Dars ishlanmasi 5-sinf ona tili mavzu: Bo`g`in va uning ahamiyati

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
XALQ TA’LIM VAZIRLIGI


BUXORO VILOYATI XALQ TA’LIM BOSHQARMASI
Kogon shaharxalq ta’lim bo’limiga qarashli
2-umumiy o’rta ta’lim maktabining ona tili va adabiyot fani o’qituvchisi
Nurova Naziraning.


DARS
ISHLANMASI



5-sinf ONA TILI



MAVZU: Bo`g`in va uning ahamiyati

Darsning maqsadi: a) ilmiy maqsad –o`quvchilarning bo`g`in va uning turlari haqidagi bilimlarini kengaytirish ; b) tarbiyaviy maqsad – o`quvchilar qalbiga hamkorlik, rostgo`ylik, do`stga sadoqat yaxshilik tug`ularini singdirish; d) rivojlantiruvchi maqsad – o`quvchilarning mantiqiy fikrlash malakalarini va og`zaki nutqini rivojlantirish;

O’QUV JARAYONINI AMALGA OSHIRISH TEXNOLOGIYASI

Dars turi:	Yangi bilim beruvchi , nazorat qiluvchi, mustahkamlovchi;
Dars metodi:	“Kim chaqqon”, “Guruhlar bilan ishlash “, “ O`z- o`zini baholash”, ”Qutini to`ldir”, ”Davom ettir”,
Dars jihozi:	darslik, ko’rgazmali va didaktik materiallar, proyektor, AKT

№	DARS BOSQICHLARI:	Bajariladigan ish mazmuni	Ajratilgan vaqt
1	Tashkiliy qism	Salomlashish, davomatni aniqlash, sinfni darsga tayyorlash,ma’naviyat daqiqasini tashkil etish	3 daqiqa
2	O’tilgan mavzuni takrorlash	Takrorlash, mustahkamlash, yangi mavzu bilan bog’lash	8 daqiqa
3	Yangi dars mavzusi mazmunini tushuntirish	Yangi mavzuni tushuntirish	14 daqiqa
4	Yangi mavzuni mustahkamlash	Yangi mavzuni mustahkamlash	15 daqiqa
5	Dars yakuni va baholash	G’olib guruhni aniqlash, rag’batlantirish. Darsning so’ngi xulosasini chiqarish	3 daqiqa
6	Uyga vazifa	O’qituvchi tomonidan uyga vazifa e’lon qilinadi .	2 daqiqa

I. Tashkiliy qism.
O’quvchilar davomati aniqlanadi. Sinfning darsga tayyorgarligi tekshiriladi. Darsda psixologik iqlim yaratish, dars shiori va maqsadini e’lon qilish

1. 
   Darsda psixologik iqlim yaratish, dars shiori va maqsadini e’lon qilish:
   

“Tilni asrash , rivojlantirish millatning yuksalishi demakdir” dars shiori .
1.2. Ma’naviyat daqiqasini tashkil etish;
Ona tilimizni madh etuvchi sher va hikmatli so’zlarni aytishadi
II. O’tilgan mavzuni takrorlash:

“Guruhlarda ishlash”

O’quvchilar ikki guruh- ”Chaqqonlar” va ”Bilimdonlar” guruhiga bo`linadi. O`quvhilar dars jarayonida qay darajada ishtirok etganliklarini bilish uchun ”O`z-o`zini baholash ” metodidan foydalanamiz. Bunda o`quvchilarga aylana shakli, go`yo nursiz quyosh tasviri chizigan list beramiz. O`quvchilar darsdagi ishtirokiga qarab nur chizadilar. Qaysi guruh o`quvchilari ko`proq nur chiqarsa, shu guruh g`olib hisoblanadi. Bu holisona baholashdir.

II guruh

I guruh

O`tilgan mavzu: O`tilgan mavzularni mustahkamlash darsi. Mavzularni mustahkamlash uchun ”Kim chaqqon” metodidan foydalanamiz. Buning uchun ikkala guruh o`quvchilariga jadval beriladi, bu jadvalni kim birinchi to`ldirsa , shu guruh g`olib hisoblanib, o`z quyoshlarini nurga to`ldiradi.

1-jadval Past sust, so’zlariga -ay qo’shimchasini ,qayer ayir fellariga –il qoshimchasini qo’shing

Past	-ay	pasay
Sust	-ay	Susay
qayir	-il	Qayril
Ayir	-il	ayril
ayir

2- jadval;Ikki,olti,yetti so’zlariga –ov ,-ala, -ovlon qo’shimchalarini qo’shing

Ikki	Ikkov,ikkala,ikkovlon
Olti	Oltov, oltala oltovlon
yetti	Yettov,yettala,yettovlon

O`quvchilar namunadek to`ldiradilar. Qaysi guruh birinchi va to`g`ri to`ldirsa shu guruh o`z quyoshlarini bir nur chizig`i qo`shadilar.

III Yangi mavzu bayoni.
Yangi mavzu kompyuter orqali tayyorlangan slaydlar orqali tushuntiriladi.
1-slayd

2-slayd

3-slayd



4-slayd



94-mashq.Matnda ajratilgan so’zlarni bo’ginga bo’lib yozing. Bo’g’inga ajratayotganda nimaga e’tibor berdingiz ?
Yechim:
Za-mon-lar-da, sav-do-gar-lari, kar-von-bo-shi-lar,a-mal-dor-lari,xalq-dan, e’-ti-bor,yel-ka-si-da-gi, a-mal-lab,a’-zo-yi , mu-vaf-faq
95-mashq. Ushbu hikmatlarni tinglang va matnga mos kelmagan hikmatni ajratib so’zlarini bo’g’inga bo’lib chiqing.
Yechim:
Yaxshilik qil -
1 Daryoga tashla : baliq bilar, baliq bilmasa, Xoliq bilar
2.Har yaxshilik sadaqadir
3.Sog’ yu-ray de-sang, o-zo-da yur
4.Umidsizlik uyin buzsang, umidingga yetarsan
Mustaqil ish”Uyingni top metodidan foydalanamiz”
O’quvchilar ochiq va yopiq bog’inli sozlarni topib ajratishadi

So’z tog’ bog’ mablag’ keng

Maktab, lola bola
Xalq tong

1


96-mashq. Matndan foydalanib mashqni” Xatosini toping” metodi orqali bajaramiz

To’g’ri yozilgan so’zlar	Xato yozilgan sozlar
Sa-roy-ga	Zomonlarda	Za-mon-larda
Kar-von-bo-shi-lar	Podishoh	Pod-shoh
Ba-dav-lat	Kuzatip	Ku-za-tib
Mu-vaf-faq	Sovdogarlari	Sav-do-gar-lari
a-mal-lab	Ichkarga	Ich-ka-ri-ga
	Solig’	So-liq
	Deqqon	Deh-qon
	Sabzovot	Sab-za-vot
	Harsang	Xar-sang
	Itora boshladi	i-ta-ra bosh-la-di
	Shoxdan	Shoh-dan
	A’zoi badani	A’-zo-yi ba-da-ni

Mustahkamlash
“ Qutini to`ldir” Avval faqat ochiq bo‘g‘inli, keyin faqat yopiq bo‘g‘inli so‘zlarni ajrating, farqini tushuntiring. Bu mashqni ham o`zaro o`yin tarzida o`tkaziladi. Mashqdagi so`zlarni qog`oz parchalariga yozib, o`qituvchi stoliga qo`yiladi. Har ikkala guruhdan navbatma- navbat o`quvchilar chiqib maxsus qutilarga joylashadi. Tez va to`g`ri javob bergan guruh o`z quyoshlarini nurlatadilar.



qirq

afzal

sardor

San`at

Latifa



maktab



kema

g`alaba

g`oza

ibora


avj

musobaqa

uka

hujjat



Yopiq bo`g`in

Ochiq bo`g`in

Savol va topshiriqlar
1. Bo‘g‘in deb nimaga aytiladi?
2. Bo‘g‘inlar soni nimaning soniga teng keladi?
3. Ochiq va yopiq bo‘g‘in deganda, qanday bo‘g‘inlarni tushunasiz?


V. Dars yakunlarini chiqarish


1. O'quvchilarda paydo bo'lgan savollarga javob beriladi;
2. Baholarni e'lon qilinadi.
3. O’quvchilar aytib o’tgan fikrlari to’planib tahlil va xulosa qilinadi va darsning eng so’nggi xulosasi chiqariladi





VI.Uyga vazifa.
97-mashq. Uyga topshiriq. Boshqotirmani yechish