Chimyon mashtexservis

Uzoq muddatli aktivlar	868119,7	93,2	616751,1	92,9	669037,4	92,4	92,8	6306385,8
99,5
Joriy aktivlar	63011,4	6,8	47261,9	7,1	55136,8	7,6	7,2	32729,8	0,5
Jami aktivlar	931131,1	100	664013	100	724174,2	100	100,0	6339115,6	100,0

Balansning yiriklashtirilgan jadvaldan ko’rinib turibdiki, tahlil qilinayotgan davrlarda balans aktivlar tarkibida o’zgarishlar sodir bo’lgan. 2018-yil 1-oktabr holatiga uzoq muddatli aktivlar o’sish surati 99,5% % gacha tashkil qilgan. Joriy aktivlar esa 0,5 % sezilarli darajada o’zgargan. 2017-2018 yillar oralig’ida uzoq muddatli aktivlar o’rtacha 92,6% bo’lgan o’sish surati kuzatilmagan. Joriy aktivlar esa o’rtacha 0,3% o’sgan.

10-jadval.

Passiv
	01.01.2016		01.01.2017		01.01.2018		2016,2017,2018 yillar uchun o’rtacha nis. ulushi	01.102018
Ko’rsatkich	m. so’m	Nis. ulushi, %	m. so’m	Nis. ulushi, %	m. so’m	Nis. ulushi, %	Nis. ulushi, %	m. so’m	Nis. ulushi, %
O’z mablag’lari manbai	724434,1	30,9	724434,1	33,3	724434,1	36,9	33,3	724434,1	20,4
Joriy majburiyatlar	1618105,7	69,1	1530688,2	66,7	1239733	63,1	66,7	2832964,1	79,6
Jami passivlar	2342539,8	100	2255122,3	100,0	1964167,1	100	100,0	3557398,2	100,0

Yuqoridagi jadvaldan ko’rinib turibdiki, tahlil qilinayotgan davrlarda balans passiv tarkibida o’zgarishlar sodir bo’lgan. 2016-yilda jami o’z mablag’lari manbalari jami passivlardagi hissasi 30,9% bo’lgan. 2017-yilda o’z mablag’lari manbalarining hissasi foiz hisobida 32,1 % bo’lgan holda 1,2% ga o’sgan. 2018-yil 1-yanvarda bu ko’rsatkich 36,9%ni tashkil qilgan holda 4,8% oshgan. 2016-2017-2018 yillar oraligida 33,3% ni tashkil qilgan. 2018 yil 1-oktabr holatiga esa 20,4% tashkil qilgan va 2016-2017-2018 yillar o’rtachasiga nisbatan 12,9% pasaygan. O’z mablaglari manbalarining barcha yillardagi miqdori o’rtacha miqdorlarda o’zgargan.

Joriy majburiyatlarning jami passivdagi hissasi 2016-yilda 69,1% ni tashkil qilgan bo’lsa, 2017-yilga kelib bu miqdor 66,7% ko’rsatkich qayd etib, o’tgan yilga nisbatan 2,2% pasaygan. 2018-yil 1-yanvar holatiga 63,1% ko’rsatkichda bo’lib, o’tgan yilga nisbatan 3,6% pasayish qayd etgan. Yaʼni 2016-2017-2018 yillar oralig’ida majburiyatlar o’rtacha miqdori 66,7% ko’rsatkichda bo’lgan. 2018 yil 1-oktabr holatiga kelib 79,6% tashkil qilgan. O’tgan yillar o’rtachasiga nisbatan 12,9% o’sgan.
11-jadval.
Moliyaviy natija hisobotining vertikal tahlili

Nomlanishi	2016-yil Qiymati, million so’m	2017-yil Qiymati, million so’m	2018-yil Qiymati, million so’m	2018-yil 1- oktabr Qiymati, million so’m
Sotilgan mahsulotlarning tannarxi	5 344 778,00	5 879 256,00	6 467 181,00	7 113 900,00
Davr xarajatlari	1 866 448,00	2 053 093,00	2 258 402,00	2 484 242,00
Daromad solig’i tulangunga qadar foyda (zarar)	378 329,00	416 162,00	457 778,00	503 556,00
Foydadan boshqa soliqlar va yig’imlar	5 589,00	6 147,00	6 762,00	7 438,00
Mahsulotlarni sotishdan sof tushum	7 414 069,00	8 155 476,00	8 971 023,00	9 868 125,00

Yuqoridagi jadvaldan ko’rinib turibdiki korxonaning asosiy xarajatlari mahsulotlarning tannarxidan iborat bo’lib, 2017-2018 yillar davomida ular bir xil o’rtacha mahsulotlarni sotishdan tushgan sof tushum tarkibida 70-80% ni tashkil qilgan.

Gorizontal tahlil. U davr mobaynida moliyaviy hisobot ko’rsatkichlari o’zgarishining tahlilini nazarda tutadi. Tahlil qilish talab etiladigan asosiy ko’rsatkichlarga realizatsiyadan kelgan tushumning o’sish surʼatlari, daromadning o’sish surʼatlari va aktivlarning o’sish surʼatlari kiradi.
Tahlil qilinayotgan barcha yillarda jamiyat sof foyda bilan faoliyat olib borgan, hamda yuqoridagi jadvadan ko’rinib turibdiki, tahlil qilinayotgan yillar mobaynida o’sish surʼatlari barqaror o’zgargan .
Ishchanlik faolligini baholash. Korxonaning moliyaviy holati, uning likvidligi va to’lov qobiliyati bevosita mazkur korxona aktivlariga qo’yilgan mablag’larning qanchalik tez aylanishiga bog’liq.
12-jadval.

