D он …дал зачет по русскому языку

Ona tili va adabiyot
31. Qaysi gapda –lar lugʻaviy shakl
yasovchi qoʻshimchasi uslubiy vazifa
bajargan?
A) Nigora Saidnikiga kirganda uyning
chiroqlari yoqilgan, Said bilan dadasi
televizor koʻrib oʻtirishar edi.
B) Uning chaqnoq koʻzlari, siyrak qoshi,
oʻychan turishi katta bardoshini,
sadoqatini, aqlini aks ettirib turardi.
C) Amakimlarning bir nechta qoʻylari va
sogʻin sigirlari bor edi.
D) Ariqchalarda tip-tiniq suv shildirab oqib
yotardi.
32. Nodar Dumbadzening “Hellados”
hikoyasi haqidagi toʻgʻri ma’lumotni toping.
A) Hikoyada Yanguli – suхumilik grеk
Xristа Аlеksаndridining oʻgʻli. Choʻpdаy
оzgʻin, yеlkаlаri turtib chiqqаn, qirrаburun,
koʻzlаri chаrоsdеk qоp-qоrа, qoʻllаri
uzunligidаn tizzаsigа tushib turаdigаn
oʻn toʻrt yoshli bu bоlа yon-аtrоfdаgi
tеngqurlаri uchun nаqd Azrоilning oʻzi edi
tasvirlanadi.
B) Hikoyada Nina xola yangulini boqib
oladi.
C) Hikoyada Jamol Yangulining skripkasini
sindirgani uchun uch marta urishishadi.
D) Jamol otasi bilan koʻchib ketadi, lekin
yurtiga yetmay dengizda vafot etadi.
33. Bogʻda zotli, asil olmalar, xilma-xil
gilos-olchalar, kursillama nashvati,
yumshoq, xushboʻy noklar, achchiq va
chuchuk tuyatish anorlar va boshqa-boshqa meva daraxtlari koʻp.
Ushbu gap haqidagi ma’lumot qaysi
javobda notoʻgʻri berilgan?
A) Gapda soʻzlarning tuzilishiga koʻra
barcha turi qatnashgan.
B) Gapda fonetik hodisaning ikki xil turi
kuzatilgan.
C) Gapdagi yasama soʻzlarning yetakchi
morfemasi har xil soʻz turkumlariga
tegishli.
D) Gapda qator undoshli soʻz bilan
ifodalangan ega qatnashmagan.
34. Qaysi gapda imloviy xatolik fe’l soʻz
turkumi bilan bogʻliq?
A) U shunday extiyotkorlik bilan
emakladiki, hatto qamishlar ham
shitirlamadi.
B) Xullas, hammasi koʻngildagidek
borayotgan edi-yu, toʻsatdan ikkovlari ham
shaharga, oʻz uylariga qaytish fikriga
tushib qolishdi.
C) Namiqqan shuvoqlar oldin tutab yaxshi
yonmasa ham, keyinroq chars-churs
uchqun sochdi-da, axiyri gurillab ketdi.
D) Abduqodirning ham tamogʻiga bir narsa
kelib tiqildi, shekilli, gapirolmadi.
35. Asarlar va ularning muallifini
muvofiqlashtiring.

No Ijodkor ABC Asarlar 1 Pirimqul Qodirov A Ikki muhabbat 2 Odil Yoqubov B Samarqand afsonasi 3 Said Ahmad C Xandon pista 4 Abdulla Qahhor D Adabiyot muallimi 5 Turob Toʻla E Yayra institutga kirmoqchi

