D. I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining I(A) guruhida joylashgan element atomlarida tartib raqami kamayishi bilan quyidagi xususiyatlar qanday o’zgaradi?

I^A gurux elementlari litiy, natriy, kaliy
1. Kimyoviy reaksiyalarda ishqoriy metallar qanday xossalarni nomoyon qiladilar?
A) kuchli oksidlovchilik
B) kuchsiz oksidlovchilik
C) kuchli qaytaruvchilik
D) kuchsiz qaytaruvchilik

2. Qaysi metal oddiy sharoitda azot bilan reaksiyaga kirishadi.

A) Na B) K C) Li D) Be

3. Ishqoriy metallning qaysi biri kislorod bilan reaksiya natijasida oksid hosil bo’ladi.

A) litiy B) natriy C) kaliy D) rubidiy

4. Ishqoriy metallar quruq havoda qizdirilganda, turli birikmalar hosil qiladilar. Shunday sharoitda qanday birikma hosil bo’lishi kutilmaydi?

A) litiy oksid B) natriy peroksid C) kaliy oksid D) litiy nitrid

5. Natriy oksidi va peroksidi aralashmasida natriyning 8 ta atomiga 7 ta kislorod atomi to’g’ri keladi. Natriy oksidning massa ulushini (%) hisoblang?

A) 18 B) 20 C) 22 D) 21

6. Massasi 1,8 g bo’lgan suvga massasi 4,6 g bo’lgan natriy metali tashlandi. Reaksiya natijasida qancha massa o’yuvchi natriy hosil bo’ladi?

A) 1,12 B) 4 C) 2,8 D) 8

7. 15,6 g metal suv bilan reaksiyaga kirishib, 4,48 litr gaz (n.sh.da) ajratib chiqargan. Metall bir valentli kation hosil qilishi ma’lum bo’lsa, reaksiya uchun qanday metal olinganini aniqlang?

A) litiy B) natriy C) kaliy D) rubidiy

8. Teng massadagi litiy va suv reaksiyasidan 13,2 g litiy ortib qolgan bo’lsa, ajralgan vodorod massasini (g) aniqlang?

A) 2,4 B) 0,6 C) 1,2 D) 1,8

9. D.I. Mendeleyev elementlar davriy jadvalining I(A) guruhida joylashgan element atomlarida tartib raqami kamayishi bilan quyidagi xususiyatlar qanday o’zgaradi?

1) atom radiusi; 2) elektromanfiylik;
3) ionlanish energiyasi;
4) elektronga moyillik;
5) tashqi qavatdagi elektronlar soni
A) 1,2- ortadi; 3,4,5- o’zgarmaydi;
B) 1-kamayadi; 2,3,4-ortadi; 5-o’zgarmaydi
C) 1,3,4- ortadi; 2,5- kamayadi;
D) 1-ortadi; 2,3,4-kamayadi; 5-o’zgarmaydi

10. Ishqoriy metal oksidida kislorodning massa ulushi metallnikidan katta. Ishqoriy metallning nisbiy atom massasini toping

A) 85 B) 7 C) 23 D) 39

11. 22,35 g ishqoriy metal xloridi konsentirlangan sulfat kislota bilan ta’sirlashganda 20 haroratda va bosim 1,2 atmosferada o’lchangan hajmi 6 litr bo’lgan gaz ajraldi. Metallni aniqlang?

A) Li B) Cs C) Na D) K

12. Na⁺ ioni alangani qaysi rangga bo’yaydi?

A) ko’k B) qo’ng’ir C) sariq D) binafsha

13. Na₂O₂ molekulasidagi natriy va kislorodning oksidlanish darajalarini aniqlang?

A) +1; -2 B) +2; -1 C) -2; +2 D) +1; -1

14. 0.75 mol ishqoriy metal fosfidi tarkibidagi metal atomlari sonini aniqlang.

A) 13,5∙10²³ B) 4,5∙10²³ C) 6,02∙10²³ D) 14,4∙10²³

15. 0,8 g metal gidridi suv bilan ta’sirlashganda 2,24 litr (n.sh.) vodorod hosil bo’ldi. Bu moddani aniqlang

A) litiy gidrid B) rubidiy gidrid C) natriy gidrid D) kaliy gidrid

16. 12,6 g qattiq holdagi ishqoriy metal ftoridiga konsentirlangan sulfat kislota ta’sir ettirilganda ajralgan gaz Ca(OH)₂ eritmasi orqali o’kazilganda 11,7 g cho’kma hosil bo’ldi. Noma’lum metallni aniqlang?

A) Na B) K C) Rb D) Cs

17. 300 ml 0,5 molyarli natriy gidroksid eritmasiga kaliy metali tushirildi. Hosil bo’lgan eritmani neytrallash uchun 0,4 molyarli sulfat kislota eritmasidan 500 ml sarflandi. Kaliy metalining massasini (g) aniqlang?

A) 19,5 B) 15,6 C) 9,75 D) 3,9

18. Me₂O va Me₂O₄ dan iborat 1,72 g aralashma gidrolizlanganda 336 ml (n.sh.) gaz ajralib chiqdi. Hosil bo’lgan gidroksidni to’liq neytrallash uchun 0,04 mol xlorid kislota eritmasi sarflangan bo’lsa, noma’lum metal oksidining massasini (g) toping?

