Дала экинларининг асосий зараркунандалари

Тарқалиши. Сариқ қанотли чангхўр Марказий Осиёда, Кавказда ва Россиянинг жануби-шарқий қисмида учрайди.
Таърифи. Вояга етган қўнғизнинг узунлиги 8—11 мм бўлиб, чўзинчоқ шаклда, ранги қора; қанотустликлари қизғиш қўнғир рангли; олд орқасининг эни бўйига нисбатан бир ярим баравар кенгроқ: панжалари тароқсимон, мўйловчаларининг туби очиқ кўриниб туради.
Личинкалари қора қўнғиз личинкаларига ўхшаганлигидан уларни кўпинча ажрата олмайдилар, лекин чангхўр личинкалари мўйловларининг учинчи бўғими колбасимон ва охирги бўғимдан олдинги бўғим билан бир хил катталикда бўлади. Бу личинкалар қора қўнғиз личинкаларидан ана шу белгилари билан фарқ қилади. Танаси ҳар иккала томони бир хилда бўртиб турадиган цилиндр кўринишида; қорнидаги тўққизинчи сегментнинг стернити ўсиқча ҳосил қилмай, орқа тешигини бекитиб туради. Қоринчанинг охирги сегменти пихсиз ёки юқорига қайрилиб турадиган икки тиканли бўлади; сариқ қанотли чангхўр личинкаларида юқори томонга илмоқчага ўхшаб букилиб турадиган иккита бўртмача бор; личинкаларининг узунлиги 2,5 см ча келади.
Ҳаёт кечириши. Етарли даражада ўрганилган эмас. Унинг личинкалари симқурт ҳамда қора қўнғиз личинкалари билан биргаликда зарар етказади ва тупроқнинг юқориги қаватлари қуриганидан кейин симқуртлар сингари чуқурроқ қаватларига тушади. Чангхўр личинкалари апрелнинг иккинчи ярмида тупроқ орасида ғумбакка айланади, бир ярим-икки ҳафта ўтгач улардан вояга етган қўнғизлар чиқиб ер бетига кўтарилади. Қўнғизлар ўсимлик гулларига жойлашиб олади, лекин уларга зарар етказмайди.
Қўнғизлар тухум қўйиш учун тупроқ орасига киради. Бу зараркунанда йилига бир авлод берса керак. Чангхўрлар личинкалик стадиясида қишлайди.
Кураш чоралари. Бу зараркунандага қарши курашда ҳам симқуртларга қарши курашдаги чоралар кўрилади.
Майса пашшаси (Сhorthophila florileda Zett;)
Зарари. Майса пашшасининг личинкалари экилган уруғ чигитларни зарарлайди. Бироқ улар Марказий Осиёда сезиларли даражада зарар етказмаса ҳам, Ўзбекистоннинг шимолида бир гектарга яқин ғўза экинларини нобуд қилганлиги аниқланди. Шу билан бирга Бухоро вилоятида полиз экинларини ва Ўзбекистоннинг турли туманларидаги донли, дуккакли, лавлаги, карам, картошка экинларини ҳам бирмунча зарарлаганлиги маълум бўлди.