Cho’kish — belgilari, birinchi yordam ko’rsatish, cho’kayotgan odamni qutqarish texnikasi

Agar siz vahimaga tushib bo’lgan bo’lsangiz, quyidagilarni bajaring:

• 
  Qo’llarni yuqoriga ko’tarmang, ular bilan suvga urmang. Ularni suv ostida harakatlantiring: bu holda boshni suv sathidan yuqorida saqlab qolish osonroq bo’ladi;
  
• 
  Oyoqlaringiz bilan ko’chada yurayotgandek kabi harakatlar qiling;
  
• 
  Imkon bo’lishi bilanoq chuqur nafas oling. Tana shu zahotiyoq yengilroq bo’ladi. Albatta hotirjamlikni saqlashga harakat qiling.
  

SUVGA TUSHAYOTGANDA NIMALARNI YODDA TUTISH MUHIM

1. Hech qachon mast holda suvga tushmang. Ayniqsa dam solingan matraslar va aylanalarda yotgan holda.
2. Kunning eng issiq vaqtlarida (12:00-16:00) suvda quyosh urishi sababli hushdan ketish mumkin. Bunda tavakkal qilmagan yaxshi.
3. Yakka o’zingiz cho’milmang, ayniqsa begona suv havzalarida. Doimo yaqiningizda sizni kuzatib turadigan va kerak bo’lganda yordam bera oladigan inson bo’lsin.
4. Agar uzoq suzib ketgan va charchagan bo’lsangiz, dam oling. Chalqancha bo’ling, bo’shashing, «yulduzcha» shaklida dam oling. Nafasni rostlab olgach, asta-sekin sohilga qarab suza boshlang.
5. Agar sizni oqim olib ketayotgan bo’lsa, qarshilik ko’rsatmang: u zaiflashishini kuting va asta-sekin sohil tomon harakatlaning.
Qayta oqimlar juda xavfli sanaladi. Ular sohilbo’yida hosil bo’ladi va to’g’ridan-to’g’ri ochiq daryo yoki ummonga olib chiqadi. Bunday oqimlar sohildan bir necha yuz metr uzoqlikkacha olib ketib qolishi mumkin. Bunday hollarda eng yaxshi yondashuv — oqimga qarshi emas, sohilga parallel ravishda suzishdir. Odatda qayta oqimlar unchalik keng bo’lmaydi (bir necha metr), shu sababli ulardan chiqib olish qiyin emas.
6. Agar tomir tortishib qolsa, tezda qaror qabul qiling:

• 
  Son tortishishlarida oyoqni tizzadan bukib, tovon dumbaga olib kelinsa, u tezda o’tib ketadi;
  
• 
  Qorin mushaklari oyoqlarni qoringa tortib olsa tez bo’shashadi;
  
• 
  Kichik boldir mushaklari tortishishida oldinga harakat qilish yordam beradi: oyoqni suvdan chiqarib, tovonni qo’l bilan o’zingizga torting;
  
• 
  Bilak tortishishida qo’l kaftini bir necha marotaba keskin ochib-yopish yordam beradi.