Ko’rsatkichlar	01.01.16	01.01.17	01.01.18	01.10.18
TMZning sotilguncha bo’lgan o’rtacha davomiyligi	71	55	120	64
Qarzlarni undirishning o’rtacha davri	711	1 363	1 376	929

Jadvaldan maʼlumki, Tavar moddiy zahiralarining aylanish tezligi dastlabki yillarda ancha past bo’lib, 2016 yilda 71 martani, 01.10.2018 yilda esa bu ko’rsatkich 64 martani tashkil etib, keyingi yillarda korxona balansida TMZ kamayganligi ko’rsatilgan. 2016-2018 yillar davomida o’rtacha aylanish tezligi koeffitsenti debitorlik qarzlarini undirish ortganligini ko’rish mumkin.

Rentabellikning asosiy ko’rsatkichlaridan biri xususiy kapital rentabelligi bo’lib, u sof foydaning xususiy kapital 1 so’miga to’gri keladigan qismini ifodalaydi va soliqlar to’langandan keyingi sof foydaning xususiy kapital summasiga nisbati sifatida aniqlanadi. Tahlil qilinayotgan davrda jamiyatning xususiy kapital rentabelligi quyidagicha.
13-jadval.
Xususiy kapital rentabelligini aniqlash.

Ko’rsatkichlar	2016 y.	2017 y.	2018 y.	2018 y. 01-10
O’z mablag’lari rentabellik koeffitsenti	41,27%	26,59%	4,94%	48,07%

Jadval maʼlumotlariga ko’ra xususiy kapital rentabelligi ko’rsatkichi yillar davomida beqaror o’zgargan va pasaygan.

Keyingi rentabellik ko’rsatkichi aktivlar rentabelligi bo’lib, sof foydaning qo’yilgan xo’jalik mablag’lari, yaʼni aktivlarning 1 so’miga to’g’ri keladigan qismini ifodalaydi va soliqlar to’langandan keyingi sof foydaning jami aktivlar summasiga nisbati sifatida aniqlanadi. Tahlil qilinayotgan davrda jamiyatning aktivlar rentabelligi quyidagicha.
14-jadval.
Aktivlar rentabelligini aniqlash.

Ko’rsatkichlar	2016 y.	2017 y.	2018 y.	2018 y. 01-10
Aktivlar rentabellik koeffitsenti	15,46%	10,15%	1,87%	7,29%

Jadvaldan ko’rinib turibdiki, jamiyat aktivlarining rentabelligi juda ham past, yaʼni aktivlarga kiritilgan sarmoyalar daromaddorligi inflyatsiya darajasidan ancha past miqdorda. Bu jamiyatda aktivlaridan samarasiz foydalanilganligini anglatadi.

15-jadval.
Mahsulot rentabelligini aniqlash.

Ko’rsatkichlar	2016 y.	2017 y.	2018 y.	2018 y. 01-10
Mahsulot rentabellik koeffitsenti	24,79%	61,63%	12,21%	57,00%

Jadvaldan ko’rinib turibdiki, jamiyat mahsulot rentabelligi yaxshi, yaʼni tahlil qilinayotgan yillar davomida har 1 so’m sotilgan tovarga korxona natijada 57 so’m sof foyda o’sganligini ko’rsatadi.

Moliyaviy tahlil bo’yicha yakuniy xulosa:
Baholash obʼekti aktivining asosiy qismini 2016-2018 yilda uzoq muddatli aktivlar tashkil qilib, uning jami aktivdagi nisbiy ulushi 01.10.2018 holatiga kelib 99,5% ga o’sgan. O’tgan yillarda joriy aktivlarning barqaror o’sib borishi hamda jami aktivlar miqdorining o’zgarishi hisobiga uzoq muddatli aktivlarning jami aktivlardagi ulushi tobora kamayib borgan. 01.10.2018 holatiga kelib aksincha jami aktivlarning asosiy qismini uzoq muddatli aktivlar egallab oldi, ya’ni uning nisbiy ulushi 99,5%ga yetdi. Baholash obʼektining passiv qismi tahlil qilinganda, korxona faoliyati 2018 yilda asosan o’z mablag’lari hisobiga 36,9% yuritilganligini ko’ramiz. Joriy majburiyatlarning jami passivdagi xissasi 2016-2017-2018 yilllarda 66,7% ni tashkil qilgan bo’lsa, 01.10.2018-yilga kelib bu miqdor 79,6% gacha ko’tarilgan. Yaʼni o’rtacha o’sish surʼati 12,9% tashkil qilgan.
Yuqorida jadvaldan ko’rinib turibdiki korxonaning asosiy xarajatlari mahsulotlarning tannarxidan iborat bo’lib, 2016-2018 yillar davomida ular bir xil o’rtacha mahsulotlarni sotishdan tushgan sof tushum tarkibida 70-80% ni tashkil qilgan.
Rentabellik ko’rsatkichlari juda past surʼatlarni ko’rsatgan. Baholash obʼektining likvidlilik va moliyaviy barqarorlik ko’rsatkichlari ham tahlil qilinayotgan yillarning dastlabki yillarida iqtisodiy nochor holatga kelmoqda. Past rentabellik bilan faoliyat yurg’izayotgan korxona ekanligi tasdiqladi.