Choriyev Anvar

 

      

Tarixni  manbalarga  tayanib  o`rganish  fanda  ilgaridan  mavjud  an`ana  bo`lsa  - 

da,    lekin    har    bir    davrda  unga    o`ziga  xos  talablar  qo`yilgan.  O`zbekistonda 

mustaqillik  yillarida    manbalarni    o`rganishning  dolzarb  vazifaga    aylanishi  

                                                 

1

 I.A.Karimov.  Tarixiy  xotirasiz kelajak yo`q. Muloqot, 1998, №2, 2-3 betlar. 

 

---

 

4 

bevosita milliy  davlatchilik masalalari   bilan  bog`liq  va  shu  asosda  tariximizni 

yangicha  tadqiq  etishga  kirishdik.  

        Mustaqillik  yillarida  O`zbekiston    tarixini    o`rganishga  qaratilgan  alohida 

e`tibor birinchi  navbatda,  tarixiy manbashunoslik  sohasida jiddiy o`zgarishlarga  

sabab    bo`ldi;    manbalarni  o`rganishga    yangicha    yondashuv, yangi    talablar    va  

vazifalar    kun  tartibiga  qo`yildi.  Ushbu    asosda  tarixiy    manbashunoslik  sohasida 

ilmiy  tadqiqotlar  va o`quv –uslubiy  tizimlarida  ham mavjud  standartlarni qayta 

ko`rib  chiqish ehtiyoji yuzaga keldi.  

        Mustaqillik    yillarida  O`zbekistonda  tarixiy    manbashunoslikning  umumiy  

ko`lami    kengaydi    va  bu    holatni  ilmiy    muassasalarda    olib  borilayotgan 

tadqiqotlar  hamda  oliy    o`quv  tizimidagi  ta`lim    misolida    ko`rishimiz    mumkin. 

Avvalo  shui    ta`kidlash  o`rinliki,    tarixiy  manbashunoslik    shakl    va    mazmun  

jihatdan    ancha    takomillashdi.  O`zligimizni  anglash,  milliy  qadriyatlarimizni  

tiklash,    tarixga    xolisona  yondoshish  kabi    kun  tartibiga    qo`yilgan  dolzarb  

masalalarbevosita yozma  manbalarga  murojat  qilishni taqazo  etardi.  Chunonchi, 

jahon madaniyati tarixida chuqur  iz  qoldirgan  buyuk  ajdodlarimizning  tavallud  

sanalarini  yoki    qadimiy    shaharlarimiz    yubileylarini    keng    miqiyosda  

nishonlaganda,    bevosita    yozma    manbalardagi    tarixiy    manbalarga    tayangan  

holda  tadqiqotlar    olib    borilmoqda,    kitoblar    chop  etilmoqda,  xalqaro    ilmiy  

anjumanlar  o`tkazilmoqda.  

      

Bugunda  manbashunoslik  fanining    ish    doirasi    yanada  kengaymoqda.  Bu  

soha  bo`yicha    turli    manbalar  –  moddiy,    etnografik,  arxeologik    va    yozma  

yodgorliklarni    qidirib    topish,  ulardan    foydalanish    nazariyasi    va    amaliyoti  

ustida  qizg`n  tadqiqotlar  olib borilmoqda. ”Xalqimizning asrlar sinovida yanada  

kuchayib,  toblanib  borgan  mustahkam  irodasi, iymon-e`tiqodi  nafaqat qadimiy  

ma`naviyatimiz balki  milliy o`zligimizni saqlab  qolishga  asos bo`ldi”

1

. 

       

Binobarin, yozma  tarixiy  manbalar  o`quvchining tarixiy  voqealar, ijtimoiy  

tuzum    mohiyatini  bilib  olish    asosida  ularni    bir-biri    bilan  taqqoslaydi,  natijada 

ulardagi    o`xshashlik    va    farqni    aniqlaydi.    Ayni    paytda    tarixiy    tafakkur  

                                                 

1

 

I.A.Karimov.  Yuksak ma`naviyat  - engilmas  kuch. T. : ”Ma`naviyat”, 2008.

 

26- bet

  

 

---

 

5 

jarayonida tarixiy  faktlarning  tub mohiyati ochiladi, ularnining muhim  alomatlari 

yoki  belgilari  oydinlashadi.