D Polimer morfologiyasiga xos elektrofizik tavsiflar

1 – yod bilan legirlangan;
2 – legirlanmagan namuna.

Ushbu grafiklar havoning namligi 20-80 % oralig‘ida o‘tkazilgan tajribalar natijasi bo’lib, uning asosida quyidagi bog‘lanish formulasi tavsiya etilgan:
LgR = A - 0,085 (9.1.9)
bu yerda R- tolaning qarshiligi; A - tizim doimiysi, miqdori 11,4 ga teng.
Ushbu namunaning fotoelektrik xossalari, uning volt-amper tavsifini qarong‘i va maxsus yoritilgan muhitda o‘lchash hamda ultrabinafsha (UB) nurlanish ta’siri orqali baholangan. 9.1.12 va 9.1.13-rasmlarda tolaning fotoelektrik xossasini ifodalovchi grafiklar berilgan.

9.1.12-rasm. Yod bilan legirlangan tolaning volt-amper tavsiflari (Т = 300 К): 1 - qorong’ilikda; 2 - оq nur bilan yoritilganda.

9.1.13-rasm. Yod bilan legirlangan tolaning fotoo‘tka-zuvchanlik spektrlari (Т=300 К): 1 - qorong‘ulikda; 2 - Ultrabinafsha nurlanishda.

Yod bilan legirlangan tolalarining elektr- va fotoo‘tkazuvchanligi oshganligi grafiklardan ko‘rinib turibdi. Bu paxta tolasining o‘ziga xos xususiyati bo‘lib, uni fizik modifikatsiyalash yo‘li bilan yangi xossalarga ega bo‘lishiga erishilgan.

Polietilenoksid plenkalar va litiy ionlari asosida elektr batareyalar ishlab chiqarilishi polimer material ishtirokida elektr zaryadlari ma’lum qutblarda to‘plash va ularni elektr kuchlanishini tashuvchi vosita sifatidagi qo‘llash imkoniyatlarini ko‘rsatdi. Bu kabi tizimlar morfologiyasi ion va elektron o‘tkazuvchanlikni ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi.
e) Polimer eritma va gellarda ionli o‘tkazuvchanlik. Ionlarni eritma yoki gellar tarkibida polimerlarning ionogen guruhlari bilan o‘zaro ta’sirlashib ikki qavatli elektrik (adsorbsion va diffusion) qatlamlar hosil qiladi (9.1.14-rasm). Doimiy elektr maydoni muhitga tushirilgan elektrodlar orasida tashkil etilsa, ionlar zaryadlariga qarama qarshi qutblarga tomon siljiydi, ya’ni Faradeyning elektroliz qonuniga binoan elektr o‘tkazuvchanlik namoyon qiladi. Agar eritmadan ionlar doimiy elektr kuchlanishi yordamida polimer eritma orqali elektrodlarga o‘tkazilsa, elektroforetik usulda “polimer-ion” ta’sirlashining barqarorligini baholovchi elektrokinetik z-potensial aniqlanishi mumkin bo‘ladi. Elektroforetik kuzatishda zaryadli funksuional guruhdan uzoqlashgan sari eletrokinetik potensial miqdori eksponensial ravishda pasayib borishi hamda turli nuqtalarda potensialning tavsifli ko‘rsatgichlari qayd etiladi:  - sirtqi potensial  nuqtada; -potensial  nuqtada; _b – adsorbsion qatlam potensiali  nuqtada.