Д. Т. Абдукаримов

Намликка талаби.
Тамаки ўсимлигининг ўсиши ва ривожланиши ҳамда 
ундан юқори ва сифатли ҳосил олишда намлик катта аҳамиятга эга. 
Тамаки ўсимлиги 1 кг қуруқ модда ҳосил қилиш учун 500 кг сув сарф 
қилади. Тамаки қурғоқчиликка чидамли ўсимлик бўлсада, ўсув даврида 
намликнинг камайиши унинг ўсиши ва ривожланишига салбий таъсир қилади. 
Айниқса, ўсув даврининг бошланишида ўсимлик намликнинг етишмаслигига 
жуда сезўвчан бўлади. Шунинг учун кўчатларни парникдан олиш даврида 
уларни ташқи мўхитга чиниктириш айниқса мўхимдир.
Тамаки ўсув даврида жуда кўп миқдорда сув талаб қилади. Масалан, 
Ўзбекистон шароитида тамаки гектарига 6000–8000 м
3
сув сарфлайди. Бу 
кўрсаткич турли тамакичалик минтақаларида турлича бўлиб, тупроқ ва иқлим 
шароитига кўп хижатдан боғлиқ. 
Мамлакатимизнинг асосий тамакичилик районлари намлик билан етарли 
даражада таъминланмаган. Шў сабабли тамакини ўсув даврида бир неча марта 
суғоришга тўгри келади. Бундай шароитда барча агротехник тадбирлар сувдан 
унумли фойдаланишга қаратилиши лозим. 
Н.И.Володарский тамакини турли даврларда сувга бўлган талабини 
нормал кондириш учун кўйидаги схемани тавсия қилади: майсалар илдиз 
олгандан сўнг сув билан ўртача таъминлаш: интенсив ўсув даврида кондириб 
суғориш ва барглар етила бошлагандан то охиригача яна ўртача таъминлаш. 
Тупроққа талаби.
Тупроқнинг кимѐвий ва механик таркиби билан 
боғлиқ бўлган бир қатор кўрсаткичлар тамакидан юқори ва айнан исталган 
типга кирўвчи сифатли ҳосил олишда асосий рол ўйнайди.
Бутун Россия тамакичилик ва махорка ИТИ (ВИТИМ) нинг ўзоқ йиллар 
давомида олиб борган тажрибаларидан маълўм, механик таркибига кўра енгил 
ва ўртача оғир тупроқларда тамакидан юқори сифатли ҳосил олиш мумкин. Кам 
чириндили қумли тупроқлар, шунингдек механик таркибига кўра оғир 
тупроқлар хушбўй тамаки етишитириш учун ноқўлай ҳисобланади.
Тамакидан мўл ҳосил етиштириладиган унумдор ерларда чиринди 
миқдорит 2 – 2,5 % бўлиши керак.
Чиринди миқдори кам бўлган оғир ва ўртача механик таркибли 
тупроқларда ҳам тамакидан сифатли ҳосил етиштириш мумкин. Лекин бундай 
ерларда ҳосилдорлик бирмунча паст бўлади.