Conference Paper

 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Ачилов А.М, Халмухамедов Р.Д., Шин В.Н, Тажибаев С.С., Ражабов Ғ.Қ. Ёш 
боксчиларни тайёрлаш асослари. Т., Мумтоз сўз, 2012, 228 бет. 
2. Karimov M.A., Xalmuxamedov R.D., Shamsematov I.Yu., Tajibaev S.S. Bokschilarning 
sport-pedagogik mahoratini oshirish. T., 2011. 478 b. 
МАКТАБДА КИМЁ ДАРСЛАРИДА ИННОВАЦИОН
ВА АХБОРОТ 
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ АФЗАЛЛИКЛАРИ 
1
Усмонова С.Г, 
1
Маматқулова Ў.О, 
2
Каюмов А.Р 
 
1
ТДАУ Андижон филиали, 
2
Андижон шахар 11-мактаб
 
Ривожланган мамлакатлар таълим тизимида амалга оширилаётган инновацион 
технологиялардан кимё таълимида фойдаланиш дарснинг самарадорлигини оширишда 
муҳим восита эканлиги кейинги илмий-методик тадқиқотларда маълум бўлмоқда.
Республикамиз мустақилликка эришгандан сўнг, таълимни ислоҳ қилиш амалга 
оширилди, кимё ўқитишнинг анъанавий методлари ўрнига интерактив методлар 
«Ақлий ҳужум», «Бумеранг», «Кластер», «Лойиҳалаш» ва ахборот технологияларини 
жорий қилиниши ўз навбатида ўқитувчилар тайёрлашни жаҳон андозаларига жавоб 
берадиган даражага олиб чиқмоқда. 
Бугунги кун ўқувчиси фақат дарсликдаги билимларни сўзлаб беришингиз ва 
маърузалар билан қаноатланмайди. У янгиликка интилади. Сабоқларни техника 
воситалари орқали олишга қизиқади.Шу сабабли ўқувчининг диққат-эътиборини дарсга 
қаратиш мақсадида замонавий дарс усуллари, янги педагогик технологиялардан 
фойдаланиш давр талабидир. 
Инновацион технологияларни тадбиқ этиб ўқитишда ўқувчиларнинг фаоллиги 
ва дарсга бўлган қизиқишлари ортади.Таълим жараёнида ўқувчилар тўлиқ 
қатнашадилар.Янги педагогик технологиялар таълимнинг тарбиявий томонини амалга 
оширишга ҳам муҳим аҳамият касб этмоқда. Таълим ва тарбиянинг узвий боғлиқлиги 
жараённи ҳар томонлама камол топган инсонни шакллантиришга йўналтиришда кимё 
фани катта имкониятларга эгадир.Уни шакллантиришда Республикамиз кимёвий 
табиий заҳираларга ниҳоятда бойлиги, улардан маҳсулотлар ишлаб чиқаришларнинг 
ривожланиб бораётганлигини кимё фанларининг тегишли мавзуларида баён этиш 
муҳим аҳамият касб этади. Кимёни ўқитишда тарбиянинг ҳамма турларини амалга 
ошириш мумкин. 
Айниқса, интернет гегемонлик қилаётган бугунги кунда китоб мутолаасига 
эътиборни янада кучайтириш маънан соғлом, ҳар томонлама етук, маърифатли авлод 
тарбиясида педагогларимиз янада эътибор билан иш юритишни талаб этмоқда. 
Мамлакатимиз раҳбарининг китоб савдоси ва китобхонликни ривожлантириш, уни кенг 

