•d a V r n a s h r iy o t I t o s h k e n t

Yuriy Alekseyevich  G agarin 

boshqardi.  108  daqiqalik 

parvoz  davomida  kema 

Yer  kurrasini  bir  m aro­

taba  aylanib  chiqdi  va 

uning  inson  joylashgan

kapsulasi  m uvaffaqiyat-

. . .  

. . .  

Bunday konstruksiyali

ll  ravishda  yerga  qo ndl. 

kosmik kema koinotga

Kosmik  kemaning  birin- 

ko'p marta ucha oladi

---

Xalqaro

kosmik stansiya

chi  uchuvchisi  Yuriy 

Gagarin  esa  yerdan 

bir  necha  kilom etr 

balandlikda  katapul- 

ta  yordam ida  kapsula- 

dan  otilib  chiqib,  parashutda 

kapsuladan  uzoq  b o ‘lmagan  ma- 

sofada  shudgor  qilingan  dalaga  muvaf- 

faqiyatli q o ‘nib tushdi.

Atrofida  haddan  ziyod  ko'p  uskunalar  bilan 

o'ralgan,  yopiq  kapsulada uzoq davom etgan  parvoz,  koinotni zabt 

etgan  birinchi  fazogirlar  uchun  og 'ir  sinov  bo'ldi.  Kosmik  kema­

ning  kabinasi juda tor bo'lib, fazogirlar tashqi dunyoni  kichkinagina 

derazachadan  (illuminatordan)  kuzatishgan.  Bunday sharoitda  ku- 

zatuv  va  izlanishlar  olib  borishning  imkoni  yo'q  edi  va  kosmik  ke­

malar  yashash  uchun  birm uncha  yaroqsiz  edi.  Shundan  so'ng 

yaratuvchi-olim lar  haqiqiy  «kosmik  uy»  -   orbital  stansiyani  ishlab 

chiqishdi.  Fazogirlar bunday stansiyalarning  bortida  uzoq vaqt da­

vomida  yashab  ishlashlari  mumkin  bo'lgan.  Stansiyada  yoqilg'i, 

havo,  suv  va  oziq-ovqat  zaxiralari  ham  yetarli  bo'lgan.  Bu  zaruriy 

ehtiyojga  ega  bo'lgan  narsalarni  stansiyaga  yuk  kemalari  olib  chi- 

qadi,  elektr energiyasini esa stansiyada o'rnatilgan quyosh batare- 

yalari ishlab chiqaradi.

Koinotga  qilingan parvoz barcha insoniyatga shuncha- 

lik katta zavq bag'ishlaganki,  oqibatda  «sputnik»  so'zi, 

dunyoning ko'pgina  til lari да  kirib borib,  umumxalq ish- 

latadigan atamaga aylanib qolgan.

---