Chizmachilik

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3-BO‘LIM. MASHINASOZLIK CHIZMACHILIGI 
 
V BOB. BUYUMLAR VA KONSTRUKTORLIK HUJJATLARI TURLARI 
 
1. Umumiy ma’lumotlar 

---

118 
 
Xalq ho‘jaligining tarmog‘iga qarab, unda foydalaniladigan chizmalar har xil 
nom bilan yuritiladi. Zavod, fabrikalarda turli dastgohlar, mashinalar, dvigatellar, 
o‘lchash  asboblari  kabilarni  yasash  uchun  tuzilgan  chizmalar  mashinasozlik 
chizmalari deyiladi.  
Masinasozlik chizmachiligining maqsadi mashina detallari va buyumlarining 
ishchi  chizmalarini  taxt  qilish  qoidalarini  o‘rganish  va  uni  takomillashtirishdan 
iborat.  
Masinasozlik  chizmachiligining  vazifalariga  buyumlar  va  uning  turlari, 
konstruktorlik  hujjatlari,  birikmalar  va  ularning  ishchi  chizmalarini  tuzish, 
buyumlarning  yig‘ish  chizmalarini  tuzish  va  uni  o‘qish  qoidalarini  o‘rganish 
kiradi. 
Standartlashtirish texnika taraqqiyotini tezlashtirish, kompleks mexanizatsiya 
va avtomatlashtirishni ishlab chiqarishda joriy qilish, korxonalarni ixtisoslashtirish 
va  kooperatsiyalashtirish,  maxsulot  sifatini  yaxshilash  va  uning  tannarxini 
arzonlashtirishda  muhim  ahamiyatga  egadir.  Chizma  standartlari  qonun  kuchiga 
egadir.  Chizmalarni  standartlashtirish  bilan  chizmalarni  chizishda  xilma-xillik 
yo‘qotiladi.  Natijada  chizmalarni  taxt  qilishda  bir  xillikka  erishildi,  chizmalar 
qayerda,  qachon  va  kim  tomonidan  chizilganidan  qat’iy  nazar,  barcha  kishilar 
tomonidan to‘g‘ri tushunilishi ta’minlandi.