Caso clínico minimalista em escala de cinza


Mumtoz adabiyotda qofiya turlari



Download 1,45 Mb.
bet11/11
Sana23.04.2022
Hajmi1,45 Mb.
#576023
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Shukrullayeva Hulkar

Mumtoz adabiyotda qofiya turlari
Qofiya (arab. — ergashish, izidan borish) — sheʼriy misralarning muayyan oʻrnida ohangdosh soʻz yoki soʻz birikmalarining izchil takrorlanib kelishi. Qofiya sheʼrning mazmuni, janri, shakli va kompozitsiyasida muhim oʻrin egallaydi. Qofiya hosil qiluvchi soʻzlarning ohangdoshligi oʻzak bilan oʻzak yoki qoʻshimcha bilan qoʻshimcha oʻrtasidagi uygʻunlik tufayli yuzaga keladi.
Qofiya sheʼr ritmi va musiqiyligini taʼminlaydi. U ritmiklik va ohangdoshlikdan tashqari, yana bir nechta vazifani bajaradi. Ana shu vazifalardan biri qofiyaning sheʼr gʻoyaviy mazmuni bilan bogʻliqligidir.
Sheʼriy misraning boshlanishi yoki oʻrtasida, oxi-rida kelishiga qarab esa Qofiyaning anaforik, ichki va epiforik turlari farqlanadi.
Umuman, Qofiya odatda sheʼriy misralar oxirida kelib, ularni ohangdoshlik, uygʻunlik va mazmuniy yax-litlik asosida birlashtiradi. bugungi kunda oʻzbek sheʼriyatida sar-bast tizimining ham koʻproq mavqe egallab borayotganligi bu xildagi poetik asarasarlaro qofiyaning tutgan oʻrni, tabiati va gʻoyaviy-badiiy vazifalarini alohida oʻrganishni taqozo etmoqda.
Qofiya, radif va hojib.
Radif (arab. — ketmaket keluvchi) — Sharqxalqlari, shu jumladan, oʻzbek sheʼriyatida misra yoki bayt oxirida qofiyadan keyin takrorlanib keluvchi soʻz, ibora, radif bir soʻz (qisqa radif) yoki bir necha soʻz (yoyiq radif)dan iborat boʻlishi mumkin. Bir so'zli mumkin radif koʻproq uchraydi. Sheʼr texnikasi taqozosiga koʻra,tradif takrorlanishi emotsional jihatdan lozim va zarurdir. Gʻazalda radif matlaʼdan maqtaʼgacha qofiyadosh suzlardan keyin takrorlansa, masnaviyda bayt doirasidagina keladi. Baʼzan radif qofiyadan oldin, hatto qator boshida keladi. 
.
Qofiya san'atlari
Qofiya she’riy asarlarda badiiyatning asosiy qirralaridan biri sifatida
hisoblаnib qolgan. Zero, she’riy asarlarning salohiyati ularda qo’llangan g’oyalar
mazmun-mohiyati, timsollar qiyofasini ochishdagi ahаmiyati, qofiyalarning
ma’naviy teranligi, ohangdorligi va jozibadorligi bilan belgilangan. Qofiyaning
xilma – xil turlaridan va san’atlaridan, vazn va qofiya munosabatlaridan mahorat
bilan foydalanish asarning o’qimishililigini va ta’sirchanligini ta’minlaydi.
Mutlaq qofiya – bunda qofiya so‘z o‘zak (negiz) va qo‘shimchalardan tashkil topadi. Bundan tashqari har bir qofiya tipi tarkibidagi tovushlar (ta’sis, ridf, qayd, daxil; vasl, xuruj, mazid, noyira) taqozosiga ko‘ra ham bir necha turga bo‘linadi. Bunday hodisa qofiya ilmida qofiya turlari deyiladi.
Muqayyad qofiya (o‘zak qofiya) – bunda qofiya so‘z faqat o‘zakdan iborat bo‘ladi, ya’ni raviydan so‘ng qo‘shimcha kelmaydi. 2. Mutlaq qofiya – bunda qofiya so‘z o‘zak (negiz) va qo‘shimchalardan tashkil topadi.
Download 1,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish