Chiziqli temperatura datchigining xaraktreristikalari

Andijon mashinasozlik instituti Avtomobilsozlik fakulteti MSMSM yo`nalishi 3-kurs 04-20-guruh talabasi Qodirov Mirzoxidjonning “O`lchash asboblarini konstruksiyalash” fanidan tayyorlagan MUSTAQIL ISHI

Chiziqli temperatura datchigining xaraktreristikalari

Reja:

• Reja:
• 1.Xarorat datchiklarining tavsiflari 2.Xarorat datchiklarini ishlash tartibi

ASOSIY MA’LUMOTLAR Xarorat - texnologik jarayonni muxim parametri bulib, molekulalarni issiklik xarakatidan xosil buladigan va ichki kinetik energiya bilan belgilanadigan kizdirilganlik darajasi orkali xarakterlanadi. Xarorat issiklik almashish, issiklik utkazish jarayonlarining xam sifat, xam mikdoriy tomonlarini xarakterlaydigan parametrdir

• ASOSIY MA’LUMOTLAR Xarorat - texnologik jarayonni muxim parametri bulib, molekulalarni issiklik xarakatidan xosil buladigan va ichki kinetik energiya bilan belgilanadigan kizdirilganlik darajasi orkali xarakterlanadi. Xarorat issiklik almashish, issiklik utkazish jarayonlarining xam sifat, xam mikdoriy tomonlarini xarakterlaydigan parametrdir

Xaroratni bevosita ulchash mumkin emas, uni jismning xaroratiga bir kiymatli boglik bulgan boshka fizik parametrlar buyicha aniklash mumkin. Masalan, xajm, uzunlik, elektr karshilik, elektr yurituvchi kuch, nurlanishni elektr ravshanligi va boshkalar. Xarorat ulchaydigan asbobni 1598 yilda Galiley birinchi bulib tavsiya etgan, keyinchalik M. V. Lomonosov, B. Farengeytlar termometrni ishlab chikishgan.

• Xaroratni bevosita ulchash mumkin emas, uni jismning xaroratiga bir kiymatli boglik bulgan boshka fizik parametrlar buyicha aniklash mumkin. Masalan, xajm, uzunlik, elektr karshilik, elektr yurituvchi kuch, nurlanishni elektr ravshanligi va boshkalar. Xarorat ulchaydigan asbobni 1598 yilda Galiley birinchi bulib tavsiya etgan, keyinchalik M. V. Lomonosov, B. Farengeytlar termometrni ishlab chikishgan.

Xaroratni ulchash asboblari ishlash printsipiga asosan kuyidagi turlarga bulinadi:

• Xaroratni ulchash asboblari ishlash printsipiga asosan kuyidagi turlarga bulinadi:
• 1. Kengayish termometrlari 2. Monometrik termometrlar 3. Termoelektrik termometrlar 4. Karshilik termometrlari 5. Nurlanish termometrlari

Xarorat datchigi

• Xarorat datchigi
• Xarorat datchigi - bu o'lchanadigan ob’ekning yoki muhitning har xil xususiyatlari va xususiyatlaridan foydalanib, ob'ekt yoki moddaning haroratini o'lchash imkonini beruvchi qurilma. Xarorat datchik turlari: termopara, termorezistorlar, rakamli datchik, kombinayiyalashgan datchik, kontaktsiz datchik (pirometr), shovkinli xarorat datchigi. Chiziqli siljish datchik - bu ob'ektning bitta koordinata bo'ylab joylashishidagi o'zgarishlarni, shuningdek ob'ektgacha bo'lgan masofani aniqlash uchun mo'ljallangan qurilma. 

Bunday holda, ob'ekt qattiq, suyuq yoki erkin oqim shaklida bo'lishi mumkin. Boshqa ko'plab murakkab asboblar singari, chiziqli joy almashtirgichlar bir vaqtning o'zida bir necha darajalarga bo'linadi. Biroq, u qurilmaning funktsional maqsadi va uning ko'lamini tavsiflovchi yagona ishlash tamoyiliga asoslangan. Ushbu qurilmalarning dizayni har xil bo'lishi mumkin. Har bir model o'zining muhim ijobiy va salbiy tomonlariga ega.

• Bunday holda, ob'ekt qattiq, suyuq yoki erkin oqim shaklida bo'lishi mumkin. Boshqa ko'plab murakkab asboblar singari, chiziqli joy almashtirgichlar bir vaqtning o'zida bir necha darajalarga bo'linadi. Biroq, u qurilmaning funktsional maqsadi va uning ko'lamini tavsiflovchi yagona ishlash tamoyiliga asoslangan. Ushbu qurilmalarning dizayni har xil bo'lishi mumkin. Har bir model o'zining muhim ijobiy va salbiy tomonlariga ega.

Datchikni o'zi uchta transformator o'ramidan iborat. Ulardan biri asosiy, qolganlari ikkinchi darajali. Agar novda o'rta pozitsiyasidan har qanday o'rash tomon harakat qilsa, kuchlanish kuchayadi, boshqa qismi esa pasayadi. Sensor oqimning siljishini aniqlaydi. Bunday sensorlar ishlashining asosiy xususiyati - qurilish elementlari va transformator o'rtasida to'g'ridan -to'g'ri elektr aloqasi. Aloqa to'g'ridan -to'g'ri magnit maydon orqali sodir bo'ladi.

• Datchikni o'zi uchta transformator o'ramidan iborat. Ulardan biri asosiy, qolganlari ikkinchi darajali. Agar novda o'rta pozitsiyasidan har qanday o'rash tomon harakat qilsa, kuchlanish kuchayadi, boshqa qismi esa pasayadi. Sensor oqimning siljishini aniqlaydi. Bunday sensorlar ishlashining asosiy xususiyati - qurilish elementlari va transformator o'rtasida to'g'ridan -to'g'ri elektr aloqasi. Aloqa to'g'ridan -to'g'ri magnit maydon orqali sodir bo'ladi.

Xulosa:

• Xulosa:
• Biz bu fanni o`qib chiqib Xarorat issiklik utkazish jarayonlarining xam sifat, xam mikdoriy tomonlarini xarakterlaydigan parametrdirlarini o`rgandim va Har bir model o'zining muhim ijobiy va salbiy tomonlariga ega ekanligini bildin.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:

• Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
• I. Karimov. Jaxon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni betaraf etishning yo’llari – Toshken, "O’qituvchi", 2009.
• Miraxmedov D.A. Avtomatik boshqarish nazariyasi. Oliy texnika o’quv yurti talabalari uchun darslik. - Тoshkent, " O’qituvchi", 1993. - 285 b.
• Borodin I.F. Osnovi avtomatiki. – M.: Kolos, 1987, 320 s.
• Borodin I.F., Nedilko N.M. Avtomatizatsiya texnologicheskix protsessov. - M.;, Agropromizdat, 1986. -386 s.

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT !