Чақалоқлик даврининг психологик хусусиятлари

Чақалоқда ҳимоя рефлексларидан ташқари, қўзғатувчилар билан алоқа ўргантишга хизмат қиладиган (ориентир чамалаш мўлжал рефлекслари ҳам мавжуддир. Чақалоқларни кузатишдан кўринадики, икки Уч кунлик бола хонага қуёш нури тушиши билан бошини ёруғлик томонга буриши, ҳатто у хонага аста кириб келаётган нур манбаини ҳам сезиши мумкин. Ушбу омилни тасдиқловчи маълумотлар кўпгина психологлар томонидан, шунингдек М.И. Лисина бошчилигидаги тадқиқотчилар гуруҳи аъзолари, “она кундалиги” тузувчи тадқиқотчилар асарларида ўз ифодасини топган.

Мактабгача ёш психологисининг йирик вакили психолг В.С. Мухинанинг мулоҳазасига биноан, чақалоқ туғилишига қадар ҳам шартсиз рефлекслар (чунончи унинг ҳомилалик пайтидаёқ ўз қўлини сўриши) имконига эга бўлиши мумкин. Шарқ алломаларининг фикрча, чақалоқ туғма реакцияларнинг бошқа турлар ҳам мавжуд бўлиб, бешик тебратилганда чақалоқнинг йиғидан тўхташи, ихтиёрсиз ҳаракати секинлашуви шундан далолат беради. Қадим замонлардан бери бешик, сўрғич ва ҳоказолардан чақалоқни юпатишнинг, унинг ихтиёрсиз ҳаракатини тўхтатишнинг, диққатини овқатга ва фавқулодда ҳолатга тўплашнинг муҳим воситаси сифатида фойдаланилади. Ҳозирги замонда диққатни тўплашнинг янги воситалари, усуллари яратилган.

• Мактабгача ёш психологисининг йирик вакили психолг В.С. Мухинанинг мулоҳазасига биноан, чақалоқ туғилишига қадар ҳам шартсиз рефлекслар (чунончи унинг ҳомилалик пайтидаёқ ўз қўлини сўриши) имконига эга бўлиши мумкин. Шарқ алломаларининг фикрча, чақалоқ туғма реакцияларнинг бошқа турлар ҳам мавжуд бўлиб, бешик тебратилганда чақалоқнинг йиғидан тўхташи, ихтиёрсиз ҳаракати секинлашуви шундан далолат беради. Қадим замонлардан бери бешик, сўрғич ва ҳоказолардан чақалоқни юпатишнинг, унинг ихтиёрсиз ҳаракатини тўхтатишнинг, диққатини овқатга ва фавқулодда ҳолатга тўплашнинг муҳим воситаси сифатида фойдаланилади. Ҳозирги замонда диққатни тўплашнинг янги воситалари, усуллари яратилган.