Chet tilini o‘qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati va o‘rni tillar kafedrasi – 2021

CHET TILINI O‘QITISHDA AXBOROT KOMMUNIKATSION 
TEXNOLOGIYALARNING AHAMIYATI VA O‘RNI
 
Tillar kafedrasi – 2021 
||229||
 
 
Chunki Yevropa tillari bilan Sharq tillari o’rtasida grammatik va stilistik jihatdan 
ham katta tafovut bo’libgina qolmay, o’sha til, o’sha millatga xos bo’lgan so’zlar, 
jumlalar, iboralar, maqollar, jargon so’zlar va hikmatli so’zlar tarjimasida ham bir-
biriga o’xshamaydigan, nomutanosibliklar borki, ularni to’g’ri talqin qilish mahorati 
faqat asliyat tili, xalqi va millati, urf odatlari haqida yaxshi ma’lumotga ega 
tarjimongina uddalay oladi. Yaxshi va to’g’ri yaratilgan tarjimalar albatta nafaqat 
katta yoshli kitobxonlarni balki yosh kitobxonlarni ham uni qayta –qayta o’qishga 
chorlaydi. Asar o’zbek tiliga muallif maqsadidan og’ishmay qayta yaratilgandagina u 
mukammal tarjima bo’la oladi, aks holda tanqidlarga uchrayveradi.
Tarjimashunos olim G'aybulla Salomov ochgan maktab Tarjimashunoslik 
ilmining keng rivojlanishiga sabab bo’ldi. Ushbu sohada ilmiy faoliyat olib borgan 
L. Abdullayeva, E. Aznaurova, N. Vladimirova, G. G'afurova, N. Komilov, Q. 
Musayev, I. G’ofurov, YU. Po'latov, M. Rasuliy, V. Rahmonov, S. Salomova kabi
olimlar tarjimashunoslikka oid o’quv qo’llanma va darsliklar yaratishib tarjima 
fanining taraqqiy etishiga katta hissa qo’shishgan.
Akademik olimlar tomonidan yaratilgan O'zbekistonda badiiy tarjima 
taraqqiyoti" (1986 y.), "O'zbekistonda tarjimachilik" (1988 y.), "O'zbekistonda badiiy 
tarjima tarixi" (1985 y.) maqolalar to'plamlari hamda 1970-1980 yillarda ketma-ket 
chiqib turgan ''Tarjima san'ati" deb atalgan turkum kitoblar uslub, kolorit, adekvatlik, 
so'z tanlash, ekvivalentlik, tarjimon mahorati singari masalalarning yoritib borilishi 
badiiy tarjima sohasida faoliyat olib borayotgan tarjimonlar uchun katta yordam 
bo’ldi. Tarjima san’atidan saboq beruvchi ushbu ilmiy asarlar, darslik va 
qo’llanmalar , maqolalar tarjima ilmini o’rganayotgan talabalarga dasturul amal bo’la 
oladi.
Talabalarga badiiy tarjimani o’rgatishni avvalo biz tarixdan boshlashimiz ayni 
muddaodir. Tarjima san’atining ilk bosqichlari, yaratilish davrlari, ularning 
mualliflari haqidagi bilimlarga ega bo’lishlari, XVIII asr ikkinchi yarmida nemis 
adiblari va tarjimonlari Goethe, Ryuckert, Y.Herder hamda H.Purgshtallar sharq 
tillari va adabiyotiga katta e’tibor qaratib juda ko’p shoir va adiblar asarlaridan 
tarjimalari tarixi, XX asr boshlarida O’zbekistonda boshlangan bevosita tarjima 
faoliyati, ilk qilingan tarjimalar tarixini o’rganish shu ilmni chog’ishtirma uslubda 
puxta egallashlariga xizmat qiladi. 
Aslida badiiy tarjima murakkab jarayon hisoblanadi. Badiiy tarjima 
tarjimondan xuddi yozuvchi kabi narsa xodisalar, inson ruhiyati to’g’risida keng 
tasavvur va fantaziya qobiliyatiga ega bo’lgandagina teran bilim bilan uning ijodi 
tushunarli va ta’sirchan chiqqani kabi tarjimon bo’lish istagidagi talabadan ham 

---