Чума плотоядных (болезнь Карре)

I.bap Jırtqısh oba (karre keselligi)
1.1 Patogen
Jırtqısh oba virusı paramiksoviruslar shańaraǵına tiyisli. Bul shańaraqqa qaramal obası virusı, qızılsha, paratita kiredi. virus RNKni óz ishine aladı hám sırtqı qatlamǵa iye. viriondiń úlkenligi 115 ten 160 nm ge shekem. 56°C temperaturada ol 30 minuta dawamında aktivsizlanadi hám 20°C de ol 15 saat dawamında juqpalı aktivlikti saqlaydı. Qanda 4°C de virus 14 kún dawamında infektsiyaǵa iye. Tómen temperaturalar uzaq waqıt dawamında virulentlikni saqlawǵa járdem beredi: 3-4 jıl dawamında - 40°C de, qaytıs bolǵan haywanlardıń shólkemlerinde - 20°C de - 6 ǵa shekem, qanda - 3 ayǵasha. Barlıq paramiksoviruslar efir hám xloroform menen joq etiledi: juqpalı keselliktiń tolıq joǵalıp ketiwi 15 minutada júz boladı. PH 7. 0-7. 4 menen virustı saqlaw ushın maqul túsetuǵın ortalıq.
Qaramal hám qızılsha obası virusı menen antigenik aǵayınlıq anıqlandi. virus tawıq embrionlerinde shóp-sharonallantoik membranaǵa (Hao), allantoik boslıqqa hám sarig'i qopiga juqtırılǵanda ko'payadi. Bul usıl 8-9 kúnlik embrionlerde virus titrini anıqlaw ushın da tabıslı qollanıladı. virus Hao ushın titrlanadi.
oba virusına hár qıylı kletka kulturalari olarǵa ótiw arqalı maslasqandan keyin de bayqaǵısh. 1959 jılda virus birinshi ret ókpe yamasa búyrektiń tripsinlangan bóleklerinde ósiriw arqalı obamenen kesellengen ıytlardan ajıratılǵan. Keyingi jıllarda ol ıyt, qaramal, qoy, meshin, tawıq hám bódene embrionleriniń fibroblastlari hám basqalardıń baslanǵısh búyrek mádeniyatında da aytıp ótken. Hela hám vero kletkalarınıń awdarma etilgen sızıqları da virusqa bayqaǵısh. Kóbeyiw processinde virustıń birpara shtammlari CPD ni keltirip shıǵaradı, bul kletkalardıń donadorligi hám pútinleniwi, keyininen bir qatlamdıń joq etiliwi hám kóp yadrolı kletkalar hám sinsitiyalardiń qáliplesiwi menen xarakterlenedi. Laboratoriya sharayatında virustı ajıratıw hám saqlaw ushın jas kushıkchalar isletiledi. Biraq, torzofretkalarga qaraǵanda talay bayqaǵısh. Kletka mádeniyatında virustı ajıratıw ushın materiallar talaq, bawır, búyrek esaplanadı.
virustıń málim bolǵan barlıq shtammlari birdey bolmaǵan tur patogenligiga iye (keselliktiń bir neshe klinikalıq formaları ámeldegi) hám hár qıylı tropizm.