A) 1,53 B) 0,62 C) 0,78 D) 0,3

19. Ichimlik sodasi va kristall soda aralashmasi qizdirilganda 31,8 g o’rta tuz hosil bo’ldi va 2,24 litr (n.sh.) CO₂ ajraldi. Dastlabki tuzlar aralashmasi massasini (g) aniqlang?

20. ³⁹K³⁵Cl va ⁴⁰K³⁷Cl dan iborat aralashmada ³⁷Cl izotoping mol ulushi 30%. 18,95 g shunday aralashmadagi m (³⁹K³⁵Cl) ni aniqlang?
A) 7,4 B) 14,8 C) 11,1 D) 3,7

21. 60 g Li va Na dan iborat aralashmaga suyultirilgan HNO₃ ta’sir ettirilganda argonga nisbatan 10% og’ir bo’lgan 11,2 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Hosil bo’lgan natriyli tuzning massasini (g) toping. Metallar faqat kislota bilan ta’sirlashadi deb hisoblang.

A) 24,15 B) 29,75 C) 170 D) 19,32

22. Ishqoriy metall oksidi va peroksididan iborat 1,4 g aralashma gidrolizlanganda 112 ml (n.sh.) gaz ajralib chiqdi. Hosil bo’lgan gidroksidni to’liq neytrallash uchun 0,04 mol xlorid kislota eritmasi sarflangan bo’lsa, noma’lum metallni aniqlang?

A) K B) Rb C) Cs D) Na

23. 30 g natriy gidrosulfiti, gidrokarbonati va gidroksidi aralashmasi mo’l miqdordagi xlorid kislotada eritilganda D( H₂) =29,5 bo’lgan 0,2 mol gazlar aralashmasi ajraldi. Hosil bo’lgan eritmadan olish mumkin bo’lgan NaCl massasini (g) anqilang

A) 26,6 B) 58,5 C) 37,8 D) 11,7

24. 0,7 mol K, Na va Ca aralashmasi suvda eritilganda 8,96 litr gaz ajraldi. Hosil bo’lgan aralashmada kaliy gidroksidning massasi kalsiy gidroksid massasidan 3,8 g ga ortiq bo’lsa, natriy gidroksid massasini (g) aniqlang?

A) 9,2 B) 8 C) 11,2 D) 16

25. Kaliy va kalsiy aralashmasi suvda eritilganda 8,96 litr (n.sh.) gaz ajraldi. Kaliy gidroksidning massasini aniqlang ? ( (K) = 0,4 )

A) 8 B) 22,4 C) 11,2 D) 19,5

26. 27,35 % kislorod tutgan Na, K va Rb peroksidlari aralashmasida Rb peroksidning Na va K peroksidlari aralashmasiga mol nisbati 1;3 ga teng. Shunday aralashmaning suvda eritilishidan 4,48 litr (n.sh.) gaz ajralgan bo’lsa, aralashmadagi har bir peroksidning massasini (g) toping.

A) 7,8; 22;20,2 B) 40,4; 11; 15,6
C) 15,6; 11; 20,2 D) 7,8; 11; 40,4

27. Kaliy gidroksid eritmasi orqali 22 g miqdorda karbonat angidrid gazi o’tkazilganda 57,6 g nordon va o’rta tuzlardan iborat aralashma hosil bo’ldi. Aralashmadagi o’rta tuzning miqdorini (mol) aniqlang.

A) 0,4 B) 0,3 C) 0,5 D) 0,2

28. Teng massada olingan ishqoriy metall gidridi va sulfididan iborat aralashma xlorid kislota eritmasida to’liq eritildi. Bunda ftorga nisbatan zichligi ¼ ga teng bo’lgan gazlar aralashmasi hosil bo’lgan bo’lsa, matallni aniqlang?

A) Li B) Na C) K D) Rb

29. 0,1 mol natriy peroksidni regeneratsiya qilish uchun tarkibida hajm jihatdan 2 % CO₂ tutgan havodan qancha hajm ( litr, n.sh.) zarur?

A) 896 B) 112 C) 448 D) 224

30. Na elementining massa ulushi 46 % bo’lgan natriy oksid va kaliy oksid aralashmasi suvda eritildi. Olingan aralashmani to’liq neytrallash uchun 350 ml 2 molyarli HCl eritmasi sarf bo’lsa, hosil bo’lgan eritma tarkibidagi natriy xlorid massasini (g) toping?

A) 13,8 B) 24,8 C) 12,4 D) 18,6

31. Oddiy sharoitda natriy metali 1 mol havoda oksidlandi. Bunda 4,6 g natriy metali ortib qolgan bo’lsa, dastlab necha gramm natriy metalli olingan ( (O₂)=0,2)

A) 32,2 B) 18,4 C) 23 D) 13,44

32. Sog’lom odam qon plazmasi tarkibida Na⁺va K⁺ ionlari soni 1:1,5 nisbatda bo’ladi. Bu holat inson salomatligi uchun “indikator sog’lomlik” bo’lib, ushbu nisbat buzilsa inson kasallikka chalinadi. Sog’lom odamning qoni plazmasida 13,8 g Na⁺ ionlari bo’lsa, plazmadagi kaliy ionlari sonini aniqlang?

A) 6,49 ∙10²³ B) 7,23 ∙10²³ C) 5,42 ∙10²³ D) 6,61 ∙10²³