Oltinko’l tumanidagi 28-davlat ixtisoslashtirilgan maktab internatning matematika va informatika fani o’qituvchisi O.Atabayevning 5-sinflar uchun Informatika fanidan 1-soatlik
Mavzu: Klaviatura bilan tanishuv
Dars shiori: O’ganaman – o’rgataman
Darsning maqsadlari
Ta’limiy:
O’quvchilarga kompyuter klaviaturasi haqida ma’lumot berish
Tarbiyaviy:
Ona Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash
Rivojlantiruvchi:
Informatika faniga qiziqtirish
Dars turi:
Ma’ruza, bahs-munozara
Dars jihozi:
Darslik, doska, kompyuter klaviaturasi
Darsning borishi:
-
Tashkiliy qism
-
Ma’naviy daqiqa
-
O’tilganlarni takrorlash
-
Yangi darsni o’tish
-
Mustahkamlash
-
Uyga vazifa berish
I. Tashkiliy qism. II. Ma’naviy daqiqa
Dars muqaddasligini namunalar orqali tushuntirish
Masalan: “Sen, buni bilishing kerak!” degan majburlovchi da’vatni aytmaslik kerak. O’qituvchi o’quvchida “Menga informatika zarur ekan, men uni bilish, o’zlashtirishning, hayotda qo’llashning uddasidan chiqa olaman!” degan ichki bir ishonch va intilish uyg’otish.
Shuning uchun bilim olish uchun darsni muqaddas bilib uning har bir daqiqasining qadriga yetishni tushuntirish kerak. O’quvchilarni dars davomida rag’batlantirib borish. Yaxshi o’zlashtiruvchi o’quvchilar o’zlari o’rganaganini boshqalarga o’rgatishi kerakligini uqtirish.
III. O’tilganlarni savol-javob usulida takrorlash.
-
Xavfsizlik texnikasi qoidalarini bilish nima uchun zarur?
-
Elektr toki bilan bog’liq qanday qoidalarni bilasiz?
-
Kompyuter jihozlari uzoq vaqt xizmat qilishi uchun qanday qoidalarga rioya qilish zarur?
-
Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari?
-
Kompyuterning qo’shimcha qurilmalari, ular kompyuterga nima uchun zarur?
-
Dastur deb nimaga aytiladi?
-
Windows operatsion sistemasi haqida ma’lumot bering.
-
Kompyuter xotirasida qanday ma’lumotlar bo’lishi mumkin?
-
Fayllarning qanday turlari mavjud?
-
Yangi fayllar qanday yaratiladi?
IV. Yangi mavzu bayoni
Klaviatura kompyuterning asosiy qurilmalaridan biri hisoblanishi, va uning yordamida ma’lumotlar hosil qilish mumkinligi avvalgi darslardan sizga ma’lum. Klaviaturaning undagi tugmachalar soniga ko’ra bir necha turi mavjud. Har bir tugmachada 1 ta, 2 ta, 3 ta yoki 4 tagacha belgi(harf, son, ishoralar) yoki kursorni boshqarish buyruqlari joylashgan.
Klaviaturadagi tugmachalar vazifasiga ko’ra 6 turga bo’linadi.
1. Alifbo-raqamli tugmachalar: lotin, kirill harflari yoki arab raqamlari ko’rsatilgan tugmachalar guruhidan iborat:
Sonlar: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9.
Belgilar: ! “” № ; % : ? * ( ) ! @ # $ % ^ & _ + | / > < { } [ ] ’,.
Lotin va kirill harflari:
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
АБВГДЕЁЖЗ И ЙКЛМНОПРСТУФХЦЧ Ш Щ Ъ Ы ЬЭ ЮЯ
2. Maxsus xizmat vazifasini bajaruvchi tugmachalar guruhi:
Tugmachalarning klaviaturadagi nomi
|
Talaffuz etilishi
|
Vazifasi
|
Esc
|
[eskeyp]
|
Oxirgi amalni bekor qilish
|
Enter
|
[enter]
|
Buruq yoki amalni tasdiqlash
|
Shift
|
[shift]
|
Bosh harfni yozish
|
Caps Lock
|
[kaps lok]
|
Faqat bosh harflarni yozish
|
Ctrl
|
[kontrol]
|
Boshqa klavishlar bilan birgalikda ishlatiladi
|
Alt
|
[alt]
|
Boshqa klavishlar bilan birgalikda ishlatiladi
|
BackSpace (←)
|
[bekspeis]
|
Kursordan chapda turgan belgini o’chirish
|
Delete (Del)
|
[delit]
|
Kursordan o’ngda turgan belgini o’chirish
|
Insert
|
[insert]
|
Harf yoki belgini almashtirish
|
3. Kursorni boshqarish tugmachalari:
Home[houm]
|
Kursorni satr boshiga o’tkazish
|
←
|
Kursorni bir belgi oldinga o’tkazish
|
End[end]
|
Kursorni satr oxiriga o’tkazish
|
→
|
Kursorni bir belgi keyinga o’tkazish
|
Pg Up[peyj up]
|
Kursorni avvalgi sahifaga o’tkazish
|
↑
|
Kursorni bir satr yuqoriga o’tkazish
|
Pg dn[peyj daun]
|
Kursorni keyingi sahifaga o’tkazish
|
↓
|
Kursorni bir satr pastga o’tkazish
|
4. Funksional tugmachalar – maxsus vazifalarni bajarish uchun mo’ljallangan. Ularning vazifalari har bir dasturda o’ziga xos bo’lishi mumkin:
F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12
|
5. Raqamli tugmachalar paneli – {Numlock} – indikatori yoqiq holatda “kalkulyator”, o’chiq holatda kursorni boshqarish vazifasini bajaradi.
6. Indikatorlar.
{PrintScreen SysRq} – Ekrandagi joriy tasvir nusxasini xotirada saqlab turish;
{ScrollLock} –
{Pause/Break} – Kompyuterda ishga tushirilgan musiqa, video, kliplarni vaqtincha to’xtatib turish.
Tugmachadagi belgidan birini tanlash, shu tugmani o’zini bosish yoki Shift tugmasi yordamida va lotin kirill alifbolariga o’tish usullari yordamida bajariladi.
Lotin alifbosidan kirill alifbosiga o’tish usullari
Masalalar panelida EN piktogrammasiga “sichqoncha” ning chap tugmasi bosiladi, hosil bo’lgan tanlov oynasidan til tanlanadi.
Klaviaturadan Alt+Shift tugmachalari ketma-ketligini bosish orqali ham buni amalga oshirish mumkin.
V. Mustahkamlash
Bloknot dasturini ishga tushiring va quyidagilarni kiriting
-
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo….
-
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
-
! @ # $ % ^ & * ( ) – + < > ‘ ? « » \ | /
-
Maktab, oila, Vatan. Toshkent, Andijon, 28-DIMI
-
Я люблю свою школу, свой город, свою страну.
-
400$, 50%, (bir), “Informatika”, http://www.28-dimi.uz
VI. Uyga vazifa berish
O’quvchilarni rag’batlantirish, uyga vazifa III jadvalni to’ldirish.
Do'stlaringiz bilan baham: |