|
IV.Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V.Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI.Texnik jihoz: Kompyuter, diaproyektor ekran.
VII.Darsuchun talab etiladigan vaqt: 45 minut:
Darsning texnik chizmasi:
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
2
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
10
|
Yangi mavzuni yoritish
|
15
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
14
|
Darsni yakunlash
|
2
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
2
|
VIII.Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)Salomlashish, b)tozalikni aniqlash,
d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b) daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX.Yangi mavzu bayoni:
Qorovullik xizmatini bajarish jarayonida qorovulxonada: qorovulning shaxsiy tarkibi uchun umumiy xona; qorovul boshlig‘i va uning yordamchisi uchun, qorovul shaxsiy tarkibining umumiy xonasiga oynali eshik bilan bog‘langan xona; qorovulning dam oladigan smenasi uchun, qorovul shaxsiy
tarkibining umumiy xonasi eshik bilan bog‘langan xona. Bulardan tashqari, qorovulxona ichida: ovqat isitadigan jihozlarga ega oshxona, yuvinadigan, chekiladigan joy, qurol va poyabzal tozalaydigan joy (xona), quritish xonasi, maishiy xizmat burchagi, hojatxona, yoqilg‘i quyiladigan omborcha bo‘lishi lozim. Kam sonli qorovullarning qorovulxonasida oshxona bo‘lmasligi mumkin. Bu holda qozon-
tovoqlarni, oziq-ovqatlarni saqlaydigan va ovqat isitiladigan joy hozirlanadi. Obyektlarni qo‘riqlashning texnik vositalari bilan jihozlangan qorovulning qorovulxonasida qorovul boshlig‘ining (operatorning) qo‘riqlash texnika vositalari bo‘yicha yordamchisi uchun pult asboblari xonasi ham tashkil etiladi. Shu bilan birga, qo‘riqlashning texnik vositalari signallarini qabul qiladigan pult asboblari qorovul boshlig‘ining xonasidan ko‘rinadigan bo‘lishi rejalashtiriladi. kitish) uchun kelgan shaxslarning ichkariga kirishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Qorovulxonaga tegishli bo‘lgan yer maydoni atrofi 2 metr balandlikda to‘silgan bo‘lishi bilan birga, qorovulxonaga kirish joyida poyabzalni loydan tozalash uchun qulaylik (yog‘och, temir panjara yoki temirtutqichlar) yaratilib, qorovulxona yaqiniga qopqog‘i bekiladigan axlat qutisi qo‘yiladi. Zarur yoqilg‘i, yoritish vositalari (sham, chiroq, fonarlar) zaxiralari, supurib-sidirish anjomlari omborchada saqlanadi. Qorovulxona oldida qorovulning saflanishi uchun va o‘qni to‘sadigan, tunda yoritiladigan qurolni o‘qlash maydonchalari, almashayotgan qorovul shaxsiy tarkibi joylanishi uchun qurol saqlanadigan javonli joy (xona) jihozlanadi. Transport vositalariga ega qorovul uchun qo‘yadigan joy hozirlanadi.
Soqchi qo‘lidagi qurol bilan harakatlanishi va qurolni qo‘llash usullari
Soqchi o‘ziga yoki qo‘riqlanayotgan obyektga aniq hujum bo‘lgan hollarda ogohlantirishsiz qurol ishlatishga majbur. U qorovul boshlig‘i, qorovul boshlig‘i yordamchisi, o‘zining tarqatuvchisi va ular kuzatuvida kelgan shaxslardan boshqa postga yoki taqiqlangan chegaraga yaqinlashgan barchani baqirib «To‘xta, orqaga» yoki «To‘xta, o‘ngdan (chapdan) aylanib o‘t» deb to‘xtatishga haqli. Agar postga yoki taqiqlangan chegaraga yaqinlashayotgan tartibbuzar uning talabini bajarmasa, soqchi uni «To‘xta, otaman» deb ogohlantiradi va zudlik bilan qorovul boshlig‘ini yoki tarqatuvchini chaqiradi. Agar tartibbuzar shunda ham post va taqiqlangan chegaraga yaqinlashishda davom etsa, soqchi patronnikka patron yuboradi, osmonga qarab ogohlantiruvchi o‘q uzadi. Tartibbuzar shunda ham uning talabini bajarmasa va postga kirishga (taqiqlangan chegarani kesib o‘tishga) harakat qilsa yoki qochishga
urinsa, soqchi unga nisbatan qurol ishlatadi. Ko‘rinishi yomon bo‘lgan post raqamida ko‘rsatilgan masofadan postga va taqiqlangan chegaraga yaqinlashganlar ko‘rinmay qolganda, soqchi ularni
«To‘xta, kim kelyapti?» deb baqirib to‘xtatadi. Agar javob bo‘lmasa, soqchi uni «To‘xta, otaman» deb ogohlantiradi va ushlaydi. Ushlangan tartibbuzar haqida qorovulxonaga xabar beradi, uning o‘zini tutishini kuzatadi, shu bilan birga, diqqatini bo‘lmay, o‘ziga biriktirilgan postni qo‘riqlashda davom etadi.
