Д. С. Саидахмедова 9-мавзу. Ишлаб чиқаришни бошқариш

Маҳсулот таннархининг бевосита ва билвосита харажатлари таркиби
Маҳсулот таннархи бир турдаги маҳсулотни бевосита ва билвосита ишлаб чиқариш харажатларини шу маҳсулот миқдорига бўлиш орқали топилади

• Маҳсулот таннархи, сўм

mt

• Ишлаб чиқаришнинг моддий харажатлари, сўм

mХ

• Ишлаб чиқариш хусусиятидаги меҳнатга хақ тўлаш харажатлари, сўм

iХ

• Ишлаб чиқаришга тегишли бўлган ижтимоий суғурта тўловлари, сўм

Сt

• Асосий воситалар амортизацияси, сўм

А

• Бошқа ишлаб чиқариш харажатлари, сўм

biХ

• Маҳсулот миқдори: центнер, дона, кг, тонна

m
mt = mХ+iХ+Сt+А+biХ / m

маҳсулот таннархи структураси

• Маҳсулот таннархи назариясида маҳсулот таннархи структураси деганда, айрим харажатларнинг маҳсулот ишлаб чиқариш учун сарфланадиган жами харажатлар суммасидаги нисбати тушунилади ва у фоиз ҳисобида ўлчанади.
• Маҳсулот таннархининг структураси ўзгармас миқдор ҳисобланмайди.
• Маҳсулот таннархида қайси гуруҳдаги харажатлар асосий ўрин тутишига қараб, саноат тармоқлари бир-биридан кўп меҳнат, кўп материал, кўп энергия, кўп маблағ талаб қилиши билан фарқ қилади.

Маҳсулот таннархини пасайтириш йўллари
Ишлаб чиқаришга юқори унумли, ишончли ва арзон ишлаб чиқариш воситаларини жорий этиш
Асосий фондлардан оқилона ва самарали фойдаланиш
Ишлаб чиқаришнинг материал сиғимини камайтириш ва тежамкорликка эришиш
Машина ва техниканинг кунлик ва йиллик иш унумини кўтариш
Ресурсларни тежовчи ва чиқитсиз технологиялардан кенг фойдаланиш
Ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишнинг илғор шаклларидан фойдаланиш
Меҳнат унумдорлигини ошириш
Эътиборингиз учун рахмат!!!!