A) 1-e 2-a 3-c 4-d 5-b
B) 1-a 2-e 3-c 4-b 5-d
C) 1-e 2-d 3-a 4-b 5-c
D) 1-d 2-a 3-e 4-b 5-c
36. …ushomadni yoʻqotishga uringan
hukmdor oʻziga nisbatan nafrat uygʻotib
qoʻyishi mumkin. Buning sababi shu…day
izo…lanadi: tabiblar deydilarki, sil
kasalligini boshlan…ich davrda aniqlash
qiyin, ammo davolash oson.
Berilgan gapda nuqtalar oʻrniga qanday
fonemani qoʻllab bolmaydi?
A) Chuqur til orqa B) Til oldi
C) Boʻgʻiz undoshi D) Til orqa
37. Bir yigit imtihon topshirdi. U imtihonda maksimal 189 baldan 180 bal toʻpladi. Mandat esa hali e’lon qilinmagan edi. Bali yuqori boʻlgani uchun yigit barchaga davlat granti asosida oʻqishga kirganini aytdi, barcha yaqinlari bundan xursand boʻldi. Oradan ma’lum vaqt oʻtgach mandate natijalari e’lon qilindi, lekin haligi yigit oʻqishga kontrakt asosida qabul qilindi. Bu voqeaga guvoh boʻlgan yigitning onasi oʻgʻliga bir iborani aytdi.
Yuqoridagi voqeadan kelib chiqib aytingchi
onasi yigitga qaysi iborani aytgan boʻlishi
mumkin?
A) Podadan oldin chang chiqarma!
B) Buzoqning yugurgani somonxonagacha.
C) Aravangni oʻzing tort.
D) Burgaga achchiq qilib koʻrpangni
kuydirma!
38. “Xоtinigа qimmаtbаhо poʻstin оlib
bеrаyotgаnidа оnаsigа bir kiyimlik
koʻylаk qoʻshib оlish yodidаn
chiqmаdimikаn? Oʻz uyini chеt el mеbеli
bilаn toʻldirib qoʻygаnidа оnаsigа аqаlli
boʻyrаdеkkinа gilаmchа sоvgʻа
qilishni unutmаdimikаn? Qizini tugʻilgаn
kunidа аtlаs koʻylаk, oʻgʻlini vеlоsipеd
bilаn qutlаgаnidа оnаsigа оddiy bir pаypоq оlib bеrishni esidаn chiqаrmаdimikаn?”
Ushbu parcha “Dunyoning ishlari”
qissasidagi qaysi hikoyadan olingan?
A) “Qarz”
B) “Alla”
C) “Gilam paypoq”
D) “Oq marmar, qora marmar”
39. Qaysi javobda soʻz+turkum+soʻrogʻi
toʻgʻri tartibda joylashtirilgan?

	Soʻz	Turkumi	Soʻrogʻi
A)	Tushunmovchilik	Ot	Nima?
B)	Egik	Sifat	Qaysi?
C)	Tinimsiz	Sifat	Qanday?
D)	Birik	Son	Qancha?

40. Inson chehrasi xamisha uning ichki
olamini aks ettiradi, shu sababli fikr yuzda aks etmaydi, deb oʻylash xatodir.
Ushbu gap haqidagi qaysi ma’lumot toʻgʻri?
A) Gapda omonimlik xususiyatiga ega 2 ta
qoʻshimcha qatnashgan.
B) Gapda imloviy xatolik yuz bermagan.
C) Gapda barcha boʻgʻinlari ochiq
boʻgʻindan iborat soʻz qatnashgan.
D) Gapda ismning munosabat shakli
qoʻshimchalarining barcha turi qatnashmagan.
41. Har shanba tikanli sim bilan
chegaralangan bu qal’a roʻparasiga kamida 150–200 ayol, chol-kampirlar yigʻilishadi, bular«xalq dushmanlari»ning oila a’zolari. Yosh-yosh juvonlar, qaq-shab-qaltirab qolgan keksalar hibsxona xodimlarining ovqat qabul qilishini kutib ertalabdan kechgacha tikanli sim oldida diydirab turishadi.
Ushbu parcha qaysi asardan olingan?
A) Muzqaymoq B) Shum bola
C) Yulduzlar mangu yonadi
D) Sobiq
42. Qaysi gap tarkibida imloviy jihatdan
xato yozilgan soʻz uchraydi?
A) Universitet faoliyati toʻgʻrisidagi
tashviqot ishlarini olib borishda faol
qatnashdik.
B) Sarvar juda qoʻrqib ketganidan
voqeaning butun tafsilotini unga birma-bir
gapirib berdi.
C) Har doim onam tayyorlagan shirinshirin
taomlarni tanavvul qilish xush yoqadi.
D) Bugungi koʻrik-tanlovda qatnashish
uchun litseydan uchta oʻquvchi tavsiya etilgan.
43. Rasmda tasvirlangan ijodkor haqidagi
qaysi ma’lumot toʻgʻri emas?

