Darsga doimiy qatnashayotgan va –gurux quydagi tinglovchilar avtomobilni o’rganish uchun ruxsat etiladi


Зарар, айб ва қонунчиликка зид ҳаракатлар тўғрисида тушунчалар



Download 62 Kb.
bet2/5
Sana25.06.2022
Hajmi62 Kb.
#704535
1   2   3   4   5
Bog'liq
2-мавзу маърузалари

Зарар, айб ва қонунчиликка зид ҳаракатлар тўғрисида тушунчалар
Зарар – фуқаролик ҳуқуқида бир шахснинг қонунга хилоф ҳаракати билан иккинчи бир шахсга етказилган пул шаклидаги зиёнидир. Зарар деганда, биринчидан, кредиторнинг сарф – харажати, иккинчидан, унинг мол – мулкининг йўқолиши ёки унга шикаст етказилиши ва учинчидан, қарздор мажбуриятни лозим даражада бажарганида олиши мумкин бўлган даромад, яъни олинмаган даромад тушунилади.
Зарар деганда, ҳуқуқи бузилган шахснинг бузилган ҳуқуқини тиклаш учун қилган ёки қилиши лозим бўлган харажатлари, унинг мол – мулки йўқолиши ёки шикастланиши, ҳақиқий зарар ҳисобланади.
Зарар етказган шахс, агар зарар ўз айби билан етказилмаганини исботласа, зарарни тўлашдан озод қилинади. Қонунда зарар етказган шахснинг айби бўлмаган тақдирда ҳам зарарни тўлаш назарда тутилиши мумкин.
Айб – жавобгарликка тортишнинг зарур шартидир. Айбнинг икки шакли мавжуд: қасддан қилинган ва эҳтиётсизлик билан қилинган айб. Ўзбекистон Республикасининг жиноят ҳуқуқига кўра, қасддан қилинган жиноят учун қаттиқ жазо берилади. Аниқ бир шахсга жиноятни содир қилганлик тўғрисидаги айбловни эълон қилиш айб қўйиш дейилади. Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 9 – моддасига асосан, шахс қонунда белгиланган тартибда айби исботланган ижтимоий хатарли қилмишлари учунгина жавобгар бўлади.
Жамиятда ўрнатилган ва қонун асосида белгиланган тартиб ёки умуман ижтимоий яшаш қоидаларини бузиш – қонунчиликка зид ҳаракатлар ҳисобланади. Қонунчиликка зид ҳаракатлар ўз хусусиятларига кўра жиноят, ножўя ҳаракат, интизомни бузиш шаклида бўлади. Кўп ҳолларда ҳуқуқбузарлик қонунбузарлик сўзи билан ҳамоҳанг баён этилади. Барча ҳуқуқбузарликлар – жиноят эмас. Шу билан бирга, қонунбузарликларнинг барчаси жиноят бўлмаслиги мумкин. Жиноят деб айтиш учун унинг ўзига хос белгилари бўлиши зарур.
Йўл – транспорт ҳодисасида етказилган зарар учун жавобгарлик 133 – модда. Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг йўл ҳаракати қои даларини бузиши, жабрланувчига енгил тан жароҳати ёки анча миқдор-да моддий зарар етказилишига олиб келиши – энг кам иш ҳақининг уч бараваридан беш бараваригача миқдорда жарима солишга ёки транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан бир йилдан уч йил муддатгача маҳрум этишга сабаб бўлади.
Анча миқдордаги моддий зарар деганда, энг кам иш ҳақининг уч – беш баравари миқдоридан ошиб кетган зарар тушунилади.
134 – модда. Ҳайдовчиларнинг йўл ҳаракати қоидаларини бузиши транспорт воситаларининг ёки бошқа мол – мулкнинг шикастланишига олиб келиши.
Транспорт воситалари ҳайдовчиларининг йўл ҳаракати қоидаларини бузиши транспорт воситалари, йўл ҳаракатини тартибга солувчи воситалар ёки бошқа мол – мулк шикастланишига олиб келса, лекин анча миқдорда моддий зарар етказмаса, – ўрнатилган энг кам иш ҳақининг бир бараваридан икки бараваригача жарима солишга ёки транспорт воситасини бошқариш ҳуқуқидан олти ойдан бир йил муддатгача маҳрум этишга сабаб бўлади.

Download 62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish