳосил қилади. Бу маълумотлар гуруҳий муносабатларнинг ташқи кўринишини акс еттиради.
Шунинг учун ҳозир Я.Л.Коломинский ва И.П.Волков томонидан сосиометриянинг ёш даври психологиясига мослаб ўзгартирилган янги турлари ишлаб чиқарилган. Булар шахснинг бир-бирини танлаш мотивларини кенг ифодалаш имконини беради. Айниқса сосиометриянинг Я.М.Коломинский ишлаб чиққан ўзгартирилган тури болалар жамоасидаги шахслараро муносабатлар ҳақида тўлароқ ахборот беради.
Таянч иборалар
Авиасия психологияси (лот. Авис - қуш - юнон, псйче - пйх логос - тушунча, таълимот) - психология тармоқи бўлиб, учувчилар шахси ва турли учиш фаолиятининг психик хусусиятларини ўрганади.
Акмеология (юнон. Акме юксак поғона, зийраклик, юқори, логос - тушунча таълимот) - тиббиёт, ижтимоий ва табиий фанларнинг туташувида майдонга келиб, феноменологияни, инсон тараққиётининг қонуният ва механизмларини, инсоннинг камолотга еришиш поғонасида унинг бу тараққиёти анча юқори даражага еришувини ўрганадиган фан.
Биографик метод (юнон. биос - ҳаёт, грапҳо - ёзаман, кўрсатаман) - одамни унинг таржимаи ҳоли билан боғлиқ бўлган ҳужжатлар орқали ўрганиш усули.
Бошқариш психологияси - психология фанининг бошқариш фаолиятининг психологик қонуниятларини ўрганувчи соҳаси.
Генетик метод (денетикос - келиб чиқишга оид, метҳодос - текшириш, тадқиқот) - психик ҳолатларнинг пайдо бўлиши ва уларнинг қуйидан юқорига қараб ривожланиши жараёнини ўрганиш усуллари.