A) Oʻzigacha ogʻzaki kuylab kelingan
oʻlanlarni yozma adabiyotga olib kirgan
shoirdir. Shoir oʻlanlarni yozma
yaratishdan tashqari, ularga kuy bastalab
mahorat bilan kuylagan. U bastalagan
17 ta oʻlan kuyi hozirgacha oqinlar
tomonidan sevib ijro etilyapti.
B) Ijodkor inson hayotida muhim oʻrin
tutadigan aql, ilm-ziyo, insof va adolat,
yaxshi xulq, muomala madaniyati, din,
e’tiqod, davlatni idora qilish, xalqlar,
elatlarning ahil, doʻstona munosabatda
boʻlishlari haqida mulohaza yuritilgan
asarini yozgan.
C) Uning «Iskandar», «Mas’ud», «Azim
rivoyati» kabi dostonlari hozirgacha el
orasida mashhur. Bu asarlarni
sevimli shoirlarimiz Nosir Fozilov oʻzbek
tiliga tarjima qilishgan.
D) Oʻzi bilan yovlashgan yurtim, tingla!
Oʻzi bilan dovlashgan yurtim, tingla!
Dardingga davo boʻlsin oʻlanlarim,
Bir-birini ovlashgan yurtim, tingla! –
degan she’ri orqali xalqini ma’rifatli
boʻlishga chorlaydi.
44. Jarangli undoshlar bilan farqlanuvchi
oʻzaro paronim soʻzlarni aniqlang.
A) ganj, ganch B) borlik, borliq
C) dars, darz D) yolqin, yorqin
45. Qaysi gapda soʻz yasovchi qoʻshimcha
qoʻshilishi natijasida yuz bergan tovush
oʻzgarishi kuzatiladi?
A) Unganman qip-qizil bahor qoʻynida,
gʻam-alam, qaygʻuga ulfat emasman.
B) Kokili gul bahorning quchogʻida yayra,
qanot qoq.
C) Uzoqda baland-past togʻlar yashnaydi.
D) Oʻgʻli olti yil deganda qamoqdan chiqqan
edi.
46. Qaysi javobdagi asarni oybek tarjima
qilmagan?
A) Maskarad B) Boyazid Yildrim
C) Sosunli Dovud D) Yevginiy Onegin
47. Qaysi gapda yasama soʻzlar soni ikkita
emas?
A) Mudroq qalblarni bir chaqin kabi
uygʻotdi.
B) Ota-onaning roziligi umrni ziyoda qiladi.
C) Kimki berahmdir — rahm qilinmas,
Kechirmaganlarni kechirmas Olloh.
D) Shirali dasturxonga pashsha koʻp
yopishadi.
48. Durroj ham Sherning soʻzini ma’qul
koʻrdi va shu oʻrmonda ikkovi doʻstona
yashay boshladi.
Ushbu gap haqidagi qaysi hukmlar
notoʻgʻri?
1. Ushbu gapda ham qator undoshli, ham
qoʻsh undoshli soʻz qatnashgan.
2. Ushbu gapda fonetik hodisaning ikki xil
turi qatnashgan.
3. Ushbu gapda barcha undoshlari jarangli
til undoshlaridan tashkil topgan soʻz 2
oʻrinda qatnashgan.
4. Ushbu gapda faqat yopiq boʻgʻindan
iborat soʻz 3 oʻrinda qatnashgan.
A) 1, 2, 3, 4 B) 3 C) 2, 3 D) 1, 4
49. Berilgan qaysi asarlar E.A’zamovning
asarlari sanaladi?
A) “Javob”, “Otoyining tugʻilgan kuni”
B) “Yozning yolgʻiz yodgori”, “Koʻngil
ozodadir”
C) “Galatepaga qaytish” “Bir toychoqning xuni”
D) “Otoyining tugʻilgan kuni”, “Bir
toychoqning xuni”
50. Yoʻlning ikki betidagi qoramtir, oq, qizil
daraxtlarning tanga-tanga barglari iliq
quyosh nuridan marvariddek tovlanadi.
Ushbu gapda koʻchma ma’nodagi soʻz qaysi
usulda ma’nosi koʻchgan?
A) Metafora B) Metonimiya
C) Sinekdoxa D) Kinoya
51. Qoʻlida kitob koʻtargan, diqqat bilan
kitob varaqlayotgan bolani koʻrsam,
beixtiyor quvonib ketaman.
Ushbu gap fonetik jihatdan qaysi qatorda
toʻgʻri tahlil qilingan?
A) Ushbu gapda old qoʻshimcha qoʻshilishi
natijasida otdan sifat yasalgan soʻz
qatnashgan.
B) Ushbu gap ergashgan qoʻshma gap
boʻlgani uchun verguldan foydalanilgan.
C) Ushbu gapda alohida ajratib
koʻrsatilgan soʻz “sevinmoq”, “kayfiyati
chogʻ boʻlmoq” kabi iboralar bilan sinonim
boʻla oladi.
D) Ushbu gapda ikki chuqur til orqa
undoshi qoʻsh undoshli soʻzni hosil qilgan.
52. Qaysi javobda Oʻtkir Hoshimovning
“Urushning soʻnggi qurboni” hikoyasidan
olingan parcha berilmagan?
A) Ovozi oʻchsa koshkiydi! Toʻqqiz
kechasida jin tekkan bunga!
«Kambagʻalning ekkani unmaydi, bolasi
koʻpayadi oʻzi, – deb oʻyladi (eri)
ijirgʻanib. – Shu kunimdan koʻra urushga
borib oʻlib keta qolganim yaxshiydi».
B) U aylanib yongʻoq tagiga bordi. Bordiyu,
chindan ham oʻsha tomondagi devorning bir cheti oʻpirilganini, ostiga tuproq toʻkilganini koʻrib yuragi orqasiga tortib ketdi. Nazarida devorning kemtik joyidan birov moʻralab turganday boʻldi. Yongʻoq shoxlarining shamolda vishillashi ham, oyogʻi ostida toʻkilib yotgan devor tuprogʻi ham shubhali, vahimali koʻrinib, darrov orqasiga qaytdi.
C) Hamma yoq jim. Faqat pashsha
gʻingʻillaydi, bemor inqillaydi; har zamon
yaqin-yiroqdan gadoy tovushi eshitiladi:
«Hey doʻst, shaydullo, ba nomi ollo, sadaqa
raddi balo, baqavli rasuli xudo...»
D) «Menga desa otib yubormaydimi! – deb
oʻyladi u ayvon labiga choʻqqayib oʻtirgancha usti yopiq simni ochiq simga
ildam ularkan. – Harna bitta haromxoʻrni oʻldirganim. Bittasi oʻlsa, boshqalari adabini yeydi».
53. Berilgan amallarni bajarib, savolga
toʻgʻri javob bering.

Said Ahmadning “Qadrdon dalalar” asari bilan Primqul Qodirovning “Uch ildiz” asari bir xil janrda yozilgan.

↓ ↓

Toʻgʻri

Notoʻgʻri

↓ ↓

Ikki koʻzi toʻrt boʻlmoq

Ogʻizini koʻpirtirmoq