Collegium humanum varshava menejment universiteti andijon filiali psixologiya

 
 
 
 

---

326 
 
 
 
 
 
 
3. GLOSSARIY 

---

327 
Mind
Психика 
Psixika
Bevosita 
kuzatilmaydigan, 
lekin 
qo‗shimcha 
ifodalar 
orqali 
aniqlanadigan
 
yaqqol 
bo‗lmagan 
voqelik. 
Mental processes
Психические 
процессы 
Psixik jarayonlar
U yoki bu psixik maxsult va natijalarni 
(psixik obrazlar, xolatlar, tushunchalar, 
xissiyot 
va 
x.k.) 
xosil 
qiluvchi, 
shakllantiruvchi 
va 
rivojlantiruvchi 
jarayon. 
Mental situation
Психическое 
состояние 
Psixik holatlar 
Psixik hayot shakllari, diqqat, hissiyot, 
iroda 
jarayonlariga 
aytiladi. 
P.H. 
(xushchaqchaqlik, ruhlanish, siqilish, 
ziyraklik, qat‘iylik, tirishoqlik v.b.) 
shaxslarda ma‘lum darajada barqaror 
bo‗lib, ularning muayyan xususiyatiga 
ham aylanib qoladi. 
Psychology 
Психология 
Psixologiya
Odamning ob‘ektiv borliqni sezgi, 
idrok, tafakkur, tuyg‗u-hissiyot va 
boshqa psixik xolatlar orqali aks 
ettirish jarayonini o‗rganadigan fan. 
Determinism 
Детерминизм
Determinizm 
 
(lotincha demmerminara - belgilayman) 
tamoyilining, ya‘ni tabiat, jamiyat 
hodisalarining, shu jumladan psixik 
hodisalarning ob‘ektiv sabablar bilan 
belgilanligi haqidagi ta‘limot 
Behaviorism 
Бихевиоризм 
Bixeviorizm 
uning namoyondalari E.Torndayk va 
Dj.Uotsonlar 
hisoblanadi. 
«Bixeviorizm» ingliz tilida ―hulq-
atvor‖ degan ma‘noni bildiradi. 
Freudism 
Фрейдизм
Freydizm 
venalik psixiatr Z.Freyd asos solgan. 
Uning fikricha, odam mohiyatiga ko‗ra 
hayvonga o‗xshaydi. Odamning xulq-
atvori va xarakatlari ikkita tamoyilga: 
rohatlanish 
va 
reallik 
tamoyiliga 
bo‗ysundirilgan bo‗ladi. Bu oqim ham 
insonning ongiga ishonmaydi Z. Freyd 
o‗zining psixologik nazariyasini odam 
haqidagi, 
jamiyat 
va 
madaniyat 
haqidagi umumiy ta‘limotga aylantirdi. 
Gestaltpsychology 
Гештальтпсихология
Geshtaltpsixologiy
a
Geshtaltni 
inglischa 
tarjimasi 
―Konfuguratsiya‖ yoki oddiy kilib 
―uyishik butun‖. Shuning uchun 
geshtalt-psixologiyasi 
atomistik 
va 
molekulyar yondashuvlarga karshi tura 
oladi. Bu bilan birgalikda inson 
murakkab bulaklarning kolleksiyasi 
yoki element kilib emas buyumni butun 

---

328 
kabul 
kiladi. 
Geshtalt-psixolog 
, 
sezgilar yoki idrok ma‘nosi har doim
umumiy vaziyat bilan bog‘lik. Narsa 
jinsdagi alokadek kabul kilinadi 
Principle
Принцип 
Tamoyillar 
Tadqiq etilayotgan ob‘ektni mazmunli 
bayon etish, tajribama‘lumotlariga ega 
bo‗lish muolajalarini rejalashtirish, 
ularni 
umumlashtirib, 
izohlash, 
shuningdek, ilmiy farazlarni ilgari 
surib, ularni tekshirish imkonini beradi. 
Identification
Идентификация
Identifikatsiya 
Ijtimoiylashtirishning 
muhim 
mexanizmi bo‗lib hisoblanadi. 
Clinics method
Клинический метод 
Klinik metod 
 
Eksperimental 
va 
differensial 
usullar 
odatda 
insonning 
hatti-
harakatlarini 
umumiy 
faktlarini 
o‘rganishga qaratilgan bo‘lsa,klinik 
usul esa individual xususiyatlarni 
o‘rganishga qaratilgan. Kliniik usul 
qo‘llanilishida atrof-muhit shifoxona 
ruhida bo‘lganligi.sababli, bemor o‘zini 
shifoxonadagidek 
sezadi, 
ya‘ni 
shifoxonada insonlar davo topganidek, 
u ham maslahat olishini davodek qabul 
qiladi. 
Psychophysical 
method 
Психофизические 
методы 
Psixofizik metod
Psixologiyada 
jismoniy 
va 
ruhiy 
holatlar bog‘liqligini o‘rganadigan 
bo‘lim psixofizika deb nomlanadi. Shu 
ma‘noda, psixofizika atamasiga ba‘zi 
psixologik holatlar (masalan vazn, 
yorqinlik va shovqinni his qilish 
kabilar)ni 
o‘rganishda 
fizik 
moslamalarni qo‘llashni kiritishimiz 
mumkin. Uyqu, oraliq xotira kabi 
boshqa qiyin psixologik hodisalarni 
o‘rganishda ham psixofizika qo‘l 
keladi. 
Nervous system 
Нервная система 
Nerv tizimi 
Tirik mavjudotlarning evolyusiya 
natijasida 
o‗zini 
takomillashtirib 
borishi bilan ularning organizmlarida 
o‗z zimmasiga rivojlanish, hulq-atvor 
va yaratish kabilarning boshqaruvi 
vazifasini olgan maxsus organ