Darsining maqsadi: To‘ldiruvch, uning turlari va vositasiz to‘ldiruvchi haqida ma’lumot berish. Tarbiyaviy maqsad

So‘z birikmasi va gap

Til jamiyatning eng muhim aloqa vositasi sifatida fikrni shakllantiradi, ifodalaydi, bayon qiladi. Fikr — gap orqali yuzaga chiqadi.

Gap haqida egallangan bilimlarni mustahkamlash, kengaytirishda, so‘z birikmasining ahamiyati beqyos. So‘z birikmasi — gapda aniq bir yo‘nalishga ega bo‘lish, maqsadli fikrlash, qolaversa, gapning badiiy bo‘yog‘ini quyuqlashtirish, uni qziqarli hamda mukammal holatga keltirish vazifasini bajaradigan hodisa. Shuning uchun so‘z birikmasidan gapning qurilish materiali sifatida foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bu esa o‘z navbatida talabaning fikrlash qobiliyatini faollashtiradi, fikr ifodasini tezlashtiradi. Buni aniq bir misol yordamida kuzatish mumkin.

Quyida sizga «So‘z birikmalari hosil qilish va ular yordamida gap tuzish» o‘quv topshirig‘ining an’anaviy «berilgan so‘zlar ishtirokida gap tuzish» topshirig‘idan ijobiy farq: leksik-semantik maydonning kengayishi, badiiy bo‘yoqdorlik darajasining ortib borishi, saralash va tanlash imkoniyatlarining ko‘pligi, talabaga «kashfiyotchilik xuquqning» berib qo‘yilganligi, bu narsa DTSning asosiy talablaridan biri bo‘lgan «Ijodiy tafakkur sohibini», nutqiy barkamol shaxsni tarbiyalab, voyaga yetkazdirishdek muhim va dolzarb masalaning lisoniy yechimi ekanini aniq ko‘rsatib beradigan o‘quv jadvali tavsiya qilindi.