Chirchiq – 2019 O‘quv fani o‘qitilishi bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar

4. Arxaik davr hayotining umumiy manzarasi. Taxminlarga ko`ra, arxaik davrda yunon uy-joyi oddiy va bir qavatli edi. Epik matnlariga ko`ra, erkaklar qisqa ko`ylak (xiton) kiyib, ko`chaga chiqayotganda ustilariga keng yoping`ich (xlamida) tashlaganlar. Ayollar xiton ustidan hashamatli keng kiyim, kamar bilan tortilgan kamzul (peplum) kiyganlar. Sharqdan erkaklar uchun uzun, yubqa kanopdan to`qilgan, tumshuqqacha boradigan xiton o`zlashtirib olingan. Sochga tilla to`g`nog`ich qistirilgan. Ijtimoiy tabaqalanish kiyinishga ta’sir qilgan. Zodagon yoshlar otliq yurganda, oval plash (xlamida) bilan o`ranganlar. Hunarmandlar esa, chap yelka orqali tashlangan kamtar jun yoping`ich (eksomida) bilan cheklanib qolganlar.

Arxaik davrda oila-nikoh munosabatlari ham o`zgardi. Gomer davrida kuyov kelinni ota-onalariga qimmatbaho sovg`alar berib, sotib olar edi. Arxaik davrda esa, kelinga sep berish odatga aylandi. Nikohga asos bo`lib, yoshlarning ota-onasi o`rtasida tuzilgan kelishuv shartnomasi xizmat qilar edi. Tegishli qurbonliklar qilingach, kelinning otasini uyida to`y tantanalari va ziyofat boshlanar edi. Quyosh botishi bilan kelin kuyovning uyiga kuzatib qo`yilgan.

Dafn marosimlari o`zgardi. Arxaik davrda ko`kragiga urib yig`laydigan go`yandalar paydo bo`ldi. Yig`i-sig`idan so`ng, marhum jasadi yuvib-taralib, xushbo`y yog`lar surtilgan. Keyingi kun dafn qilish marosimi o`tkazilib, yig`i bilan mayit shahar tashqarisidagi qabristonga chiqarib ko`milgan. O`likning og`ziga yer osti Aid podsholigida o`liklarni tashuvchi Xarondga to`lov sifatida tanga qo`yganlar. Ehtimol, krematsiya ham bo`lgan. Bu haqida Gomer poemalarida eslatiladi. Marhum o`zining qimmatli buyumlari bilan katta gulxanda yoqilgan. Olovga vino, sut va asal sepish odati bilan marosim tugagan.