Dahnoma asari muallifi Y. Amiriyga Navoiy tarifi

Mening ishimga o’xshar ul hikoyat,

Ki Horundin qilurlar el rivoyat.

“Dahnoma” kabi yuksak asarni yarata olgan adib, nihoyatda kamtarlik bilan yozgan asari dengizdagi xashak kabi ko’rinmas ekanligini aytadi.

So’zim xushxoshu ul majlisdir aflok,

Ne ko’ringay tengiz ichinda xashak.

Hikoya qilinishicha bir arab sayyoh yo’lida nogahon bir ko’lmakni ko’radi va qo’lidagi idishini to’latib, adolatda tengi yo’q Horun ar Rashid oldiga boradi va shunday deydi.

Bu suvdan menga obro’ ber. Horun buni eshitib uni boy qiladi. Mulozimlariga uning oldiga borishni va idishini yormoq bilan to’latib uzatishni buyuradi. Horun buni suvning Dajla suvi kabi oddiy suv ekanligini bilsa ham, uning obro’yini to’kmaydi. Yusuf Amiriyning “Dahnoma” asari o’zbek mumtoz adabiyotida shakllangan nomachilikka munosib hissa qo’shdi. Shoirning mahorati shundaki, u nomalarida iloji boricha turkiy so’zlarni qo’llashga harakat qilgan. Asarning qofiyalari ravon va tushinarli bo’lib,o’quvchi uchin qiyinchilik tug’dirmaydi.

3.”Dahnoma”da aytilishicha, bir yigit (qahramonning nomi aytilmagan) do‘stining uyidan mehmondorchilikdan qaytayotib yo‘l ustida go‘zal bir qizni uchratib qoladi. U qiz bilan uchrashmoqchi, suhbatlashmoqchi bo‘ladi. Lekin suhbat qovushmaydi. Yigit va qiz o‘z yo‘llariga ravona bo‘ladilar. Ammo yigit qizning sarvdek qaddi-qomatini, husnu jamolini eslab, muhabbat o‘tida qovrilib, tuni bilan uxlamay chiqadi, uning qalbida qizga nisbatan samimiy muhabbat tuyg‘ulari alangalanadi. U o‘zining bu hislarini qizga yetkazish yo‘llarini axtaradi va ertalabki esgan tong shabadasi saboga murojaat qiladi.