Chirchiq davlat pedagogika instituti pedagogika psixalogiya yo'nalishi referat kurs 20. guruh talabasi Norboyeva Aziza

---

Chirchiq davlat pedagogika 
instituti pedagogika 
psixalogiya yo'nalishi 
REFERAT 
2 - kurs 20.3 guruh talabasi
Norboyeva Aziza 

---

Tarbiyaviy ishlaring maqsadi va 
vazifalar haqida ma'lumot berish 
REJA 
Tarbiya maqsadini ishlab chiqish 
Tarbiya tiziinini ijtimoiylashtirish 
Tarbiya tizimida pedagogik tizim 
Tarbiyaviy ishlarning yobnalishlari 

---

Tarbiya - bu insonni ijtimoiy tajribalar bilan, 
uning barcha shakllarida bilim, his-hayajon, 
estetika, odob-axloq qoidalari bilan 
tanishtirish va individning ichki o‘ziga hos 
jihatlarini, imkoniyatlari va layoqatlarini 
rivojlantirish bo‘yicha faoliyat hisoblanadi. 
Mana shu tarbiyaning asosiy manbai - 
shaxslar bo'lib qoladi - bu jamiyat va 
individning o'zidir.

---

Tarbiyalanayotgan shaxs maqsadlari va 
qadriyatlari tizimida individual va 
ijtimoiylik nisbatlari muammosi tarbiya 
nazariyasida markaziy muammo 
hisoblanadi. Jamiyat va shaxs bir-biri 
bilan qanday munosabatda bo'ladi? 
Shaxs jamiyatdan tashqarida yuzaga 
kelmaydigan jonzot hisoblanadi, 
jamiyat esa o'z navbatida shaxslardan 
tashkil topadi. 

---

Tarbiya tizimining rivojlanishi uchta jarayonning 
rivojlanishida aks ettiriladi - ijtimoiylashtirish, 
o‘zini tarbiyalash va kasbiy ta’sir ko‘rsatish. Bu 
jarayonlar uchta asosiy subyektlar shaxsi bilan 
shakllanuvchi - jamiyat, individning o‘zi va 
pedagogning bir obyekt bilan o'zaro 
munosabatlari davomida amalga oshiriladi. 
Jamiyat to‘g‘risida to'xtalib o ‘tamiz. 
“Ijtimoiylashtirish” tushunchasi tarbiya 
nazariyasida juda keng foydalaniladi. 

---

Tadqiqotchilar uni qadriyatli ko‘rsatmalari 
va tarbiyalash tamoyillariga qarab 
tushuntiradilar. Hatto bu borada m a’lum 
an’analar yuzaga kelgan, katta ilmiy 
material ham to'plangan. Sotsialogik va 
psixoiogik adabiyotlarda ijtimoiylashtirish 
juda faol tahlil qilinadi. Shu bilan birga 
ijtimoiy hayotda jamiyat va shaxs 13 rolini 
talqin qilish albatta. qarama-qarshi boigan 
ijtimoiylashtirish konsepsiyasining 
shakllanishiga olib keladi.

---

Ijtimoiylashtirish ta’siri va o‘zini tarbiyalash 
odatda yana bir jarayonga - shaxsni 
tarbiyalash deb atalgan, ya’ni pedagogning 
kasbiy faoliyati bilan bogTiqdir. Ushbu 
faoliyatning mohiyati - ijtimoiylashtirish va 
o‘zini tarbiyalash jarayonlarini 
boshqarishdan iborat. Haqiqatan ham, 
siyosiy va pedagogik jarayonlarda 
o‘xshashliklar ko‘p. Ularning ikkisi ham 
ko‘plab omillarga juda bog‘liq.

---

Maktabda innovatsiyalar masalasini muhokama 
etganda, tarbiya tizimlarida innovatsiyalar tashkil 
topishi tobg‘risidagi masalalami gapirib o'tmay 
boTmaydi. Lekin buning uchun avval, tarbiyaviy 
tizimning ichki tushunchasini kiritamiz. Shundan keyin 
tarbiyaviy tizimni falsafiy va texnologik jihatlarda ko'rib 
chiqishda innovatsiyalar yuzaga kelishini o'rganamiz. 
Shunday qilib, pedagogikada “tarbiya” kategoriyasining 
bir vaqtda bir necha tushunchalari mavjud tarbiyani 
o‘rganayotgan avlodga tarbiyani eng muhim ijtimoiy 
tajribalarni yetkazish bo‘yicha maxsus tashkil etilgan 
jarayon sifatida tushunish, eng keng tarqalgan 
tushunchalardan hisoblanadi.

---

Tarbiyani eng avvalo insonning o‘ziga qaratilishi 
lozimligi Prezidentimiz tomonidan ishlab 
chiqilgan, butun dunyo hamjamiyati tan olgan 
qadam-baqadam amalga oshirilayotgan “o‘zbek 
modeli”da juda to'g'ri belgilandi. Dunyoda 
birinchi bor insonning diqqat-e’tibori uning 
o'zligini anglashga qaratildi. 0 ‘zligini anglash 
birinchidan, uning ozod, erkin, nodir, ulug‘ 
siymoligini anglash va o‘zida unga amal qilish 
sifatlarini shakllantirib borish bo‘lsa, ikkinchidan, 
uning o‘ziga xos milliyinsoniy asoslarini anglash 
va ularga amal qilishidan iboratdir. 

---

Pedagogika fanlari tizimida tarbiyalanuvchilaming 
yoshiga qaratilgan tarmoq pedagogikalar mavjud. 
Jumladan, maktabgacha ta’lim pedagogikasi, umumiy 
ta’lim pedagogikasi, o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi 
pedagogikasi, oliy ta’lim pedagogikasi, ishlab chiqarish 
pedagogikasi, menejment, davolash pedagogikasi, 44 
gerontopedagogika, harbiy pedagogika, yangi 
pedagogika texnologiyalari kabidir. Tarbiya ma’naviy 
manbalar va hozirgi zamon talablari va ehtiyojlarini 
nazarda tutgan holda, o‘qituvchining o‘quvchi bilan aniq 
bir maqsadga qaratilgan o‘zaro amaliy va nazariy 
muloqotidir.