2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b) daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX.Yangi mavzu bayoni:
Soqchilarni almashtirish har ikki soatda, juft yoki toq soatlarda amalga oshiriladi.
Havo harorati 20°C va undan ham past darajada, shamol va kuchsiz sovuqda ochiq havodagi postda hamda isitilmaydigan binolarda turgan soqchilar har bir soatda almashtiriladi. Havo harorati 30°C va undan (soyada) yuqori bo‘lganda ham soqchilar bir soatda almashtiriladi. Mana shunday sharoitlarda soqchilarni har bir soatda almashtirish haqida garnizon bo‘yicha (harbiy qism bo‘yicha) navbatchi buyruq beradi.Agar soqchilarni almashtirish har bir soatda amalga oshirilgan bo‘lsa, qorovul boshlig‘i post axborot daftariga soqchilar falon soatdan e’tiboran har bir soatda, falon soatdan va falon qorovul navbatidan boshlab, ikki soatda almashtirildi, deb yozib qo‘yadi. Almashtiruvchilar postda turgan soqchiga yaqinlashib, 10—15 qadam qolganida (qorovullar mashinada kelganida qurolni o‘qlab va kuzatib), yangi qorovul tarqatuvchisi: «Qorovul, to‘xta!» deb buyruq beradi, qorovullardan biriga postni va uning yon-atrofini kuzatib turish haqida taxminan shunday komanda beradi: «Oddiy askar Ergashev, post va uning tevaragi vaqtincha nazorat uchun qabul qilinsin». Yangi qorovul yaqinlashganda soqchi u tomonga yuzini burib turadi va mustaqil ravishda avtomatni «yelkada» (karabinni — oyoqda) holatiga oladi.
Yangi qorovul tarqatuvchisining taxminan «Oddiy askar Toshev, postga qarab qadam bos», deb bergan komandasi bilan soqchi safdagidek qad rostlaydi, o‘ng tomonga bir qadam tashlaydi, qorovul soqchining yoniga kelib, uning o‘rniga, yuzini qarama-qarshi tarafga qaratib (karabinni oyog‘iga tushirib ushlab) turadi. Eski va yangi qorovul tarqatuvchilari soqchi va qorovulning ikki tomonlarida, ulardan bir-ikki qadam narida, yuzma-yuz turishadi. Eski qorovul tarqatuvchisining «Soqchi, post topshirilsin», deb bergan komandasi bilan soqchi postni og‘zaki topshirishni amalga oshiradi. Ayni paytda soqchi va qorovul boshlarini bir-birlari tomon burishadi. Postni og‘zaki topshirish shundan iboratki, soqchi post raqamini aytadi, qabul qilib olayotgan qorovulga post tabelida qo‘riqlanishi qayd etilgan narsalarni sanaydi, shuningdek, xizmat paytida post atrofida nimani ko‘rgani, payqaganini uqtiradi.
Post og‘zaki topshirilgandan so‘ng qorovul o‘zining tarqatuvchisi bergan: «Qorovul, post qabul qilinsin» komandasi bilan yangi qorovul tarqatuvchisi bilan soqchi ishtirokida, eski qorovul tarqatuvchisi birga qo‘riqlanayotgan joyni aylanib chiqishga va yoritish tarmoqlari, to‘siqlar, eshiklar (darvozalar), derazalar butunligi, iðlar, muhrlar (tamg‘alar) va ularga mos tushirilgan nusxalar (izlar, naqshlar) yoki qo‘riqlanayotgan jangovar mashinalar soni (boshqa qurollar va harbiy texnika), shuningdek, qo‘riqlashning texnik vositalari soni va holati, aloqa, kam-ko‘stsizligini tekshirishga majbur.
Bundan tashqari, qamoqda saqlanayotganlar kameralari bor postlarni qabul qilayotgan qorovul u yerdagilarning sonini tekshirib ko‘rishga majbur. Agar zarur bo‘lib qolsa, postni qabul qilib olgan soqchi tarqatuvchining yordamida postda kiyiladigan kiyim-kechaklarni kiyadi . Postni qabul qilish va topshirish chog‘ida qandaydir kam-ko‘stlar (to‘siqlar yoki muhrlar, tamg‘alar, qulflar, iðlar, eshiklar, derazalar buzilgan) bo‘lsa yoki muhrlarga (tamg‘alarga) mos tushirilgan nusxalar (izlar, naqshlar) ularga mos kelmasa, shuningdek, qo‘riqlanayotgan jangovar mashinalar (boshqa qurollar, harbiy texnika) soni post tabelida ko‘rsatilgan songa to‘g‘ri kelmasa, tarqatuvchi postni topshirishni to‘xtatadi va qorovul boshlig‘ini chaqiradi; yangi qorovul tomonidan postlar qabul qilinayotganda bunday vaziyat yuz bersa, eski va yangi qorovullar boshlig‘i chaqiriladi. Postni topshirish va qabul qilishni yakunlab, soqchi va postni qabul qilib olgan qorovul tarqatuvchiga yuzma-yuz turib, navbati bilan, taxminan shunday murojaat qiladi: «O‘rtoq serjant, oddiy askar Ahmedov falon raqamli postni topshirdi», «O‘rtoq katta serjant, oddiy askar Teshayev falon raqamli postni qabul qilib oldi». Bildiruvdan va tarqatuvchidan buyruqlar olgandan so‘ng soqchi qurolini olib, postda o‘z burchini ado etishga kirishadi.
Qorovulning soqchi (soqchining qorovul) holatiga o‘tishi uning postni qabul qilgani (topshirgani) haqidagi bildiruvi bilan belgilanadi. Eski qorovul tarqatuvchisining: «Oddiy askar Ahrorov, postdan qadam bos», deb bergan komandasi bilan almashgan qorovul yurib eski qorovullar ortidan borib turadi va mustaqil ravishda karabinni (avtomatni) «yelkaga» holatga oladi, postlarni qo‘riqlagan boshqa qorovullar ham unga kelib qo‘shiladi, safga tiziladi. Shundan so‘ng yangi qorovul tarqatuvchisi: «Qorovullar, orqamdan qadam bos» deb komanda beradi va qorovullarni navbatdagi postga olib boradi.Ichkaridagi postlarda turgan soqchilarni almashtirishda tarqatuvchi qorovullarni bino eshigi oldiga olib kelib: «Qorovul, to‘xta», deb komanda beradi, qorovullardan birini yetakchi qilib qoldiriladi va shunday komanda beradi: «Oddiy askar Turopov va Mo‘minov, orqamdan qadam bos». Tarqatuvchi qorovullar bilan binoga kirib soqchilarni almashtiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |