•d a V r n a s h r iy o t I t o s h k e n t

M aykl  Faradey tom onidan  1824-yilda  o'ylab  topilgan.  Shar  Fa- 

radeyga vodorod  bilan tajrib a olib  borishda  kerak bo 'lgan  edi.  U 

o'z  sharlarini  ikki  kauchukdan  yasadi.  Ularni  ustm a-u st  qo'yib,

---

ikki  atrofini  birlashtirdi.  Faqatgina chekka qismi  yopishishi  uchun 

sham ing  o 'rta   qism iga  un  sepdi.  Faradeyning  bu  g'oyasini  Lon- 

donning  bir  kom paniyasi  ilib  oldi  va  1847-yilga  kelib  kom paniya 

rang-barang  havo  sharlarini  ishlab  chiqara  boshladi.  Bu  sharlar 

tajrib a sinovlari uchun emas,  oddiy o'yinchoq sharlari edi.

Ham  ka tta la r  ham  b o lalar  ta fa kku rin i  o 's tiris h   uchun 

m o'ljallangan  om m ab op  pazl  o'yin i  angliyalik  Jon  S pilb eri  to ­

m onidan  o 'yla b  to p ild i  (ingliz  tilid a   «boshqotirm a»  m a’nosini 

anglatadi).  U  g e o g ra fik  xaritalarni  tuzardi,  shuning  uchun  ham 

ilk  pazl  dunyo  xaritasi  bo'lgan.  U  xaritani  yo g 'o ch d a n   qilingan 

yupqa  varaqsim on  ta xta g a   yop ishtirib,  ta rtib   bilan  ajratilgan 

davlatlarni  qirq ib  chiqdi.  O 'q itu vch ila r  S pilbe rining  xaritali  paz- 

lini  g e o g ra fiya   fan ida  ham  qo 'lla shg an.  O 'qu vchilar  katta  qizi- 

qish  bilan  davlatlar  o 'rn in i  to 'g 'ri  jo yla sh tirib ,  dunyoni  o'rg a n ib  

borishgan.  Hozirgi  kun- 

gacha  AQShning  ayrim  

m a kta b la rid a   o'z  davlat- 

lari  g e o g rafiyasin i  pazl 

asosida o'rganishadi.

Mana  shunaqa,  o d a m ­

lar  a jo yib otla rni 

kashf, 

foydali  narsalarni  ixtiro 

qilib  rivojlanish  sari  olg 'a 

intilishm oqda.

Aziz  kitobxon!  Ehtimol 

endigi  kash fiyot  yoki  ix- 

tiro n i  siz  yaratarsiz.  A xir 

bizni  o 'ra b   turgan 

bu 

keng  olam da  hali  qan-

cha dan -qa ncha 

yechil- 

pazl o'yinchog'i e ’tib o r va m antiqiy 

m agan ju m b o q la r bor... 

fikrlashnikuchaytiradi

---

KRSATKICH

Q adrli d  stim ! Q uyida Siz e nsiklopediyadan  qish in g iz m um kin  bo'lg an   barcha 

odam lar,  h od isa lar  va  fa k tla r  nom i  a lifb o   b o 'y ic h a   jo yla shtirilg an .  R aqam lar  sizni 

q iziqtirgan  m a’lu m o t joylashgan sahifa raqam ini  bildiradi.

A

A eroplan  39 

A e ro stat  37 

Akvalang  35 

A rb a le t  42 

A rm ati, Salvino  64 

A rm stro n g ,  Nil  9 

Artem yev, Vladim ir  46 

A rtille riya   4 6 -4 7  

A ste ro id la r  16 

Aviatashuvchi  53 

Avtobus  2 8 -2 9  

A vtom obil  2 2 -2 3

В

B a sketbol  8 8 -8 9  

B atiskaf  35 

Bell, A le ksa n d r  71 

Bens,  Karl  2 2 -2 3  

Binokl  65 

B o m barda  46

B o m b a rd im o n chi sa m o lyo t  50 

B ouling  87 

Bratuxin,  Ivan  40 

B ro n e tra n sp o rtyo r  49 

Bruster, Devid  92 

But, G e rb e rt  57 

B u te rbro d   77

D

D ab ld e ke r  28 

Dager, Lui  68 

D anlop, Jo n  Boyd  21 

Daymler, G o tlib   21, 23 

Dazm ol  57 

D ilijans  28 

Dirijabl  37 

Dreys,  Karl  20 

Drezina  20 

Dush  60 

Dyuran, P e te r  82