D. O‘rinbayeva m. Rahimova

SHARQ MUTAFFAKIRLARI XAZINASIDAN 
Kishilik  tarixi  yaratgan  ma’naviy  boyliklar  bisotida  sharq 
mutaffakirlari  pand-nasihati  va  o’giti  faxrli  o’rin  egallaydi.  Asrlar, 
zamonlar  kechib  me’morlar  bino  etgan  obidalar,  fan-san’at  va  adabiyot 
boyliklari 
boqiy 
qoladi, 
avlodlarga 
hamroh 
bo’ladi. 
Ulug’ 
donishmandlarning 
pand-nasihati, 
o’giti  zamirida  insonparvarlik, 
xalqparvarlik  va  ma’rifatparvarlik  g’oyasi  yotadi.  Mehnatga,  el-yurtga 
muhabbat,  poklik,  halollik,  to’g’rilik,  rostgo’ylik,  saxiylik,  mehr-shafqat, 
xushmuomalalik kabi ezgu insoniy fazilat va xislatlar targ’ib qilinadi.  
Xorazmiy  va  Forobiy,  Ibn  Sino  va  Beruniy,  Rudakiy  va  Firdavsiy, 
Sa’diy va Hofiz, Nizomiy va Hoqoniy, Jomiy va Hiloliy, Navoiy va Bobur 
kabi  zotlar  jahon  madaniyatining  ulug’  arboblaridir.  Bu  arboblar  fan, 
san’at,  adabiyot  bilan  birga,  axloq-odob  masalalariga  katta  e’tibor  berib, 
ibratli  hikoya  va  rivoyat,  masal  va  latifa,  hikmat  va  matallar  yaratganlar. 
(110 ta so’z). 
BAHOR 
  Odamlarga  rizq-nasiba  olib  kelolgan  bunyodkor  bahor,  senga 
tasadduq!  Sening  yaratuvchi  qudratingga  teng  keladigan  kuch  yo‘q  yer 

---

51 
 
yuzida.  Bahor  insonga  qayta  hayot  berolmaydi.  Lekin  bahor  insonga  eng 
buyuk ne’mat, tuyg‘u hadya qiladi. Qalbida bahor yaratadi. Orzu-umidlari 
g‘uncha  ochadi.  G‘ayrati  jo‘sh  uradi.  Muhabbat  mavjlanadi.  Yashashga, 
kurashga har vaqtdagidan o‘zgacharoq ishtiyoq bilan kirishadi. 
  Bahor  kunlari  Navro‘z  insoniylik,  yaxshilik  bayrami  bo‘lib  keladi. 
Navro‘z  kunlari  hamma  bir-biriga  tabassum  ulashadi.  Mehr-oqibat 
uyqudan  uyg‘onadi.  Yomon  so‘zlar  chekinadi.  Urush-janjal, gina-qudurat 
unutiladi. 
Avval 
urushganlar 
yarashib 
oladilar. 
Bemorlardan, 
nogironlardan, yolg‘izlardan xabar oladilar. Eronliklar Navro‘z kunlari bir-
birlariga  shakar  hadya  qilishar  ekanlar.  Demakki,  shirinlik  –  ezgulik, 
yaxshilik! 
  Navro‘z  kunlari  quyosh  yerga  yaqinlashadi:  osmon-u  yer 
yorug‘lashadi. 
  Bahor  insonga  sadoqat  ko‘rsatadi.  Har  yili  kelib,  ko‘zini,  qalbini 
yashnatadi.  Ne’matlarni  kaftida  tutadi.  Insoniyat  saxiylikni,  sadoqatni, 
bag‘rikenglikni,  yaratuvchanlikni  bahordan  o‘rgansa,  bahordan  andoza 
olsa, yarashadi. (120 ta so‘z).