---

Техник ва технологик фанлар со
ҳ
аларининг инновацион масалалари. ТДТУ ТФ 2020 
425 
тарғиб қилишга қаратилган қарор ва фармойишлари эса бу борадаги фаолиятимизни 
мазмунан бойитиш билан бирга янги босқичга кўтарди. 
Ўқитувчи ва ўқувчининг мақсаддан натижага эришишида қандай технологияни 
танлашлари улар ихтиёрида, чунки ҳар иккала томоннинг асосий мақсади аниқ 
натижага эришишга қаратилган бўлиб, бунда ўқувчиларнинг билим савияси, гуруҳ 
характери, шароитга қараб, ишлатиладиган технология танланади. Масалан, натижага 
эришиш учун балки, компьютер билан ишлаш лозимдир, балки фильм (ёки тарқатма 
материал, чизма, плакат, ахборот технологияси, турли адабиётлар) керак бўлар, балки 
жуда пухта лойиҳаланган интерфаол усул қўлланар. Буларнинг ҳаммаси ўқитувчининг 
маҳоратига боғлиқдир. 
Бугунги замон шиддати ҳаётимизга ҳар куни, ҳар лаҳзада янгиликлар кириб 
келишига замин яратмоқда. Халқ таълими тизимида жорий этилаётган янгиликлар ҳам 
давр тақозосига кўра тараққиётнинг бирламчи талабидир.Бу соҳадаги ҳар бир ходим-
мутахассисни мазкур янгиликлардан хабардор этиб бориш, уларни тизимнинг фаол 
аъзоси сифатида меҳнат қилишга ундашни талаб этади.
Замонавий кимё фани ўқитувчиси қуйидагиларни билиши керак.
а) Кимё ўқитиш жараёнида ўқитишнинг таълим ва тарбиявий ҳамда ўқувчиларни 
ривожлантириш мақсадини;
б) Мактаб ёки академик лицей, касб-ҳунар коллежларининг ўқув дастурлари, 
дарсликлари, ўқув-методик қўлланмаларни;
в) Кимё ўқитиш методикасининг назарий асослари, жумладан, кимё ўқитиш 
методларини, ўқитиш натижаларини назорат қилишни, кимё кабинетининг ўқув 
жиҳозларини, лабораторияда ишлаш вақтидаги хавфсизлик техникасини, кимёвий 
реактивларнинг хоссалари ва уларни сақлаш қоидаларини ўқитишнинг техник 
воситаларини ва уларни ишлатиш йўлларини; 
г) Ўқитувчи психологик хусусиятлари турли бўлган болалар билан иш олиб 
боради, уларга таълим-тарбия бериш билан бирга педагогика ва психология фанлари 
асосларини билиши керак;
д) Ўқувчиларнинг фикрлаш қобилиятларини ривожлантиришнинг муҳим 
омилларидан бири- уларда кимёвий масалалар ечиш малакаларини шакллантириш 
билан бирга масала ечиш малакасига эга бўлиши керак; 
е) Ўқитувчи илмий-ижодий изланиш малакасига эга бўлиши керак.
Кимё фанларини мазмуни ўқувчиларда илмий дунёқарашни шакллантириш ва 
тарбиянинг ҳамма турларини амалга ошириш имкониятларига эгадир.Мактаб кимё 
курсини ишлаб чиқишда айниқса, кимёвий экспериментлардан фойдаланиб, фан 
асосларини ўрганиш, ҳодисаларни анализ қилиб улар орасидаги боғланишларни 
аниқлаш, унинг тузилиши билан биргаликда ундаги билим ва мавзуларни оддийдан 
мураккабга қараб мантиқий кетма-кетликда жойлашуви ҳам муҳим ҳисобланади.Кимё 
ўқитишнинг таълим тарбия ва ривожлантирувчи функцияларини амалга ошириш учун 
тарихий-мантиқий йўлдан фойдаланилади.Илмий билимларнинг ривожланиши 
тўғрисидаги тарихийлик дидактик принципи муаммоли ўқитишни амалга оширишда 
ҳам муҳим восита ҳисобланади.Инновацион ва ахборот технологиялардан фойдаланиш 
замонавий кимё курсининг бир қатор масалаларини ҳал қилиш билан бирга янгидан 
янги кашфиётларни очилишига ёрдам беради.