Soqchi baqirganda «Qorovul boshlig‘i (qorovul boshlig‘ining yordamchisi, tarqatuvchi) kelyapti» degan javob bo‘lsa, soqchi quyidagicha buyruq beradi: «Qorovul boshlig‘i (qorovul boshlig‘ining yordamchisi, tarqatuvchi) mening oldimga, qolganlar joyida qolsin». Zarurat bo‘lsa, soqchi o‘ziga yaqinlashgan shaxsdan yuzini yoritishni talab qiladi. Soqchi yaqinlashayotgan shaxs haqiqatan ham qorovul boshlig‘i (qorovul boshlig‘ining yordamchisi, tarqatuvchi) ekanligiga ishonch hosil qilgach, qolganlarni ham oldiga qo‘yadi. Agar o‘zini qorovul boshlig‘i (qorovul boshlig‘i yordamchisi, tarqatuvchi) deb tanishtirgan shaxs boshqa kishi bo‘lsa va u bilan birga kelganlar soqchining «Qolganlar joyida qolsin» degan talabini bajarmasa, soqchi baqirib «To‘xta, otaman» deya ogohlantiradi. Tartibbuzarlar soqchining bu talabini
bajarmasa, ularga nisbatan qurol ishlatadi. Qo‘riqlanayotgan obyektni va o‘zini himoya qilish uchun qo‘l jangiga kirishga to‘g‘ri kelsa, soqchi qo‘ndoq va nayza bilan bemalol harakat qilishi kerak. Soqchi birdan kasal bo‘lib qolsa (jarohatlansa), soqchi o‘z xizmatini davom ettirgan holda tarqatuvchi yoki qorovul boshlig‘ini chaqiradi. Chidab bo‘lmaydigan so‘nggi holatlarda yoki aloqa vositalari ishlamay qolgan paytlarda soqchi osmonga o‘q otish bilan qorovul boshlig‘ini chaqirishi mumkin.
Jangovar harbiy burchini bajarayotgan soqchi o‘zi bo‘ysunadigan boshliqlariga va ular bilan birga postga kelgan boshliqlarga O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining saf nizomida ko‘rsatilgan holatda salom beradi. Bunday paytda avtomat otishga shay holatdan «tasma yelkaga» holatiga olinadi, karabin esa «oyoqqa» olinadi. Jangovar bayroq oldida turgan soqchi «erkin» turgan holda o‘z vazifasini bajaradi, harbiy xizmatchilar Jangovar bayroqqa salom berganda soqchi tik qotgan holatda turadi. Soqchi Jangovar bayroqni qo‘riqlashga qabul qilib olayotganda g‘ilofi (javon) va undagi muhr buzilmaganligiga e’tibor berishi kerak. Jangovar bayroqni topshirish faqat qorovul boshlig‘i ishtirokida va uning buyrug‘i bilan amalga oshiriladi. Jangovar bayroq turgan postga xavf solinsa (yong‘in chiqsa yoki tabiiy ofat
ro‘y bersa), soqchi Jangovar bayroqni xavfsiz joyga olib chiqadi va qorovul boshlig‘ini chaqiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
