Д. Т. Абдукаримов


Узоқ шаклларини дурагайлаш



Download 6,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/238
Sana05.06.2022
Hajmi6,32 Mb.
#638228
TuriЛекция
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   238
Bog'liq
Dala ekinlari selektsiyasi va urugchiligi

Узоқ шаклларини дурагайлаш.
 
Бу усулни қўлланиши амалий ижобий 
натижага олиб келган эмас, аммо назарий аҳамиятга эга. Оддий соянинг 
Уссурияли ва маданий кенжа турлар геномларини юқори гомологиклигига 
қарамасдан методик циклининг режими ҳар хил бўлганлиги – сабабли улар 
орасида дурагайлаш ўтказиш анча кийинлашган; уссурия соясининг индекси 
профаза маданий кенжатурларнинг индекси – 0,39 га тенг. Бундан ташқари 
ѐввойи соя дурагай наслига анча салбий доминант белгиларини ўтказади. 
Ёввойи соя билан ҳосил қилинган дурагайлар мураккаб чатиштиришда оралиқ 
босқич сифатида фойдаланиш мумкин.
Гетерозис.
Соя ўсимлигида ядроли ва цитоплозматик эркак пуштсизлик 
топилиб ажратилган. Соянинг энг яхши дурагайларининг ҳосилдорлиги 
районлаштирилган навларга нисбатан 40–50% кўп. Аммо гетрозисга қаратилган 
одатдаги селекция ишининг мураккаблиги, пуштсиз аналоглари ва 
фертилликни тикловчи линияларини ҳосил қилишда ўта кичик (майда) гулдаги 
клейстогамияси билан ишни янада оғирлаштиради. Фертил ўсимликлардан 
пуштсиз ўсимликларнинг гулига чанг доначаларини кўчиришнинг кийин 


62 
бўлганлиги – селекцияда амалга оширишидаги мураккаб муаммо бўлиб 
ҳисобланади.
Полиплоидия. 
Колхициндан фойдаланиб селекционер олимлар томонидан 
соянинг қатор автотетраплоид шакллари ҳосил қилинган. Диплоидларга 
нисбатан соянинг автотетраплоидларининг поялари йўғонроқ ва баландроқ, 
барглари, уруғи йирик, вегетация даври давомийроқ. Тетраплоидларнинг 
фертиллиги пастроқ, уруғининг ҳосилдорлиги диплоидларга нисбатан пастроқ, 
аммо вегетатив массасини тўплаши билан устун туради. Бу хилдаги 
шаклларининг барглар юзаси диплоидларга нисбатан кўпроқ бўлганлиги 
сабабли, улар кучли ва фаол симбиотик аппаратини ташкил қилади. Аммо 
ҳаводан олинган азот асосан ўсимликнинг вегетатив органларининг ўсишига 
сарфланади. 

Download 6,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   238




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish