Conference Paper · February 021 citations reads 1,113 author


Турсунходжаев П.М., Балтабаев У.Н, Расулов А., Рахматова Г.У



Download 1,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/3
Sana05.07.2022
Hajmi1,05 Mb.
#740165
1   2   3
Bog'liq
Matlabmuhitidaikkiolchovlifunksiyagrafiklariniqurish (1)

Турсунходжаев П.М., Балтабаев У.Н, Расулов А., Рахматова Г.У.
“Ғалла- алтег” ажтегирмоннинг дон тозалаш бўлимига қабул қилинаётган 
дон ва олинган ун сифат кўрсаткичлари таҳлили (ТХТИ) 
99 
49.
Турсунходжаев П.М., Балтабаев У.Н., Расулов А., Хайдарова М.О. 
Тегирмонларда дон партияларини тузиш ва технологик жараёнларида 
танлаган гидротермик ишлов бериш режимлари аниқлаш (ТКТИ) 
101 
50.
Рахимбердиев А.А., Тошпулатов З.З., Закирова М.Р. 
Влияние температуры на стабильность полусладких вин (ТХТИ) 
103 
51.
Rejabov S., Sarbolayev F.N., Ergashev G’.J. 
Matlab muhitida ikki o`lchovli funksiya grafiklarini qurish (TKTI) 
105 
52.
Rejabov S., Sarbolayev F.N., Ergashev G’.J. 
Tenglamalar tizimini simulink dinamik muxitida yechish (TKTI) 
107 
53.
Рузиев Р., Кадиров Ю.К. 
Интенсификация процесса гидрогенизации рапсового масла (ТХТИ) 
109 
54.
Салимжонов В., Айходжаева Н.К., Джахангирова Г.З.
Пивная дробина в производстве хлебных изделий (ТХТИ) 
111 


107 
TENGLAMALAR TIZIMINI SIMULINK DINAMIK MUXITIDA YECHISH 
 
Rejabov S., Sarbolayev F.N., Ergashev G’.J. 
Toshkent kimyo-texnologiya instituti 
MATLAB – bu vaqt sinovidan o‘tgan matematik hisoblarni avtomatlashtirish tizimlaridan 
biridir. U matrisaviy amallarni qo‘llashga asoslangan tizimning nomi MATrix LABoratory 
matrisaviy laboratoriyada o‘z aksini topgan [1]. 
Matrisalar murakkab matematik hisoblarda, jumladan, chiziqli algebra masalalarini 
yechishda va dinamik tizimlar hamda ob'ektlarni modellashda keng qo‘llaniladi. Ular dinamik 
tizimlar va ob'ektlarning holat tenglamalarini avtomatik ravishda tuzish va yechishning asosi bo‘lib 
hisoblanadi. Bunga MATLABning kengaytmasi Simulink misol bo‘lishi mumkin [2]. 
MATLAB asosan matematik hisoblashlar, algoritmlarni yaratish, modellash, ma'lumotlarni 
tahlil qilish, tadqiq qilish va vizuallashtirish, ilmiy va injenerlik grafikasi, ilovalarni ishlab chiqish 
va boshqalar. 
Matlab tizimida chiziqli tenglamalar sistemasini MATLAB tizimida yechishni ko’rib 
chiqamiz. Bizga quyidagi ko’rinishdagi misol berilgan bo’lsin: 






5
=
2x
+
x
+
6x
-
-3
=
2x
+
5x
+
4x
10
=
x
-
3x
2x
3
2
1
3
2
1
3
2
1
 
 
Tizimni matrisa ko’rinishida ifodalaymiz. 
,
2
1
6
2
5
4
1
3
2













A
,
3
2
1











x
x
x
X
,
5
3
10












B
Natijada, quyidagi matematik ifoda shakllanadi: 
B
X
A


MATLAB tizimining Command Window quyidagi amallar bajariladi va natija olinadi.
 
>> A=[2,3,-1;4,5,2;-6,1,2]; 
>> B=[10;-3;5]; 
>> X=A^(-1)*B 
 
X = 
-2.0000 
3.0000 
-5.0000 
>> X=inv(A)*B 
X = 
-2.0000 
3.0000 
-5.0000 
SIMULINK –dinamik sistemalarni modellashtirish, simulyasiyalash va taxlil qilish uchun 
interaktiv vositadir. U dinamik tizimlarni imitasiya qilish, tizimni ishlashini tekshirish va 
loyihalashtirishni mukammallashtirish imkoniyatini beradi [3]. SIMULINK MATLAB bilan to’la 
integrallashgan. 
Yuqoridagi amallarni MATLAB paketining SIMULINK tizimi orqali modelini qurish orqali 
yechamiz. SIMULINK bo’limini ishga tushirgach, 
Math Operasion
kutubxonasidan 
Algebraic 


108 
Constraint,
Sinks 
kutubxonasidan 
Display
va 
Commonly Used Blocks 
kutubxonasidan 
Gain 
bloklari 
orqali model quriladi (1-rasm). 
Model yaratilgach 
Command Window
orqali o’zgaruvchilarga qiymat beriladi. 
>> x
1,1
=2; x1,2=3; x1,3=-1; x2,1=4; x2,2=5; x2,3=2; x3,1=-6; x3,2=1; x3,3=2; 
>> b1=10; b2=-3; b3=5 
Natijani olish uchun model xosil qilingan oynadan 
tugmasi bosiladi va 
Display1, 
Display2 va Display3
bloklarida 
x
1
, x
2
va 
x
3
o’zgaruvchilarning qiymatlari mos ravishda aks etadi 
(1-rasm). 
1-rasm. Tizimning Simulinkdagi modeli. 
MATLAB tizimining tili matematik hisoblashlarni dasturlash sohasida har qanday mavjud 
yuqori darajadagi universal dasturlash tillaridan boyroqdir. U hozirgi vaqtda mavjud bo‘lgan deyarli 
hamma dasturlash vositalarini amalga oshiradi, jumladan, ob'ektga-mo‘ljallangan va vizual 
dasturlashni ham. Umuman olganda, MATLAB tizimidan foydalanish tajribali dasturlovchilar 
uchun o‘z fikrlari va g’oyalarini amalga oshirish uchun cheksiz imkoniyatlar beradi. 
 
Adabiyotlar 
1. Дадажонов Т., Муҳитдинов М., MATLAB асослари. “Фан” нашриёти – 2008, 640 бет. 
2. Steven T. Karris.Introduction to Simulink with Engineering Applications - Orchard 
Publications, 2006. 
3. Parlos, AG. (2001). Introduction to Simulink, In: Department of Mechanical Engineering. 
Student Information Retrieval System Texas A&M University, September 13th. 2009. 
View publication stats
View publication stats

Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish